Fréttablaðið - 29.12.2012, Blaðsíða 30

29. desember 2012 LAUGARDAGUR| HELGIN | 30
Ég er Zlatan Ibrahimovic
Höfundar: David Lagercrantz og
Zlatan Ibrahimovic
Útgáfa: Draumsýn ehf.
Fjöldi síðna: 418
Í Rosengård voru ýmsir vell-ir og enginn þeirra var lak-ari en annar, jú, reyndar hafði sígaunavöllurinn slæma stöðu. En það var ekki þannig að allir Albanar og Tyrkir væru á sama
vellinum. Stundum fékk ég ekki að
vera með, ég var of lítill. Þá æsti ég
mig upp á einni sekúndu.
Ég þoldi ekki vera að vera utan
við. Ég þoldi ekki að láta í minni-
pokann. En samt var það ekki mikil-
vægast að vinna. Það voru öll trixin
og góður búnaður. Vá, sjáið þennan,
var sagt. Maður átti að fá athygli
með trixum og brögðum og maður
þurfti að æfa þangað til maður
kunni það best af öllum og oft hróp-
uðu mömmurnar út um gluggann.
Sex ára þegar ég byrjaði
„Það er orðið áliðið, maturinn er
tilbúinn. Komið inn.“ „Bráðum,
bráðum,“ sögðum við og spiluðum
áfram og það kom fyrir að við hætt-
um seint, farið væri að rigna og allt
í rugli. En við spiluðum bara. Við
vorum óþreytandi og mestu skipti
að hafa kollinn í lagi og auðvitað
fæturna, en það skipti mig miklu
máli af því að ég var lítill og ræfils-
legur og forðaðist návígi og ég
lærði að leika mér stöðugt með bolt-
ann. Annars heyrði ég aldrei meir
undrunarhróp, það kom enginn mér
í gang með hvatningu. Oft svaf ég
með boltann og hugsaði um hvaða
brögðum ég ætti að beita daginn
eftir. Þetta var eins og kvikmynd
sem var alltaf í gangi.
Fyrsta félagið mitt hét Malmö
Boll og Idrottsförening. Ég var bara
sex ára þegar ég byrjaði. Við spil-
uðum á malarvelli, á bak við nokkra
græna bragga og ég fór á æfingar
á stolnum hjólum og var ekki allt-
af sérlega passasamur. Þjálfar-
arnir ráku mig stundum heim og
ég öskraði til baka og heyrði alltaf
sagt: „Passið ykkur á Zlatan.“ Þeir
áreittu mig og mér fannst ég ekki
vera velkominn. Í MBI voru bæði
útlendingar og Svíar og foreldr-
ar settu sífellt út á brögð mín. Ég
sagði þeim að fara fjandans til og
skipti um félag og fór í FBK Balkan
og það var allt annað.
Í MBI stóðu pabbarnir og hróp-
uðu: „Áfram nú strákar. Vel gert.“
Í Balkan var það meira eins og:
„Ég ætla að ríða mömmu þinni.“
Þetta voru ruglaðir Júgóslavar
sem keðjureyktu og héldu sig út af
fyrir sig og ég hugsaði: „Frábært!
Alveg eins og heima. Hérna kem
ég til með að þrífast.“ Þjálfarinn
var Bosníumaður. Hann hafði spil-
að með sterkum liðum í Júgóslavíu
og var eiginlega eins og pabbi fyrir
okkur. Hann keyrði okkur stundum
heim og gaf mér stundum fáeinar
krónur fyrir ís, sem saddi sárasta
hungur mitt.
Þessir fínu á móti hinum
Einu sinni var ég í marki. Ég veit
eiginlega ekki hvers vegna. Kannski
hef ég sagt við markmanninn
að hann gæti ekki neitt, ég væri
áreiðan lega betri. Það var örugg-
lega eitthvað svoleiðis. En í einum
leiknum fékk ég nokkur mörk á mig
og þá fylltist ég þrjósku.
