Nýjar kvöldvökur - 01.03.1919, Blaðsíða 5

HETJAN í KLONDYKE.
35
þéssir hlutir einungis til fyrir vinnuna. Fjár-
drátturinn kærai fyrst til sögunnar, þegar farið
væri að skifta þessum hlutum milli manna, er
þörfnuðust þeirra, eftir að hinn vinnandi lýður
hefði getrgið frá þeim. Hann hafði hvergi
orðið var við, að þeir sem með sigg í lófutn
ynnu að jarðræktinni, gleddu sig við skraut-
leg og dýr hljóðfæri eða það að ferðast í véla-
vögnum, og það var að kenna slungnum fjár-
dráttarmönnum. Feir grufluðu yfir því nætur
og daga, hvernig þeir gætu best komið sér
fyrir að standa milli • vinnulýðsins og þeirra
hluta, er hann framleiddi. Pessir slungnu menn
voru nefndir kaupmenn. Fegar þeir svo kom-
ust á milli vinnumannsins og hlutanna, sem
hann framleiddi, kræktu þeir í álitlegan vinn-
ing. Hann var venjulegast eigi miðaður við
neina sanngirni eða hæfileg ómakslaun. Oftast
virtist honum viðkvæðið vera: »Við setjum
það eins hátt og viðskiftin þola eða fært er.«
Eftir þespm reglum virtist honum öll eða
flest viðskifti vera rekin.
Einusinni, þegar Harnish var í venju frem-
ur góðu skapi, eftir ágætan morgunverð og
fleiri en eitt gias af Cocktail, gaf hann sig á
tal við lyftivélarpiltinn, Jones að nafni. Piltur
þessi var ungur að aldri, með stórt höfuð en
grannur og rýr að öðru leyti. Hann var
stygglyndur og leit helst út fyrir, að hann hefði
ánægju af að móðga þá, er fóru um í lyfti-
vélinni. Petta hafði vakið eftirtekt hjá Elam
Harnish, og hann þóttist brátt verða þess var,
hvað drenginn myndi baga. Jones var ör-
eigi, enda taldi hann sig sjálfur í þeirra flokki.
Hans heitasta ósk hafði verið að vinna fyrir
sér sem rithöfundur, en þar eð hann gat eng-
um samningum náð við tímaritin, en hlaut
hinsvegar á einhvern hátt að hafa ofan af fyrir
sér, hafði hann farið til dals nokkurs, sem
nefndur var Petacha, og lá tæpar hundrað míl-
ur frá Los Angelos. Járnbrautin þaðan til
dalsins hafði þá gullvægu reglu að láta fólk
borga fyrir flutning með brautinni eins mikið
og utnferðin gat þolað. Petacha-dalurinn var
lítt bygður og þaðan var eigi fíutt nema þrent:
Kvikfé, brenni og kol. Fyrir vagnhleðslu af
kvikfé þaðan til Los Angelos tók brautarfélag-
ið 8 dollara. Að flutningsgjaldið var eigi meira
en þetta, sagði Jones. var því að þakka, að
kvikfé- hafði fætur, svo það var hægt að reka
það ti! Lös Angelos fyrir sama gjald og braut-
in tók. En brenniviðurinn hefði enga fætur
að ganga á, og því yrði að greiða fyrir vagn-
hleðslu af honum 24 dollara.
»Pessu var og mjög haganlega fyrirkomið,«
sagði Jones, »því með því að vinna af kappi
12 stundir á dag, gat viðarhöggsmaðurinn
unnið fyrir einum dollar og þrem centum,
þegar búið var að draga flutningsgjaldið frá
söluverðinu.« Nú.hafði Jones hugsað sér, að
skapa sér betri atvinnu, með því að búa til
viðarkol úr því brenni sem hann vann, og virt-
ist þetta áform hans lofa góðum arði. En for-
stöðumenn brautarinnar kunnu líka að reikna,
og viðarkol kváðust þeir ekki flytja fyrir minna
en 42 dollara hverja vagnhleðslu. Jones
vann þá af kappi við þelta í þrjá mánuði, þá
gerði hann upp sína reikninga, og komst þá
að raun um að það stóð heima, að hann hafði
haft einn dollar og þrjú cent á dag.
»Þá yfirgaf eg garðana í gröf, eða réttara
sagt viðarkolagráfirnar,* sagði Jones. »Svo var
eg á flækingi eitt ár og brallaði 'margt, Einu
sinni fór eg hjá brautarskálunum upp í fjall-
inu og handlék þar nokkrar eldspítur. Pað
varð enginn stór bruni, þó mun félagið hafa
fengið 30 þúsund doliara tap af honum, og
var það sem næst því, sem það hafði snuðað
mig um á flutningnum úr Petacha-dalnum.«
»Piltur minn, ert þú ekki hræddur við að
skýra mér frá þessu?« spurði Elam Harnish
alvarlegur.
»Ekki vitund. Pér gætuð ekkert sannað.
Að vísu gætuð þér sagt, að eg hafi skýrt yð-
ur frá þessu, en' eg ætti jafnhægt með að
neita því, svo sagnir okkar mundu fallast í
faðma fyrir réttinum og verða báðar ógildar.«‘
Elam Harnish reikaði efjir þetta samtal aftur
5*