Fréttablaðið - 10.03.2012, Blaðsíða 12

12 10. mars 2012 LAUGARDAGUR
greinar@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
L
eita þarf aftur til upphafsára Stígamóta til að finna sam-
bærilegar tölur og í fyrra um komur til samtakanna.
Ný mál á árinu voru 313 en fleiri hafa ekki leitað til til
Stígamóta síðan 1994.
Þetta er meðal þess sem fram kemur í fróðlegri árs-
skýrslu Stígamóta en í fyrra urðu þau tímamót hjá samtökunum
að á þeirra vegum var opnað sólarhringsathvarf eða heimili sem
sérstaklega er ætlað konum sem eru á leið úr vændi eða hafa
verið seldar mansali. Opnun
Kristínarhúss, en svo nefnist
athvarf Stígamóta, er mikil og
þörf viðbót við þá þjónustu sem
þolendum kynferðisofbeldis
hefur staðið til boða á vegum
Stígamóta.
Eftir því sem árin hafa liðið
hefur komið fram vaxandi þörf
á að sinna þessum hópi því þrátt fyrir að fyrsta ástæða þess að
fólk leiti til Stígamóta sé oftast sifjaspell eða nauðgun þá hafa
skjólstæðingar með vaxandi trausti farið að greina ráðgjöfum
sínum frá því að hafa stundað vændi.
Þetta er í fyrsta sinn sem konum í þessum aðstæðum stend-
ur til boða búsetuúrræði og langtímameðferð sem sniðin er
að þörfum þeirra. Fram til þessa áttu þær þess kost að dvelja
í Kvennaathvarfinu en þjónustan þar er sniðin að öðrum hópi
þolenda ofbeldis, þ.e. þolendum ofbeldis í nánum samböndum.
Sömuleiðis höfðu Stígamót stundum milligöngu um að konur
leituðu sér þjónustu erlendis en ekki þarf að fjölyrða um hversu
miklu máli það skiptir að geta nú boðið konum á leið úr mansali
og vændi samhæfða þjónustu með bæði húsaskjóli og sérhæfðri
meðferð á vegum sömu samtaka.
Sem fyrr er þorri þeirra sem leita til Stígamóta konur. Hlutur
karla sem kemur í Stígamót vex þó hægt og sígandi og í fyrra
voru 11,5 prósent þeirra sem leituðu til samtakanna karlar. Tæp
94 prósent þeirra sem höfðu beitt skjólstæðinga Stígamóta ofbeldi
voru karlar og helst sú tala nokkuð stöðug. Þótt mikill meiri-
hluti þolenda kynferðislegs ofbeldis séu konur er ljóst að nokkur
hópur drengja verður fyrir slíku ofbeldi og að ofbeldi gagnvart
drengjum liggur jafnvel í enn meira þagnargildi en kynferðislegt
ofbeldi gagnvart stúlkum og konum. Þjónusta Stígamóta er því
einstaklega mikilvæg drengjum og karlmönnum sem hafa verið
í vændi eða orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi.
Hvorki meira né minna en 5.946 einstaklingar hafa leitað
aðstoðar Stígamóta á 22 starfsárum samtakanna. Sumir þeirra
hafa væntanlega staðið stutt við meðan aðrir hafa jafnvel árum
saman unnið að því að byggja upp sjálfsmynd sína undir leiðsögn
Stígamótakvenna. Þannig hafa samtökin stutt konur og karla í
gegnum erfiðari vinnu og uppbyggingu á lífi sínu en flestir ganga
nokkru sinni í gegnum.
Samtök sem stutt hafa slíkan fjölda fólks til betra lífs skipta
samfélagið miklu máli.
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Atli Fannar Bjarkason (dægurmál) atlifannar@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is
SPOTTIÐ
ÞORSTEINN
PÁLSSON
AF KÖGUNARHÓLI ÞORSTEINS PÁLSSONAR
Það væri skaði ef örlög stjórnarskrármálsins yrðu endaslepp. Af hinu myndi þó hljótast enn meira
tjón ef hugmyndir að breytingum
fengju ekki fullnægjandi fræðilega
skoðun og umræðu.
Í þessu ljósi er eðlilegt að menn
velti fyrir sér hvort einhver ráð
séu til að draga málið upp úr keld-
unni. Forsætisráðherra hefur notað
stjórnarskrármálið til að magna
pólitísk átök. Það gleður suma en
skilar litlu. Vilji menn ná árangri
væri vænlegra að leita eftir sam-
stöðu á Alþingi þegar málið kemur
til kasta þess á
ný.
Við skipan í
stjórnarskrár-
nefndina 2005
kröfðust fulltrú-
ar Samfylking-
arinnar og VG
neitunarvalds.
Formaðurinn,
Jón Kristjáns-
son þáverandi
heilbrigðisráðherra, brást vel
og hyggilega við þeirri ósk. Með
engu móti er unnt að segja að full-
trúar minnihlutans hafi misnot-
að þá stöðu. En hún skýrir samt
hvers vegna nefndin þurfti lítið
eitt lengri tíma.
Ef brugðið yrði á þetta ráð nú
væri það ekki meira stílbrot en
svo að stjórnarflokkarnir gætu
með sanni sagt að þeir væru sam-
kvæmir sjálfum sér.
Annað úrræði gæti verið að
skipta heildarendurskoðuninni í
tvo áfanga. Þannig mætti afgreiða
fyrir næstu alþingiskosningar þau
álitaefni sem pólitískt eru brýnust
og hafa fengið nægjanlega umræðu
og fræðilega skoðun á undanförn-
um árum.
