Fréttablaðið - 26.05.2012, Blaðsíða 38

KYNNING − AUGLÝSINGFerðir LAUGARDAGUR 26. MAÍ 20122
Útgefandi: 365 miðlar ehf., Skaftahlíð 24, s. 512 5000 Umsjónarmenn auglýsinga: Benedikt Freyr Jónsson benediktj@365.is 512-5411 Ábyrgðarmaður: Jón Laufdal.
Lokaverkefni Sigurjóns Hjart-arsonar í MPM námi í verk-efnastjórnun við Háskólann
í Reykjavík heitir Áhættustjórnun
á miðhálendi Íslands. „Verkefnið
fjallar um, í stórum dráttum,
ferðamenn á hálendinu og hvern-
ig þeim reiðir þar af. Ég hef sjálf-
ur verið í Flugbjörgunarsveitinni
í tvo áratugi og frá því ég byrjaði
hafa þessi mál mjög lítið breyst.
Ég einblíni svolítið á þann þátt í
ritgerðinni,“ segir Sigurjón.
Hver sem er á Vatnajökul
Hann segir að hver sem er sem
áhuga hafi geti farið í hættuför
yfir Vatnajökul án þess að spyrja
kóng eða prest. „Það er ekkert
eftirlit haft með þessum aðilum.
Til dæmis gæti rúta, full af ferða-
mönnum, komið úr Norrænu,
keyrt upp á hálendið og ferðast
þar um í tvær vikur, keyrt svo til
baka í Norrænu og enginn veit að
hún og allir þessir ferðamenn hafi
verið hér. Hvað gerist svo ef eitt-
hvað myndi koma fyrir, farþeg-
ar yrðu fyrir slysi eða það byrj-
aði að gjósa einhvers staðar? Þá
myndi enginn vita af þessu fólki
og enginn færi að leita. Ef það
yrði stórslys, sem verður væntan-
lega á endanum ef ekkert er að-
hafst, hefði það geigvænlegar af-
leiðingar. Það myndi kosta það
að túrisminn myndi væntanlega
minnka til nokkurra ára og efna-
hagslegt tjón yrði þar af leiðandi
mjög mikið. Dæmin erlendis frá
tala sínu máli.“
Þarf að breyta lögum
Sigurjón telur að það þurfi að
breyta lögum og reglum og að
það eigi ekki að vera hægt fyrir
vanbúna erlenda ferðamenn að
fara eftirlitslausir upp á hálend-
ið. „Þegar björgunarsveitir eru
kallaðar út kostar það þjóðarbú-
ið milljónir. Þegar þyrla er köll-
uð út er talan fljótt komin upp í
margar milljónir. Það er ósann-
gjarnt að erlendur ferðamaður
geti kostað íslenska þjóð svona
miklar upphæðir. Það ætti að
rukka þessa aðila, eða trygginga-
félögin þeirra því þeir eru marg-
ir búnir að tryggja sig vel, fyrir að
bjarga þeim. Það þarf að byrja á
því að breyta lögum en það eru
ekki stórvægilegar breytingar sem
þyrfti að gera,“ segir hann.
Ýmislegt hægt að gera
Niðurstöður lokaverkefnis Sigur-
jóns voru á þá leið að ýmislegt er
hægt að gera til að bæta úr þess-
um málum. „Það ætti að gera það
að skyldu að hafa hálendisleið-
sögumenn með tilskilin leyfi í
hverri rútu. Gera þarf átak í inn-
heimtu trygginga fyrir leit og
björgun að erlendum ferðamönn-
um. Samvinnu vantar á milli
ráðuneyta fyrir þessa innheimtu
og þyrfti að samhæfa hana. Í
dag er eingöngu innheimt fyrir
sjúkrahúsvist en sjaldnast fyrir
leit og björgun eða flutning sjúk-
linga af slysstað, hvort sem það er
í bíl eða þyrlu. Það þarf að koma á
einhvers konar stýringu á helstu
ferðamannastaðina. Til dæmis
mætti setja einstefnu á „Lauga-
veginn“ og takmarka fjölda þeirra
sem færu þar í gegn. Einnig mætti
íhuga hvort koma ætti á einhvers
konar tilkynningakerfi svipuðu
því sem sjómenn nota. Svo þyrfti
að breyta lögunum og byrja á að
koma lögum og reglu yfir hættu-
legustu staðina, svo sem Vatna-
jökul,“ segir Sigurjón.
Vatnajökull varhugaverður
Björgunarsveitir voru sendir af stað
til að bjarga fimm leiðöngrum á
Vatnajökli í vetur. Sigurjón telur
að enginn erlendur leiðangur hafi
farið á jökulinn síðastliðinn vetur
og skilað sér niður sjálfur. „Þetta
fólk segist hafa reynslu af jökla-
ferðum en Vatnajökull er sérstak-
ur. Hitasveiflurnar eru meiri þar en
annars staðar. Það getur verið rign-
ing eina stundina en mikið frost þá
næstu. Þessu eru útlendingar ekki
vanir, venjan er að það sé bara frost
en ekki bleyta. Þetta á eflaust bara
eftir að versna, ferðamannatím-
inn er farinn að teygjast og fleiri
fara um miðhálendið og lítilli sem
engri löggæslu er haldið þar úti,“
segir Sigurjón. lilja.bjork@365.is
Í hættuför á hálendi án þess að
þurfa að spyrja kóng eða prest
Nánast ekkert eftirlit er haft með ferðamönnum á miðhálendi landsins. Sigurjón Hjartarson segir í lokaverkefni sínu í
verkefnastjórnun að það þurfi meðal annars að breyta lögum og reglum. Ef stórslys verður muni ferðamannaiðnaðurinn líða fyrir
það í langan tíma. Í vetur voru björgunarleiðangrar fimm sinnum sendir á Vatnajökul til að bjarga erlendum ferðamönnum.
Mjög lítið hefur breyst varðandi öryggi og eftirlit með ferðamönnum á undanförnum áratugum. MYND/GVA Björgunarsveitir hafa fimm sinnum í vetur þurft að bjarga leiðöngrum erlendra ferða-
manna ofan af Vatnajökli. MYND/EGILL AÐALSTEINSSON
Langar þig að starfa í ört vaxandi atvinnugrein
– eða ertu starfandi í ferðaþjónustu?
Kynntu þér spennandi nám sem býður upp á mörg tækifæri og möguleika
Innritun lýkur 31. maí
STARFSTENGT FERÐAFRÆÐINÁM
Ferðamálaskólinn sími: 594 4020
Ævintýralegur
starfsvettvangur
FERÐAMÁLA
SKÓLINN
WWW.MK.IS