Keflavíkurgangan - 19.06.1960, Blaðsíða 34

hefur hvílt slen og drungi, líkt og stundum sækir á ferða-
menn í lognmollu, þegar haldið er á brattann. En þá er þess
gott að minnast, að jafnskjótt og komið er upp á nýjan sjón-
arhól, þar sem svalur andvari hrekur burt molluna, vex göngu-
manninum ásmegin að nýju. Ég trúi því, að Keflavíkurgangan
í dag hafi verið slíkur gustur, hollur og vekjandi. Og þá er að
halda förinni áfram af endurnýjuðum þrótti. Og þó að einn
og einn þreyttur maður dragist eitthvað aftur úr eða heltist
jafnvel úr lestinni, mun áfram haldið á leiðarenda. Það munu
líka margir bætast í hópinn. Kjarni íslenzkrar æsku, allir
þeir, sem eiga það skap og þann metnað að fyrirlíta morðtól
og mútufé, hljóta að taka undir kröfuna um brottför hersins
og friðlýsingu landsins.
Við Miðbæjarskóla og í skólaportinu stóð maður við mann
Keflavíkurgangan hefur undanfarna daga vakið mikið um-
tal hér í Reykjavík og vafalaust víðs vegar um land. Ég tel
víst, að þorri hernámsandstæðinga hafi skilið, hvað fyrir for-
göngumönnunum vakti: að þeir vildu leitast við með bar-
áttuaðferð nýstárlegri hér á landi að vekja þá, sem dottað
hafa á verðinum, og sýna jafnframt og sanna, að þeir vildu
nokkuð á sig leggja, til að mótmæla með eftirminnilegum
hætti 20 ára hernámi. — Og mótmælagangan hefur einnig
vakið ærna athygli og nokkurn taugaóstyrk í röðum hernáms-
sinna. Því þó að þeir viti, að hér séu friðmenn á ferð, flýgur
þeim máski í hug, hver orðið hafa örlög Bandaríkjaleppanna
í Suður-Kóreu og Tyrklandi — að ógleymdum þeim atburð-
um, sem eru að gerast í Japan. Inn í hugskot þeirra mætti
gjarna læðast sá grunur, að engin þjóð þoli endalaust smán
erlendrar íhlutunar. Dagar reikningsskilanna koma, fyrr eða
síðar, og þá verða innlend handbendi hins erlenda valds um-
komulausari og aumkunarverðari en nokkrir aðrir.
Sá dagur, sem nú er að kvöldi kominn, hefur sýnt það og
sannað, að íslenzkir hernámsandstæðingar eru að hrista af
sér værðarmók síðustu missira. Þó að skoðanir okkar séu
skiptar um margt, megum við ekki láta það hindra sameig-
inlega barátta fyrir því, er við hljótum að setja öllu öðru of-
ar, unz úrslitasigur er unninn og fáni Islands blaktir á ný yf-
ir friðlýstu landi.
Rök okkar eru einföld og ljós, stefna okkar skýr. Hún er
þessi:
Þess vegna gekk ég
Áhugann á göngunni má sjá á því að einn göngumaður
kom gagngert austan úr Holtum til að fylla þann flokk, sem
mótmælti herstöðvunum með 50 km göngu. Hann heitir
Gunnar Bj. Guðmundsson frá Heiðarbrún, 19 ára gamall.
Hér gerir Gunnar stutta grein fyrir. því, hvers vegna hann
tók þátt í göngunni.
Gunnar Bj. Guðmundsson:
Með göngunni í gær sýndum við vilja okkar til að losa
þjóð okkar og land undan þeirri smán að vera í bandalagi
við andstæðinga okkar.
Þessi ganga hafði táknrænt gildi. Hún sýndi og sannaði
að það eru til þjóðhollir íslendingar, sem vilja leggja eitthvað
á sig til að ná langþráðum takmörkum.
Þegar forfeður okkar komu hingað til lands fyrir meira
en þúsund árum, námu þeir hér land til þess að geta lifað
frjálsir og óháðir í stað þess að láta harðstjóra kúga sig
undir hald sitt. Strax á fyrstu öld íslenzku þjóðarinnar komu
hingað til lands erlendir sendiboðar, sem vildu ýmist koma
Islendingum undir stjórn Noregs- eða Danmerkurkonunga.
En lengi vel fóru þessir sendiboðar hinar mestu hrakfarir
og sumir þeirra komu aldrei aftur á fund höfðingja sinna.
Þegar tók að líða á 13. öldina fóru íslenzkir höfðingjar að
leita mjög vinfengis Noregskonunga og hugðust með því
styrkja völd sín hérlendis, en það varð til þess að þjóð
okkar tapaði sjálfstæði sínu á árunum 1262—1264. Þá hófst
margra alda niðurlægingartími, þar sem erlendir þjóðhöfð-
ingjar sveltu og féflettu þjóðina í sérhagsmunaskyni.
En með öllum kynslóðum voru þó uppi menn, sem vildu
endurheimta fornt frelsi og þoldu engan yfirgang erlendra
afla, og til að framfylgja vilja sínum urðu þeir stundum að
beita valdi, enda fóru þeir erlendu hinar aumustu hrakfarir.
Vér minnumst þess úr sögunni þegar norskur sendimaður,
Krók-Álfur, var rekinn af þingi Norðlendinga. þegar Ormur
Ásláksson og Jón skalli biskupar á Hólum, hinir mestu fjár-
kúgarar, voru reknir utan, þegar Smiður hirðstjóri og félagar
hans voru drepnir í Grundarbardaga, þegar yfirgangsseggnum
Jóni Gerrekssyni var drekkt í Brúará, þegar ensk.ir ræningjar,
um áttatíu að tölu, voru drepnir við Mannskaðahól, þegar
Lénharður fógeti var drepinn, og loks minnumst vér þess
þegar danskur embættismaður, Diðrik frá Minden, sem fór
um rænandi og ruplandi með óaldaflokk, var drepinn af ís-
lenzku alþýðufólki.
En í kringum þá sem beittu andspyrnu gegn erlendu kúg-
unaröflunum stendur brennandi frægðarljómi, sem skín inn í
hug hvers þess manns sem les söguna.
32
Keflavíkurgangan