Ég vældi og sagði að allt væri
ómögulegt. Fótbolti væri ómögu-
legur. Þetta væri bara rugl og
ég ætti að byrja að spila íshokkí í
staðinn. „Hokkí er miklu betra, fá-
vitarnir ykkar! Ég ætla að verða
atvinnumaður í hokkí. Farið og
drekkið ykkur.“
Það var bara þannig, en hokkí
gerði kröfur um rándýran búnað.
Alveg hryllilega dýran. Þá var
bara að gefa sig og halda áfram að
stunda skítaíþróttina knattspyrnu.
En ég hætti að vera í marki, spilaði
frammi og var frekar ógnandi. Dag
einn áttum við að spila leik. Ég var
ekki á staðnum og allir hrópuðu:
„Hvar er Zlatan, hvar er Zlatan?“
Aðeins örfáum mínútum áður en
flautað var til leiks og þjálfarinn og
liðsfélagar mínir vildu ná sér niðri
á mér. „Hvar er hann? Hvernig í
fjandanum getur hann verið fjar-
verandi á svona mikilvægum leik.“
En þá sáu þau snargalinn náunga
koma á stolnu hjóli og stefna beint
að þjálfaranum. Ætlaði þessi ruglu-
kollur að hjóla á hann? En ég fór
beint framan við nefið á honum,
snarhemlaði og mölin kastaðist yfir
þjálfarann og ég fór beint inn á völl-
inn. Og ég held að þjálfarinn hafi
orðið snaróður.
Hann fékk möl í augun. Hann var
bálreiður, en lét mig spila og ég held
að við höfum unnið. Þetta var góður
hópur. Einu sinni var mér refsað
fyrir eitthvert rugl og var settur á
bekkinn í fyrri hálfleik. Við vorum
fjögur núll undir í hálfleik á móti
hálfgerðu snobbliði, Vellinge. Það
voru þessir fínu á móti hinum sem
ekki þóttu eins fínir.
Enginn sá neitt
Það var mikil spenna í lofti og ég
skildi ekki hvernig þessir bjánar
gátu haft mig á bekknum. „Ertu
ruglaður?“ spurði ég þjálfarann.
„Rólegur, rólegur. Þú kemur bráð-
um inn á.“ Ég kom inn á í seinni
hálfleik og skoraði átta mörk. Við
unnum átta – fimm og hæddumst
að fínu drengjunum og ég stóð
mig sannarlega vel. Ég var leik-
inn og hafði auga fyrir að hlaupa
inn í eyður allan leikinn og á vell-
inum heima hjá mömmu hafði ég
orðið meistari í því að gera eitthvað
alveg óvænt. Ég er enn þá pirrað-
ur á öllum þeim sem segja að þeir
hafi snemma séð að eitthvað yrði úr
Zlatan. Það var algjört bla bla.
Enginn sá neitt. Það kom ekki
einu sinni neinn til að horfa á.
Engin stór félög komu og börðu að
dyrum. Ég var ómerkilegur krakki.
En menn vildu taka mark á hæfi-
leikunum. En árangurinn varð fljótt
upp og niður. Ég skoraði átta mörk
í einum leik og svo komu lakari
leikir. Ég var mikið með strák sem
heitir Tony Flygare. Við vorum hjá
sama sænskukennara. Foreldrar
hans eru líka frá Balkanskaganum
og hann var töluvert töff náungi.
Hann bjó ekki í Rosengård, heldur
stutt frá í Vitemöllegatan.
Við vorum fæddir sama ár, hann í
janúar en ég í október og það skipti
ansi miklu máli. Hann var stærri
og kröftugri og virtist hafa mikla
knattspyrnuhæfileika. Þetta snerist
mikið um Tony. „Takið eftir honum,
þvílíkur leikmaður,“ og ég var svo-
lítið í skugga hans. Kannski var það
gott, hvað veit ég? Ég varð að berj-
ast. En satt að segja var ég frekar
lítill bógur á þessu tímabili. Ég var
hálfruglaður og hafði enga stjórn á
geðinu. Ég hélt áfram að setja út á
leikmenn og dómara og skipti sífellt
um félög. Ég hélt mig talsvert við
Balkan. Ég fór aftur til MBI og svo
til BK Flagg.
