Læknablaðið - 01.01.1946, Page 29

L Æ K N A B L A Ð I Ð
17
i8 áhrifamest gegn bae. Fried-
lándcr. Flestir kjósa helzt sul-
fathiazol gegn klasasýklum, en
sulfadiazin og jafnvel sulfa-
pyridin koma einnig oft að tals-
verðum notum. Læknirinn
verður jafnan að hafa í huga,
að notkun sulfanilamiðs er all-
takmörkuð. Það reynist vel
gegn meningococci og strepto-
cocc. hæmolytic. Verður því að
gripa til sterkari lyfja, ef óvíst
er um sýkilinn, en þó einkum
ef grunur er um að klasasýkl-
ar eða lungnabólgusýklar séu
á ferðinni.
. Sulfanilamið reynist þó all-
vel við sýkingu í þvagfærum
(coli), vegna þess að Ivfja-
magnið í þvaginu verður svo
mikið. Rannsóknir á Mayo-
stofnuninni leiddu þó i ljós, að
sulfathiazol var öruggasta lyf-
ið við pyelitis og cystopyelitis
af völdum bac. coli. Til eru þó
colistofnar, sem sulfathiazol
vinnur ekki á, og er gagnslaust
að nota lyfið lon og don, ef um
slíka stofna er að ræða. Kem-
ur þá stundum á daginn, að
það gamla og góða, en nú hálf-
gleymda hexamethylentetra-
min kemur að góðu haldi, þar
sem sulfalyfin dugðu ekki. Aðr-
ar bakteríur, sem sulfalyf
vinna ekki á, geta lika valdið
."reftri í þvagi. Má þar nefna
streptococcus faecalis. Ef py-
nria er brálát. þarf bvi helzt
að rækta og ákveða sökudólg-
inn og beita liann siðan þeim
vopnum, sem bezt bíta.
Síðustu árin liafa súlfalyf,
einkum sulfathiazol og sulfa-
nilamið, mjög verið notuð í
smyrsli við ýmsum húðkvill-
um, svo sem impetigo contagi-
osa, folliculitis o. fl. Oft reyn-
ast lyfin prýðilega, en ástæða
er að gæta varúðar í notkun
þeirra. í New and Nonofficial
Remedies 1944 er ráðlagt að
nota slík smyrsli ekki lengur
en 5 daga í einu. Séu þau not-
uð mikið lengur, er liætta á
að sjúklingurinn verði ofnæm-
ur fyrir lyfinu, og getur þá svo
farið, að hann þoli það ekki
siðar meir, hvorki í áburð eða
inntöku, hvað mikið sem ligg-
ur við. Rrunsting getur um
lækni, sem sjálfur notaði all-
lengi súlfathiazolsmyrsli vegna
þrálátrar impetigo contagiosa
í andliti og á hálsi. Að visu fékk
hann nokkura dermatitis, en
allt fór þó vel um sinn. 2 ár-
um seinna þurfti hann að nota
súlfathiazol vegna bráðrar og
alvarlegrar sýkingar. Brá þá
svo við, að hann fékk derma-
titis venenata á sama stað og
hann hafði notað smyrslin áð-
ur. Að sjálfsögðu varð hann
að hætta við lyfið, en lengi átti
hann samt i útbrotunum. Oft-
ast eru þó ofnæmisútbrotin
ekki bundin við það svæði, sem
smyrslin höfðu áður verið bor-
in á. Algengt er líka að hiti