Tveggja áfanga stjórnarskrárbreyting
Auðlindamálin eru pólitísk-asta viðfangsefnið við end-urskoðunina. Að því leyti er rétt að hafa það sem
forgangsverkefni. Þá spyrja menn:
Er það ekki pólitískt óleysanlegt
mál? Þegar skyggnst er undir yfir-
borð umræðunnar fer því fjarri. Það
er sennilega mest rædda álitaefnið.
Í áliti auðlindanefndar undir for-
ystu Jóhannesar Nordal voru fyrir
áratug settar fram hugmyndir um
stjórnarskrárbindingu auðlinda-
ákvæðis. Á bak við þær var sam-
staða allra þáverandi þingflokka.
Undirnefnd stjórnarkrárnefnd-
arinnar frá 2005 undir forystu
Bjarna Benediktssonar ræddi svip-
aða lausn. Fyrir kosningarnar 2007
varð samkomulag um texta að auð-
lindaákvæði milli Sjálfstæðisflokks
og Framsóknarflokks þó að óráð
hafi þótt að afgreiða hann í skyndi.
Annað mikilvægt og ítarlega
skoðað viðfangsefni er að setja
stjórnarskrárákvæði um málsmeð-
ferð og þjóðaratkvæðagreiðslu,
komi til þess að taka þurfi ákvörð-
un um aðild Íslands að alþjóðasam-
tökum þar sem fullveldisákvörðun-
um er að ákveðnu marki deilt með
öðrum þjóðum. Um þetta hefur
verið góð samstaða alveg óháð því
hvort menn eru fylgjandi eða and-
vígir því að slíkt skref verði stigið.
Mikilvægt er að ákveða leikregl-
urnar um mál af þessu tagi áður
en tekist er á um efnisatriði hugs-
anlegs samkomulags. Í því sam-
bandi má nefna spurninguna um
hvort gera á kröfu til þess að ákveð-
inn hundraðshluti kosningabærra
manna þurfi að samþykkja slíka
samninga auk meirihluta þeirra
sem greiða atkvæði.
Þá mætti breyta ákvæðum stjórn-
arskrárinnar um kjördæmaskipan
og kosningar á þann veg að heim-
ilt yrði að skipa þeim málum með
almennum lögum enda fengju þau
staðfestingu þjóðarinnar í allsherj-
aratkvæðagreiðslu. Eins má stjórn-
arskrárbinda ákvæði um hvern-
ig standa skuli að breytingum á
stjórnarskránni í samræmi við
samkomulag allra flokka í skýrslu
stjórnarskrárnefndar frá 2007.
Stærsta álitaefnið þrautrætt
Hér hafa verið nefnd mik-ilvæg pólitísk viðfangs-efni sem auðveldlega má setja í forgang. Með
vísan í forsöguna má ætla að unnt
verði að ná um þau breiðri samstöðu
á Alþingi. Það væri betra að draga
þessi afmörkuðu viðfangsefni upp
úr keldunni en að taka áhættuna af
því að málið sökkvi í heild.
Álitaefni varðandi þingræðisregl-
una, aðgreiningu valdþátta og for-
setaembættið gætu komið til end-
urskoðunar á næsta kjörtímabili.
Allt eru það spurningar sem þarfn-
ast meiri fræðilegrar umfjöllun-
ar og dýpri almennrar umræðu en
kostur hefur verið á. Stutt er síðan
veigamiklar breytingar voru gerð-
ar á köflunum um Alþingi og mann-
réttindi. Engin brýn þörf er því á
að hraða endurskoðun þeirra svo að
hætta sé á að hlutir komi mönnum í
opna skjöldu eftir á.
Með skiptingu af þessu tagi gæti
niðurstaða síðari áfanga legið fyrir
í góðum tíma fyrir forsetakosning-
ar árið 2016. Samtímis áfangaskipt-
ingu stjórnarskrárvinnunnar má
einnig semja um að jafnhliða næstu
alþingiskosningum verði sérstakt
þjóðaratkvæði um framhald aðildar-
viðræðnanna við Evrópusambandið.
Samstaða um slíka málsmeðferð
þessara tveggja stóru mála gæti
gjörbreytt pólitísku andrúmslofti í
landinu. Það sem meira er: Þungu
oki yrði létt af væntanlegum hús-
bónda eða húsfreyju á Bessastöðum;
jafnvel svo að enginn þyrfti að sitja
þar af einskærri skyldurækni gegn
vilja sínum.
Oki létt af Bessastöðum
Árshátíð FEB
Árshátíð Félags eldri borgara í Reykjavík og nágrenni verður
haldin í félagsheimilinu Stangarhyl 4, laugar daginn 17. mars
næstkomandi kl. 19.
Sigurður Sigurðarson, dýralæknir skemmtir,
„Öðlingarnir“, Blásarasveit FÍH, leika létt lög o.fl. verður
til skemmtunar. Vinabandið leikur síðan fyrir dansi.
Hátíðarmatseðill er á boðstólum og miðaverð er 5.500 krónur.
Allir félagsmenn og gestir þeirra eru velkomnir.

Miðapantanir og nánari upplýsingar í síma 588 21 11 og á
skrifstofu félagsins að Stangarhyl 4.
Skemmtinefnd FEB
Langt er síðan fleiri hafa leitað til
Stígamóta en í fyrra:
Slæmar fréttir
eða góðar?