Enginn sá um að ég kæmist á
æfingar og af og til horfði ég á for-
eldrana við hliðarlínuna. Pabbi var
aldrei þar, hvorki með Júgóslövun-
um né Svíunum, og eiginlega vissi
ég ekki hvað ég var að hugsa. Það
var bara svona. Og ég bjargaði mér
sjálfur. Ég hafði vanist því. En samt
olli það leiða. Ég átti engan sérstak-
an stuðningsmann. Maður lagar sig
hins vegar að sínu lífi og ég velti
þessu ekki mikið fyrir mér. Pabbi
var eins og hann var.
Vonlaus og frábær pabbi
Hann var vonlaus. Hann var frábær.
Hann var upp og niður. Ég reikn-
aði ekki með honum eins og aðrir
reiknuðu með foreldrum sínum. En
stundum vonaði ég. Stundum hugs-
aði ég um það góða við hann. Pabbi
átti reyndar stundir þar sem hann
var mjög einbeittur. Hann vildi að
ég yrði lögfræðingur. Ég get ekki
sagt að ég hafi haft trú á því. Í
mínum vinahópi urðum við ekki
lögfræðingar, hreint ekki. Maður
gerði fullt af vitleysum og við létum
okkur dreyma um að vera töff og við
fengum engan beinan stuðning frá
foreldrum okkar.
Það voru öldósir, júgóslavnesk
tónlist og tómur ísskápur og stríð-
ið á Balkanskaga. En stundum gaf
hann sér tíma og ræddi um fót-
bolta við mig og ég varð alltaf jafn
glaður. Hann var jú pabbi minn og
einn daginn sagði hann, ég gleymi
því aldrei, það var eitthvað hátíð-
legt á bak við þetta: „Zlatan, það
er tími til kominn að þú spilir með
stórum klúbbi.“ „Hvað áttu við með
stórum klúbbi? Hvað er stór klúbb-
ur?“ „Gott lið, Zlatan. Topplið eins
og Malmö FF.“
Ég held að ég hafi ekki skilið það
fullkomlega. Hvað var svona sér-
stakt með Malmö FF? Ég vissi ekk-
ert um svona lagað, hvað var fínt og
hvað ekki. En ég vissi af félaginu.
Ég hafði spilað á móti þeim með
Balkan og hugsaði: „Af hverju
ekki? Ef pabbi segir að ég eigi að
gera það.“ En ég hafði ekki hug-
mynd um hvar völlurinn væri eða
kannski yfirleitt nokkuð annað í
borginni. Malmö var reyndar frek-
ar nálægt. En það var algjörlega
annar heimur. Ég varð sautján ára
áður en ég fór inn í miðborgina og
hafði engan skilning á lífinu þar. En
ég lærði leiðina á æfingar og komst
þangað á hálftíma með íþrótta fötin
í Bónuspoka og eitt er víst. Ég var
taugaóstyrkur. Í Malmö FF var
alvara. Það var ekki þetta venjulega.
Komdu og spilaðu með, strákur.
Maður þurfti að leggja sig allan
fram í æfingaleikjum og mér fannst
ég ekki vera eins og hinir. Ég var
farinn að huga að því að taka fötin
mín og fara heim. En strax á öðrum
degi fékk ég að heyra frá þjálfara
sem hét Nils:
„Þú ert boðinn velkominn í liðið.“
„Meinar þú það?“ Þá var ég þrettán
ára og það voru nokkrir útlending-
ar þarna, þar á meðal Tony. Annars
voru þetta bara Svíar, margir frá
Limnhamn, yfirstéttardrengir.
Mér fannst ég vera eins og frá
Mars. Það var ekki bara að pabbi
kæmi aldrei að horfa á leikina og
ég byggi ekki í stóru einbýlishúsi.
