Læknablaðið - 01.09.1948, Blaðsíða 36

78
LÆKNABLAÐIÐ
munu þær tölur því teknar úi
töflum XIV í Hbrsk., en það
eru skýrslur um læknishjálp
við fæðingar. Skv. þessum
skýrslum telst mér svo til, að
á árunum 1940—44 hafi læknir
verið viðstaddur 4551 fæðingar
samtals í Reykjavík og 133
börn dáið (ekki 143) eða um
29 miðað við 1000 fæðingar,
en i hinum kaupstaðahéruðun-
um fjórum (Hf., Isaf., Ak.,
Vestm.) hafi læknir verið við
1242 fæðingar og 34 börn hafi
dáið eða um 27%0. Munurinn
er imnni en svo, að mark
væri á takandi, þó að grund-
völlurinn væri traustur. Höf.
mun hins vegar af vangá hafa
miðið tölu barna, sem dóu
slcv. töflu XIV, við tölu fæðinga
skv. töflu XIII og af því staf-
ar mesta skekkjan.
En hvað merkir svo þessi
dálks fyrirsögn í töflu XIV
Hbrsk.: „Börn dóu“? Óneitan-
lega sýnist eðlilegast að líta
svo á — eins og höf. virðist
hafa gert — að þar sé átt við
börn, sem deyja af völdum
fæðingar og þá að jafnaði
strax að henni lokinni eða
a. m. k. fáum klt. síðar, og
væri að vísu erfitt að setja
þar glögg mörk. Við nánari
athugun sést þó, að því fer
fjarri að slík greining geti átt
við. Árin 1940—44 er saman-
lagður fjöldi þessara barna
sem sé 255 — og ná þessar
skýrslur (t. XIV) þó aðeins til
ca. 55% allra fæðinga — og
mun láta nærri, að það svari til
tölu allra þeirra barna, sem
dóu innan eins mánaðar frá
fæðingu á þessu tímabili, því að
alls dóu þá 552 liörn á 1. ári
(skv. Hbrsk.), en nýfæddra
dauðinn (dánartala 1. mán.)
hefur verið um 40—45% ung-
barnadauðans. 1 ljósmæðrabók-
unum segir að vísu að í dálk-
inn „Börn dóu“ skuli skrá
„dánardægur ef barnið deyr
áður en yfirsetukonan skilur
við konuna eftir fæðinguna“,
en sýnilega eru þarna oft tal-
in börn, sem deyja þó að mán-
uður eða meira sé liðið frá
fæðingu, og er varla von að
höf. hafi varað sig á þessu, þar
eð hann hefur ekki haft önnur
gögn við hendina en heilbrigðis-
skýrslurnar. Þessi skráning gef-
ur því engar upplýsingar um
það, hve mörg börn deyja af
völdum fæðingar og mætti
gjarnan leggjast niður.
Samkvæmt töflum XIII telst
mér svo til, að 14 konur hafi
dáið af barnsförum í Reykja-
vík (líklega allar á fæðingard.)
á árunum 1940—44 og er það
um 2,5 miðað við 1000 læð.
eftir sömu töflum, en í hinum
kaupst. eru 2 konur taldar
dánar á sama tíma eða 0,85%0
og er munurinn um það bil
3 faldur. En annars er, eins
og áður var sagt, ekkert á þess-
um samanburði að græða, því
að ekki þurfa margar konur,