Fréttatíminn - 04.11.2011, Blaðsíða 22

Í
anddyri heimilis Guðrúnar Evu í mið-
bænum er snarbrattur stigi sem fær
fjallvegi á Austurlandi til að blikna í
samanburðinum. Guðrún Eva kemur
til dyra í svörtum kjól og með mynd-
arlega kúlu. Hún á von á sínu fyrsta barni
innan skamms en fer engu að síður létt með
að ganga aftur upp stigann langa og bratta.
Þær taka á sig ýmsar myndir, áskoranirnar í
lífinu.
Þrjú ár eru liðin frá því að síðasta bók Guð-
rúnar Evu kom út og tilhlökkunin eftir að fá
nýja bók í hendur er því mikil. Í skáldsögunni
Allt með kossi vekur fetar Guðrún Eva nýjar
slóðir að því leyti að bókin inniheldur þrjár
myndasögur sem Sunna Sigurðardóttir á
heiðurinn af. Ekki er vitað til að þessi tvö
form, skáldsagan og myndasagan, hafi áður
verið fléttuð saman með þessum hætti hér á
landi. Eða bara yfirhöfuð. Guðrún Eva hefur
verið með skáldsöguna Allt með kossi í vekur
í smíðum síðan árið 2006. Raunar hafði hún
„fitjað upp á henni“, eins og hún orðar það,
áður en hún skrifaði Skaparann, sem kom út
árið 2008.
„Einn af karakterunum í Allt með kossi
vekur er myndasagnahöfundur og það kom
að því að sagan kallaði á að það yrðu mynda-
sögur í bókinni. Þær eru sannarlega ekki
þarna upp á punt! Þær urðu að vera með, til
að gefa sögunni aukna dýpt og útskýra ýmis-
legt. Ég fór á stúfana, fór að spyrjast fyrir og
leita að réttu manneskjunni. Ég fattaði ekki
fyrr en eftir á hvað ég var ótrúlega heppin
að finna Sunnu. Hvað ég hafði í raun verið
í miklum háska stödd. Því það skiptir öllu
máli hvernig þetta er gert og það hefði svo
auðveldlega verið hægt að klúðra þessu.
En ég hafði ekki vit á að vera með hjartað í
buxunum, heldur var bara saklaus á vappi í
leit að rétta teiknaranum. Svo var mér bent
á Sunnu, sem ég þekkti þá ekki neitt. Ég fór
að hitta hana, í garðinum heima hjá henni,
ræddi við hana um söguna og hún sýndi mér
skissubækurnar sínar,“ segir Guðrún Eva.
Við erum sestar við borðstofuborðið, ásamt
teiknaranum, Sunnu. Skammt undan eru
hillur sem svigna undan bókum, eins og lög
gera ráð fyrir á íslensku menningarheimili.
Ilmur af rótsterku kaffi berst að vitum og
hnausþykkar súkkulaðibitakökur bíða örlaga
sinna á borðinu.
Ævintýri fyrir fullorðna
„Þetta gerðist mjög hratt,“ segir Sunna. „Ég
fékk símtal, bauð Evu yfir og hún kom bara
heim til mín, þar sem ég reif fram allar mínar
skissubækur. Mér fannst þetta strax ótrúlega
spennandi verkefni. Ég þekkti hennar bækur
og verk fyrir, virði hana sem rithöfund og hef
alltaf verið hrifin af hennar verkum.“
Sagan fjallar um það þegar sögumaðurinn
Davíð fær send eftirlátin gögn Láka, sam-
býlismanns Elísabetar móður hans; teikn-
ingar, blaðagreinar og ljósmyndir. Við það
vaknar hjá honum löngun til að komast til
botns í atburðum sem áttu sér stað haustið
2003 og hver þáttur móður hans hafi verið í
örlögum vina hennar, Indi og Jóns. Inn í sög-
una fléttast meðal annars Kötlugos og hinn
eini sanni koss.
„Þetta er ævintýri,“ segir Guðrún Eva. „En
sagan er raunsæ líka. Sögumaðurinn, sem
lesandinn kynnist strax í fyrsta kaflanum,
er raunsær á þetta allt. En atburðirnir sjálfir
og aðrar persónur vilja stundum toga þetta í
aðrar áttir, í átt að hinu ótrúlega og stundum
hádramatíska. Mér fannst allan tímann að ég
væri að skrifa ævintýri fyrir fullorðna.“
Hvernig unnuð þið þetta? Hittust þið reglu-
lega einu sinni í viku eða eitthvað svoleiðis?
