Bændablaðið - 01.08.2013, Blaðsíða 28

28
hlj@bondi.is
Vélabásinn
Hjörtur L. Jónsson
Verkefni sem nefnist Nytjasamiðja
á Laugum hlaut nýlega tvo
myndarlega styrki, annars vegar 2,5
milljón króna úr Vaxtarsamningi
Norðausturlands, og hins vegar frá
Framleiðnisjóði landbúnaðarins,
einnig 2,5 milljónir króna. Að
verkefninu stendur félagið Kjarni
ehf. í samstarfi við Matís og
Háskólann á Akureyri. Markmið
verkefnisins er að koma upp
nytjasmiðju þar sem til staðar
verði viðurkennd og vottuð aðstaða
til vöruþróunar matvælavinnslu
fyrir smáframleiðslu af ýmsu
tagi. Verkefnið felst í því að
koma aðstöðunni upp og styðja
við þróun hennar í samræmi
við þarfir viðskiptavinanna og
markaðssetningu til þriggja
ára. Félagið hefur keypt
um 100 fermetra húsnæði á
Laugum, þar sem áður var rekið
rafmagnsverkstæði.
Kjarni er félag fólks og fyrirtækja
í Reykjadal sem hefur að markmiði
að efla atvinnulíf á svæðinu. Baldur
Daníelsson verkefnisstjóri segir
að í fyrstu hafi myndað hópinn
einstaklingar og smærri fyrirtæki á
svæðinu, s.s ferðaþjónustuaðilar og
bændur, en síðar hafi sveitarfélagið
Þingeyjarsveit og Sparisjóður Suður-
Þingeyinga bæst í hópinn. Fyrsta
verkefni félagsins var að kaupa
matvöruverslun og veitingastaðinn
Laugasel á Laugum og tryggja
þannig áframhaldandi þjónustu á
svæðinu, en reksturinn hefur nú
verið seldur einkaaðilum og félagið
hefur því fengið fjárfestingu sína til
baka.
Fjöldi verkefna þegar í gangi en
aðstöðu skortir
Baldur segir að í Þingeyjarsýslu
og einnig í Eyjafirði sé fjöldi
verkefna á sviði matvælaframleiðslu
ýmist nú þegar í gangi eða í
startholunum. „Mörg þeirra hafa
þörf fyrir gæðavottaða aðstöðu og
tækjabúnað til að stunda vöruþróun
og framleiðslu og í ljósi þess ákvað
hluthafafundur í Kjarna að ráðast í
að koma slíkri aðstöðu upp og mæta
þannig þeirri þörf sem fyrir hendi er
á Norð-Austurlandi,“ segir Baldur.
„Gæðavottaða aðstöðu vantar
sárlega hér í héraðinu þannig að
fólk geti unnið að vöruþróun og
framleiðslu landbúnaðarvara auk
matvæla af ýmsu tagi. Með þeirri
aðstöðu sem við hyggjumst koma
á fót verður bætt úr þessari þörf
auk þess sem tækifæri skapast
til aukinnar vöruþróunar og
nýsköpunar.“ Náið samstarf verður
við Nýsköpunarmiðstöð Íslands í því
skyni að fjölga þróunarverkefnum á
svæðinu.
