Nýjar kvöldvökur - 01.03.1919, Blaðsíða 7

HETJAN í KLONDYKE.
37
sinni litið í bók. Hann var útsjónasamur. og
hafði góðar gáfur og heilbrigðar. Ekkert var
honum fjær skapi en að lesa bækur. Hann
hafði eytt æfinni við einföld lífskjör, joar sem
engiu þörf var á bókum til þess að skilja til-
veruna, og nú fanst honum lífið, þótt lífskjör-
in væru á ýmsau hátt samsett, jafn einfalt.
Hann gagnrýndi svik þess og lygar og komst
að þeirri niðurstöðu, að í rauninni væri þetta
sama tóbakið og lífið í Yukon. Sami tóskap-
urinn væri í fólkinu hér og þar. Það hefði
hinar sömu ástríður og óskir. Fjárspilið væri
bara Poker í stærri stíl. Mennirnir, sem tækju
þátt í því, væru þeir, sem náð höfðu undir
sig nokkrum efnum. Vinnulýðurinn hér var
eins og mennirnir norður frá, sem urðu að
þræla til þess að geta haft ofan í sig. Hann
hafði glögt auga fyrir hvernig spilið gekk eftir
ákveðnum reglum, og hann tók sjálfur þátt í
því. Hið óendanlega aðgerðaleysi, sem var
yfir almenningi, stjórnað og dulið af flokkum
bófa, skelfdi hann ekki. Fyrirætlanir flestra
voru stefnulausar. Honum var kunnugt um
hrakfarir margra manna. Félagi hans hafði
dáið úr hungri og þreytu við Stewart. Margir
reyndu að ná í gull en fengu ekkert og fór-
ust, aðrir náðu í miljónir af hreinni tilviljun.
Þannig urðu örlög manna misskift. Lífskjörin
voru einatt hörð og óvægin, í hinum svo
nefndu menningarlöndum ræntu menn og rupl-
uðu, af því þeir höfðu tilhneigingu til þess.
Peir ræntu, eins og köttur rífur, þegar hungrið
og kuldinn sverfur að honum.
Með þessum hugsunarhætti varð Elam Harn-
ish mesti fésýslumaður. Hann vildi eigi leggj-
ast á lítilmagnann og féfletti aldrei beinlínis
vinnulýðinn. Pað var svo auðvelt að gabba
hann, að honum þótti engin skemtun í því.
Hins vegar fann hann nautn í því að sitja fyr-
ir öðrum féránsmönnum, er hepnir höfðu ver-
ið, og reyna að hremsa frá þeim herfang þeirra,
urðu þá orusturnar oft harðar, ýmsum brögð-
um beitt og einkis svifist, það voru einvígi og
sviftingar að hans skapi, og hann skemti sér
ágætlega. Elam Harnish hagaði sér líkt og
skógarmaðurinn enski Hrói höttur á dög-
um Ríkarðar ljónshjarta, að ræna þá ríku og
skifta nokkru af ránsfénu meðal þurfandi manna,
þó var hann ekkert ákaflega útausandi við bág-
stadda, en hann var hjálpsamur á einkennileg-
an hátt. Hin almenna eymd og vesaldómur
mannanna hafði þó engin áhrif á hann. Hann
skoðaði það eitt af böli heimsins, sem eigi
mundi vera hægt að útrýma. Af góðgerða-
félögum og stofnunum var hann því ekkert
hrifinn, og .það var sjaldan, að hann léti nokk-
uð af hendi rakna til þeirra. Þegar hann gaf
var það alls eigi til að plástra sína eigin sam-
visku. Hann var eigi í skuld við nokkurn
mann, og að skila nokkrum manni nokkru af
því, sem hann hafði hremsað í fjármálaspili,
kom honum aldrei til hugar. Þegar hann gafvar
það af því, að hann hafði löngun til að gefa,
en sú löngun kom aldrei fram við aðra en
þá, sem voru í nágrenni við hann. Nefndir,
sem leituðu samskota til heilsuhælistofnunar
við Nýju Jórvík eða b'gstaddra vegna jarð-
skjáifta á Japan, fengu ekkert. Aftur á móti
kostaði hann lyftivélarpiltinn, hannjones, heilt ár,
svo hann gæti skrifað bók. Eitt sinn fékk hann
að vita, að ung kona, sem var gift matsveini á
hafskipi, væri veik af tæringu, gaf hann henni
peninga til að fara til Arizona til lækninga, og
þegarþað kom í Ijós að hún var ólæknandi, sendi
hann mann hennar á eftir henni, svo hann gæti
verið hjá henni síðustu æfistundirnar. Einusinni
keypti hann nokkur pör af hrosshárstaumum
af fanga einum í hegningarhúsi. Maðurinn
sagði hinum föngunum frá þessu, og nokkru
síðar frélti Elam Harnish, að flestir fangarnir
í þessu hegningarhúsi sæíu við að búa til
hrosshárstauma. Hann keypti þá alla og skreytti
svefnherbergi sitt með þeim. Þeir voru vel
vandaðir og þetta var heiðarleg vinna.
Hið óblíða og erfiða líf við Yukon hafði
eigi megnað að gera Elam Harnish að tilfinn-
ingarlausum og harðlyndum manni, það voru
áhrif menningarinnar, sem gerðu hann það. í
hinu harða og hlífðarlausu stríði, sem hann
háði, minkaði góðvild hans til annara manna,