„Það var ekkert stíft skipulag á því,“ svarar
Sunna. „En við hittumst oft og fengum að
sveiflast fram og til baka. Maður þurfti að fá
að melta hvert og eitt atriði út af fyrir sig.“
„Við hittumst oft, ræddum og skoðuðum
þegar Sunna kom til mín með nýja skammt,“
segir Guðrún Eva. „Ef þú lest fyrstu mynda-
söguna þá sérðu hvað það er mikil hugsun
á bak við hana. Það er tilkomið af því að ég
skrifaði fimm blaðsíðna handrit án nokkurrar
tillitssemi gagnvart því hvernig það yrði fyrir
Sunnu að túlka það með myndum. Sem ég
held að hafi orðið til þess að það varð eitthvað
ótrúlegt til. Hún þurfti að fara svo langt til að
sækja það. Þetta er verkið hennar Sunnu. Ég
gaf henni engar leiðbeiningar, bað ekki um
að fá „svona“ mynd með þessum texta, heldur
lét hana alfarið um þetta,“ segir Guðrún Eva.
„Um leið var þetta frábært fyrir mig. Ég
fékk svo frjálsar hendur,“ segir Sunna. „Svo
vil ég endilega minnast á að myndasögur
eru ekki aldurstengdar. Þetta er ekki barna-
efni. Það er algengur misskilningur að svona
sögur séu bara fyrir börn og unglinga. En
„graphic novel“ geirinn er heill heimur út af
fyrir sig. Þetta eru ekki brandarabækur“.
Barn og bók á sama tíma
Guðrún Eva er nýkomin frá Frankfurt þar
sem hún flutti opnunarávarp við setningu
árlegrar bókamessu þar sem Ísland var í
heiðurssæti. Í ávarpi sínu varaði Guðrún
Eva meðal annars við því að Íslendingar noti
þjóðrembu sem hækju til að reisa sig við eftir
bankahrun og talaði um þær breytingar sem
orðið hefðu á íslensku samfélagi á síðustu
áratugum. Ekki taldi hún þó breytingarnar
hafa verið til hins verra, þjóðfélagið hefði
bara breyst. „Stundum líður mér eins og ég
sé alin upp í amerískum menntaskóla með
ruðningsbolta og klappstýrum. Ég hef lesið
margar fagrar landslagslýsingar en ég hef
séð hundrað sinnum fleiri morð. Ég hef unnið
á bóndabæ en samt finnst mér ég vita meira
um starf rannsóknarlögreglunnar en líf og
starf bóndans. Það er í góðu lagi; bíómyndir
og sjónvarpsþættir eru líka skáldskapur. Og
ég sakna ekki gamla tímans. Það sem við
höfum fengið í staðinn er einnig mikils virði.
Einangrunin hefur verið rofin,“ sagði Guðrún
Eva meðal annars í ávarpinu.
Hún segir umfang og skipulag bókamess-
unnar hafa komið sér mjög á óvart. „Það
gekk ótrúlega vel. Þetta er stærsta bóka-
messa í heimi en maður finnur varla fyrir því
að þar séu mörghundruð manns því hún er
svo vel rekin. Svo var ég mjög ánægð með ís-
lenska framtakið. Vinnan sem íslenska teym-
ið skilaði undir stjórn Halldórs Guðmunds-
sonar var eiginlega algert þrekvirki sem fyllti
mann stolti og gleði. Það fór ekki milli mála
að maður var þarna í öruggum höndum. Þar
fóru saman vandvirkni, fagmennska og skín-
andi hugvit. Svo var líka ótrúlegt hvað þetta
gekk vel hjá mér, svona prívat, miðað við að
áður en ég fór þarna út var ég eiginlega alveg
búin á því. Lokaspretturinn á þessari bók var
mjög langur. Það eru ekkert miklar ýkjur að
segja að ég hafi unnið í tíu tíma á dag í tíu
mánuði. Svo skilaði ég bókinni inn, skreið
með hana upp í Forlag tveimur dögum áður
en ég fór út til Frankfurt og sá ekki alveg
fyrir mér hvernig ég ætti að fara að þessu.