Ég talaði öðruvísi. Ég sólaði. Ég
var snöggur upp á lagið og ég slóst
á vellinum. Einu sinni fékk ég gult
spjald fyrir að skammast við liðs-
félaga mína. „Svona gerir þú ekki,“
sagði dómarinn.
„Farðu til fjandans,“ sagði ég og
fór í burtu. Þetta olli óróa meðal
sænsku foreldranna. Foreldrarnir
vildu losna við mig og ég hugsaði
þúsund sinnum: „Mér er skítsama
um þá. Ég skipti aftur um félag. Eða
þá að ég beitti fyrir mér taekwondo
í staðinn. Það er meira töff. Fótbolti
er fáránlegur.“ Einhverjir fávitar
meðal foreldranna létu lista ganga
til að skrifa undir. Zlatan yrði að
fara frá félaginu og alls konar lið
skrifaði undir. Það fór á milli manna
og niðurstaðan varð að Zlatan yrði
að fara frá félaginu. Og svo bla bla.
Þetta var ekki snjallt. Ég hafði
átt í útistöðum við son þessa pabba.
Ég hafði mátt þola margar tækl-
ingar frá honum og reiddist. Sann-
ast sagna hafði ég skallað hann. En
ég var mjög leiður vegna þessa. Ég
hjólaði á spítalann og baðst afsök-
unar. Það var fáránlegt. En þjálfar-
inn, Åke Kallenberg, bara starði á
þennan bjána.
„Hvaða fáránlegu hlutir eru að
gerast hérna?“ Hann sagðist ekki
taka þátt í þessu. Hann var ágætur
hann Åke. Eða réttara sagt góður
eða ekki góður. Hann hamaðist
næstum heilt ár í mér í drengja-
flokki og eins og mörgum öðrum
þótti honum ég sóla of mikið og ríf-
ast of mikið í liðsfélögum mínum, og
hefði ekki réttu viðhorfin og afstöðu
til allra hluta. Ég lærði mikilvæga
hluti á þessum árum. Gat strákur
eins og ég búist við að njóta virðing-
ar? Eða þyrfti hann kannski að vera
fimm sinnum betri en Leffe Persson
eða hvað þeir hétu allir? Alla vega
yrði hann að æfa tíu sinnum meira.
Fallegt, gult hjól
Annars átti hann ekki möguleika.
Aldrei nokkurn tíma. Og allra síst
af því að hann var reiðhjólaþjófur.
Ég varð að gera mínar ráðstafan-
ir. Ég vildi það svo sannarlega. Ég
var ekki alveg vonlaus. En leiðin á
æfingar var löng, sjö kílómetrar, og
ég gekk oft alla leið. En stundum var
freistingin ómótstæðileg, sérstak-
lega þegar ég sá fallegt hjól. Einu
sinni stal ég gulu hjóli með fullt
af kössum og ég hugsaði: „Hvers
vegna ekki?“ Ég stal því og skaust
í burtu. En eftir smástund fór ég að
undrast. Það var eitthvað öðruvísi
með þetta hjól. Og allt í einu komst
ég að því að þetta var pósthjól.
Ég hjólaði um með bréf fólksins í
hverfinu og síðan yfirgaf ég hjólið.
smáspöl í burtu. Ég vildi ekki líka
stela pósti fólks.
Enginn sá neitt í Zlatan
Í bókinni Ég er Zlatan Ibrahimovic segir sænska knattspyrnuhetjan frá æskuárum sínum í úthverfi Málmeyjar og
glæsilegum ferli í fótboltanum. Hér er gripið niður í bókina þar sem Zlatan segir frá upphafinu að öllum ósköpunum.
STJARNA Zlatan Ibrahimovic hefur leikið með mörgum af helstu félagsliðum heims. Ajax, AC Milan, Juventus og Barcelona eru
þar á meðal.
➜ Ég talaði öðruvísi. Ég
sólaði. Ég var snöggur upp á
lagið og ég slóst á vellinum.