Læknablaðið - 01.05.1957, Blaðsíða 20

6
L Æ K N A B L A Ð 1 Ð
nefndu sjást, ef eggjastolckarn-
ir eru starfandi og eru þær
stærri en hinar síðarnefndu.
Hypertrophisku frumurnar
innihalda glycogen, sem þrýstir
kjarnanum lítið eitt til hliðar.
Atrophisku frumurnar finnast
fyrir puhertas, hjá sjúkl. með
amenorrhea og eftirmenopause.
Þær eru tiltölulega litlar, með
nokkuð stórum kjarna og inni-
lialda ekki glycogen.
Miðlagsfrumurnar eru flatari
og stærri en parabasalfrumurn-
ar. Þær eru sporöskjulaga og
mjókka mjög til endanna. —
Frumumörkin eru afar skörp og
stundum er svo að sjá sem
fruman sé umlukt cuticula.
Frymið er basophilt. Kjarninn
er minni en í parabasal-frum-
unum. Hann er ýmist egglaga,
útflattur eða liálfmánalaga.
Yfirborðsfrumurnar eru stór-
ar, útflattar, marghyrndar með
óreglulegum takmörkum og
litlum, miðlægum kjarna
(mynd 2). Rendur þeirra eru
oft uppbrettar. Tvenns konar
yfirborðsfrumur greinast, þ. e.
horngerðar (cornified) og liálf-
horngerðar (pre-cornified), og
eru þær fyrri fráefstafrumulag-
inu. Horngerðu frumurnar eru
acidophil og litast ljósrauðar
eða gular. Kjarni þeirra er mjög
lítill, pyknotiskur og litast dökk-
blár eða svartur. Stundum sést
eins konar eyða umhverfis
kjarnann. — Hálfhorngerðar
frumur eru venjulega basophil
og litast ljósbláar, en kjarni
þeirra nokkru stærri og ekki
eins dökkleitur og liinna.
Skiljanlega finnast svo milli-
stig milli áðurnefndra frumu-
gerða, þ. e. milli parahasal-
fruma og miðlagsfruma og síð-
an milli miðlagsfruma og yfir-
horðsfruma.
Auk þekjufruma frá vagina
og portio vaginalis uteri finnast
i leggangastroki, eins og áður
segir, frumur frá endocervix.
Háfrumuþekjan, sem klæðir
innan cervix og cervixkirtla, er
nokkuð mismunandi að útliti,
frumurnar eru misháar og ým-
ist slimmyndandi eða með hif-
hárum. Þær, sem eru lágar, geta
í útstroki verið kringlóttar eða
egglaga með miðlæga kjarna og
nokkuð misstórar. Hinar stærri
af frumum þessum er stundum
erfitt að þekkja frá litlum para-
basalfrumum. Kemur þar aðal-
lega til greina mismunandi út-
lit kjarnanna. Chromatin
endocervical-frumanna er yfir-
leitt grófkornóttara, í þeim
finnst venjulega lítill, en greini-
legur nucleolus og kjarnahimn-
an er skörp og greinileg.
Af hinum hærri frumum frá
endocervix má auðveldlega
þekkja þær, er halda bifhárum
sínum. En jafnvel þótt þær hafi
misst bifhárin, þekkjast þær á
laginu og dökkum kornum, sem
oftast finnast út við efri endann.
Slímmyndandi frumur eru einn-
ig auðkennilegar séu þær út-