En síðan var bara svo gaman og mikil orka
þarna; að hitta alla þessa forleggjara og les-
endur. Ég var líka mjög glöð yfir þeim heiðri
að fá að ávarpa samkomuna í byrjun. Það var
svo hátíðlegt.“
Hún segist ekki mikið leiða hugann að
hinum stóra bókabransa þegar hún situr
heima á náttbuxunum að skrifa. „Stundum
hugsa ég samt um það hversu mikil hugsjón
það er að gefa út bækur. Það er oft merkilegt
fólk sem stendur í því. Þetta er ekkert aug-
ljóslega gróðavænlegur bissness. Það þarf að
hafa hjartað í þessu.“
Hittirðu einhver af átrúnaðargoðunum
þínum þarna úti – ef þú átt einhver slík?
„Ég á ekki beinlínis nein átrúnaðargoð.
Mér finnst margir rithöfundar frábærir. En
ég hitti ekki marga rithöfunda þarna. Þetta
er ekki bókmenntahátíð þar sem allt gengur
út á höfunda með bækurnar sínar, heldur
viðskiptaráðstefna sem gengur meira út á for-
leggjarana.“
Hvernig tilfinning er það skila svona bók
frá sér? Ertu hvíldinni fegin eða strax farin að
leiða hugann að næsta verkefni?
„Bækurnar fara stundum í hálfgert höfr-
ungahlaup, samanber að ég var komin af stað
með þessa þegar ég skrifaði Skaparann. En
fyrst eftir að ég skila, sérstaklega eftir svona
rosalegan sprett, þá reyni ég að hugsa sem
minnst um hugmyndir að nýjum bókum.
Maður þarf að læra að trappa sig niður og
hvíla höfuðið eftir vinnutörn. Mér finnst eins
og ég hafi verið í mildu maníuástandi í marga
mánuði. Vaknandi fyrir klukkan átta með
vinnufiðring í maganum. Ég er búin að vera
í því að trappa mig markvisst niður síðustu
daga og vikur. Og ýta þá frá mér næstu bók,
bara svo maður klári sig ekki gjörsamlega.
Líka bara að njóta þess þegar bók loksins
kemur. Það eru farin að liða þrjú ár á milli hjá
mér, þannig að það er ekkert oft sem maður
fær að upplifa það að halda á nýrri útprent-
aðri bók.“
Það verður líka um nóg annað að hugsa á
komandi mánuðum. Áður en langt um líður
kemur barn í heiminn og Guðrún Eva fagnar
því meðgöngulokum í fleiri en einum skiln-
ingi þetta árið.
„Já, ætli barnið komi ekki bara um svipað
leyti og bókin,“ segir hún og lítur kímin á
bumbuna.
Brúðkaup í Flatey
Á veggnum við eldhúsið er mynd af Vatna-
safninu í Stykkishólmi. Þar dvaldi Guðrún
Eva við skriftir sumarið sem hún kynntist
eiginmanni sínum, Marteini Steinari Þórs-
syni kvikmyndagerðarmanni. Þau gengu í
hjónaband í sumar, í Flatey á Skjálfanda.
Má ég spyrja þig út í brúðkaupið?
„Já, það er ekkert leyndarmál. Við settum
meira að segja myndir á Facebook. Ákváðum
að vera ekkert að pukrast með þetta, enda
eru brúðkaup ekki til þess. Þau eru opinbert
heit og tilkynning til samfélagsins. Það var
Hinn eini sanni koss
Myndasögur. Er það ekki
bara eitthvað fyrir börn
eða Nexus-elskandi nörda?
Ekki aldeilis. Í splunkunýrri
skáldsögu Guðrúnar
Evu Mínervudóttur,
Allt með kossi vekur, er
textinn brotinn upp með
þremur myndasögum eftir
Sunnu Sigurðardóttur.
Myndasögurnar tengjast
efni skáldsögunnar beint en
ein aðalpersóna bókarinnar
er myndasagnahöfundur.
Frumleg samsetning, enda
ekki við öðru að búast
en kraumandi sköpunar-
gleði frá höfundi Yosoy og
Skaparans. Heiðdís Lilja
Magnúsdóttir hitti þær
Guðrúnu Evu og Sunnu.
Heiðdís Lilja
Magnúsdóttir
hlm@frettatiminn.is
Framhald á næstu opnu
Sunna gekk í hlut-
verk persónu Guð-
rúnar Evu og teiknaði
myndasögur í hennar
nafni. Ljósmynd Hari
22 viðtal Helgin 4.-6. nóvember 2011