Fjölbreyttari nýting bújarða
Baldur bendir á að verkefninu sé
ætlað að stuðla að fjölbreyttari
nýtingu bújarða og mæta þörfum
bæði einstaklinga og fyrirtækja sem
þegar eru komin út í framleiðslu
til vöruþróunar en ekki síst sé
verkefninu ætlað að aðstoða þá
sem hafi hug á verðmætasköpun
í matvælaiðnaði. „Við erum í því
sambandi að hugsa til þeirra sem
hvorki hafa haft tækifæri né aðstöðu
til að þróa og framleiða vörur við
fullkomnar og vottaðar aðstæður,“
segir Baldur og bætir við að einnig
sé gert ráð fyrir að aðstaðan nýtist
þeim sem stundi rannsóknir í
matvælaiðnaði, sinni kennslu og
sjái um námskeið. „Allir þessir
þættir eru til þess fallnir að fjölga
atvinnutækifærum og renna styrkari
stoðum undir búsetu á svæðinu.“
Sérfræðiþekking hjá
samstarfsaðilum
Hjá samstarfsaðilum verkefnisins,
Matís og Háskólanum á Akureyri, er
fyrir hendi sérfræðiþekking á sviði
matvælarannsókna og -þróunar. Að
sögn Baldurs munu fulltrúar frá
Matís m.a. aðstoða við hönnun og
uppbyggingu aðstöðunnar og sjá um
ráðgjöf, leiðbeiningar og námskeið
fyrir framleiðendur, til dæmis við
vöruþróun. Einnig er stefnt að því
að hluti af þróunarverkefnum á
vegum stofnunarinnar verði unninn
í aðstöðunni. Matís mun einnig
aðstoða við val og kaup á tækjum
og búnaði. Þátttaka Háskólans á
Akureyri er einnig mikilvæg að
sögn Baldurs og á bæði við um
rannsóknarstarf á vegum skólans,
nemendaverkefni og mögulega
nýtingu á aðstöðunni til kennslu á
vegum skólans.
„Við gerum ráð fyrir að
samstarfsaðilar okkar muni nýta
aðstöðuna til eigin rannsóknarstarfa
og einnig til kennslu í vinnslu- og
vöruþróun, en að auki mun þessi
væntanlega aðstaða standa öllum
skólum á svæðinu til boða,“ segir
Baldur.
Baldur segir að félagið leigi
hina vottuðu aðstöðu út til þeirra
framleiðenda sem það kjósa en það
muni ekki sjálft hafa nein afskipti
af vinnslu og vöruþróun, þannig að
algjörlega sé skilið á milli reksturs
aðstöðunnar og þeirrar framleiðslu
sem þar verði unnin.
Skapar störf í héraði
Að sögn Baldurs er gert ráð fyrir
að þegar verkefnið verði komið af
stað verði til tvö störf sem snúi
beint að rekstri Nytjasmiðjunnar,
m.a. sé gert ráð fyrir staðarhaldara
og eins verði til störf í tengslum
við fjármálaumsýslu, markaðsstarf,
áætlanagerð og fleira. „Þá eru
ótalin störf sem til verða við þá
framleiðslu sem stunduð verður í
Nytjasmiðjunni, en þau taka mið
af því hvernig hverjum og einum
framleiðanda tekst til með vörur
sínar og markaðssetningu á þeim. Ef
vel tekst til geta störfin sem til verða
í kringum smiðjuna orðið töluvert
mörg,“ segir hann.
Verðmætasköpun á svæðinu gæti
einnig orðið umtalsverð, segir hann,
því gera megi ráð fyrir að til verði
nýjar afurðir sem þróaðar verði
í nýju aðstöðunni. „Við horfum
einnig til þess að framleiðsla úr
hráefni héðan af svæðinu muni
styrkja ferðaþjónustu og verslun,
aukið framboð af staðbundnum
matvælum, hreinum og rekjanlegum
er eftirsótt af ferðafólki og þannig
verða til enn fleiri afleidd störf í
héraðinu í tengslum við þessa
starfsemi.“
/MÞÞ
Verkefninu Nytjasmiðja á Laugum ýtt úr vör
Gæðavottuð aðstaða til vöruþróunar í matvælaframleiðslu
Baldur Daníelsson. Vöruþróun í smáframleiðslu matvæla, svokölluð Nytjasmiðja, verður sett upp í þessu húsnæði á Laugum.
Í maí árið 2006 var BMW X3 bíllinn
í fyrsta sinn kynntur á Íslandi og
var um heimsfrumsýningu að
ræða. Bílinn vakti strax athygli
fyrir sérstakan drifbúnað sem
síðan hefur verið endurbættur. Nú
er BMW X3 kominn með sjö þrepa
sjálfskiptingu og í Lux og M-Sport
bílnum er skiptingin átta þrepa.
Ég reynsluók BMW X3 X-drive
fyrir skemmstu og munurinn frá
því að þessi tegund kom fyrst fram
á sjónarsviðið er mikill.
