Fréttatíminn - 06.05.2011, Side 24

M
óðir Lilju, Tone
Myklebost,
er norsk og
kynntist Ingólfi
Margeirssyni
í Stokkhólmi þar sem hún var í
leiklistarnámi. Eftir að Lilja kom í
heiminn flakkaði fjölskyldan milli
Noregs og Íslands en Ingólfur
flutti endanlega til Íslands þegar
Lilja var níu ára og hún varð eftir
í Ósló.
Lilja fór snemma í kvikmynda-
gerð og hóf nám í kvikmyndaleik-
stjórn við London Film School,
aðeins nítján ára gömul. Síðar fór
hún í Famu-kvikmyndaskólann í
Prag og undanfarinn áratug hefur
hún komið víða við í kvikmynda-
geiranum í Noregi. Alls hefur Lilja
skrifað og leikstýrt hátt í tuttugu
stuttmyndum. „Ég hef oft reynt
að gera myndir í fullri lengd. Ég
skrifaði einu sinni handrit að einni
sem bara gekk alls ekki upp svo ég
stakk því ofan í skúffu. Sögurnar
fundu aldrei sitt form í fullri
lengd,“ segir Lilja.
Meðal þess sem hún hefur
fengist við var að leikstýra röð
stuttmynda sem voru ádeila á
neysluhyggjuna í samfélaginu.
Myndirnar voru örstuttar og sýnd-
ar í auglýsingatímum sjónvarps-
stöðvanna. „Þetta voru eins konar
gerviauglýsingar eða „adbusting“
sem vöktu mikla athygli. Auðvit-
að var þetta gert í pólitískum til-
gangi og var miklu meira en bara
kvikmyndagerð. Þetta vatt upp á
sig og varð á endanum risastórt
verkefni sem leiddi af sér festival
og ýmislegt fleira. Við komumst
mjög langt með þetta og fengum
alls konar félög og stofnanir til að
leggja okkur lið.“
Mynd um sambandið við pabba
Síðasta stuttmynd Lilju heitir
Neglect og er saga stelpu sem á í
flóknu sambandi við föður sinn.
Stelpan hefur alist upp í Noregi en
pabbinn er Frakki og var að mestu
fjarlægur í æsku hennar. Að upp-
gjöri kemur í sambandi feðginanna
þegar pabbinn slasast alvarlega.
Myndin var sýnd á fjölmörgum
kvikmyndahátíðum og fékk víðs-
vegar gott umtal.
En er sagan lýsandi fyrir sam-
band ykkar pabba þíns?
„Já, hún er að miklum hluta
byggð á okkar sambandi en margt
í atburðarásinni er skáldað og allt
öðruvísi en í mínu lífi. Það er mjög
flókið að gera mynd um manneskju
sem maður þekkir svona vel og á
sér margar hliðar og víddir. Í raun
og veru hefði þetta átt að verða
mynd í fullri lengd. Pabbi flutti frá
mér þegar ég var lítil og það sem
ég og stelpan í myndinni eigum
sameiginlegt er kannski söknuður-
inn eftir pabba sínum. Í myndinni
eru feðginin ekki í samskiptum í
mörg ár en ég var alltaf í sambandi
við pabba minn þótt við byggjum
ekki í sama landinu.“
En pabbi þinn fékk heilablóðfall.
Hvaða áhrif hafði það á ykkar sam-
band?
„Já, hann fékk kröftugt heila-
blóðfall þegar ég var rúmlega
tvítug. Fyrir okkur, börnin hans,
varð hann allt í einu miklu nánari
okkur. Mér fannst eiginlega
síðustu árin hans vera þau bestu
sem við áttum saman. Hann hafði
alltaf verið svo upptekinn og mikið
í burtu en það var eins og hann
skildi allt í einu um hvað lífið
snerist. Hann skildi hvað er mikil-
vægast og hvað lífið er rosalega
stutt. Það fyrsta sem hann sagði
mér eftir heilablóðfallið var að
hann ætlaði að einbeita sér að því
sem hann ætti en ekki því sem
hann hefði misst. Það varð hans
lífsmottó fram á síðasta dag. Hann
fór því að hafa miklu meira sam-
band og hringdi oft til mín. Hann
var hjá mér í Noregi í margar vikur
á sumrin og samband okkar varð
mjög náið.“
Breyttist eftir heilablóðfall
Lilja segir afleiðingar heilablóð-
fallsins hafa verið margþættar en
pabbi hennar hafi meðal annars
glatað tímaskyni og lamast að
hluta til öðru megin í líkamanum.
„Það var mjög erfitt fyrir hann að
skynja tíma og hann átti það til að
hringja í mig klukkan fimm um
nótt. Smám saman skánaði þetta
þó. Merkilegt hvað heilinn er full-
kominn; þegar eitt svæði skaddast
þá virkjar heilinn aðrar stöðvar og
finnur nýjar leiðir. Pabbi var sífellt
að finna nýjar leiðir til að takast
á við það sem hann hafði glatað.
Hann gat til dæmis ekki keyrt eftir
heilablóðfallið og missti bílprófið.
En hann var viljasterkur karakter
og langaði svo mikið til að komast
aftur á bíl. Hann vann mikið í því
og á endanum tókst honum að fá
bílprófið aftur.“
Lilja nefnir mörg dæmi um
styrkinn og kraftinn í föður sínum.
„Hann gat allt og langaði alltaf að
læra meira. Hafði lengið langað til
að læra sagnfræði og þegar hann
dó var hann að ljúka við meistara-
ritgerð í sögu. Síðasta kvöldið hans
var kona hjá honum að lesa yfir
ritgerðina hans. Hann var í góðu
skapi og djókaði mikið eins og
venjulega.
Framhald á næstu opnu
Með kraftinn frá pabba
Lilja Ingólfsdóttir ólst upp í Noregi en kom til Íslands á dögunum til að fylgja föður sínum, Ingólfi Margeirssyni rithöfundi, til
grafar. Hún þykir með efnilegri kvikmyndaleikstjórum Noregs og hefur meðal annars gert flókið átakasamband við föður sinn að
umfjöllunarefni í myndum sínum. Þóra Tómasdóttir ræddi við hana um ást og söknuð og pabbann sem varð betri með hverju árinu.
Lilja segir samband þeirra
feðgina á köflum hafa
verið erfitt og hún hafi
verið pabba sínum reið
fyrir margt. Eftir að pabbi
hennar fékk heilablóðfall
hafi sambandið styrkst og
orðið mjög náið.
Mér þótti mjög
sorglegt þegar
hann flutti frá
okkur. Hann var
svo upptekinn
af sjálfum sér og
sínum ferlum.
24 viðtal Helgin 6.-8. maí 2011