Fyrst tók ég um 30-40 km akstur
innanbæjar. Það var ágætt, ekki síst ef
maður var með vélarkraftinn stilltan
á „sport“, en þá var bíllinn snarpur
og lipur í innanbæjarakstrinum.
Það eina sem truflaði mig var
dekkin sem bíllinn kemur á, en
djúp hjólför í malbiki gera hann
rásgjarnan. Að sögn bílasalans hjá
BL finnst þetta ekki á mýkri dekkjum
eins og vetrardekkjum. Í þessum
innanbæjarakstri sagði aksturstölvan
mér að ég væri ekki að eyða meira en
8,1 lítra af dísilolíu á hundraðið og
meðalhraðinn var 31 km/klst.
BMW X3 er hlaðinn aukabúnaði
Bíllinn er hlaðinn aukabúnaði
og fáa bíla hef ég séð með eins
mörgum tökkum og möguleikum í
mælaborði (sleppi því að telja allt
upp, enda heillast ég lítið af svona
mikilli tækni, er meira þessi einfalda
manngerð). Sætin eru mjög góð,
útsýni ágætt út úr bílnum til allra
átta, baksýnisspeglar góðir, en eins
og í svo mörgum bílum finnst mér
innispegillinn og afturrúðan vera full
lítil. Í staðinn er bakkmyndavélin
góð og sýnir vel aftur fyrir bílinn.
Fjarlægðarskynjarar á fram- og
afturstuðurum koma sér líka vel.
Allt rými inni í bílnum er til
fyrirmyndar, mikið pláss fyrir
fætur, hátt til lofts og olnbogarými
gott (á svona miklu rými er líka sá
galli að þar sem hvorki ég né konan
mín eru mjög hávaxin var næstum
erfitt að gefa kveðjukossinn sökum
fjarlægðar á milli framsætanna). Ég
ákvað að renna upp á Hellisheiði til
að prófa bílinn bæði í langkeyrslu
og á möl með því að fara inn í
Innstadal á Hellisheiðinni. BMW
X3 drifbúnaðurinn virkar þannig
að ef eitt hjólið fer að spóla eða
fer á loft (missir grip) fer átakið
yfir á hin hjólin sem hafa grip.
Þessi búnaður hefur komið sér vel
bæði í torfærum vegslóðum og
snjó. Í reynsluakstrinum reyndi ég
þetta í mjög brattri brekku þar sem
jarðvegurinn var bæði grýttur og laus
og er hreint ótrúlegt að finna hvernig
búnaðurinn virkar. Ég margprófaði
þetta og meira að segja stoppaði
ég þar sem var brattast, að taka
af stað var ekkert mál fyrir BMW
X3 og þennan galdradrifbúnað. Í
langkeyrslunni var bíllinn ekki að
eyða nema um 5,2 á hundraðið ef ég
var með cruise control stillt á 90 km.
Nánast ekkert veghljóð á mölinni
Á malarveginum inn í Innstadal, sem
bæði er grýttur og grófur, reyndi á
fjöðrunina. Reyndist hún vel fyrir
utan hvassar brúnir og steina á lítilli
ferð en þar heggur bíllinn aðeins.
Veghljóð á malarvegi er nánast ekki
neitt og er bíllinn greinilega mjög
vel hljóðeinangraður. Þegar keyrt
var framhjá blásandi borholunum
á Hellisheiðinni heyrðist ekkert í
þeim fyrr en maður skrúfaði niður
hliðarrúðurnar. Verðið á bílnum fer
einfaldlega eftir því hversu mikið af
þægindum maður vill borga fyrir, en
ódýrasti bíllinn er á 7.590.000 og síðan
er það bara að raða í bílinn aukahlutum
og þægindum. Staðalbúnaður
í öllum BMW X3 er samt:
Stöðugleikastýring, yfirstýringarvörn,
ABS, spólvörn, aksturstölva,
brekkuhjálp, hitaeinangrandi gler,
hliðarárekstursvörn í hurðum,
Isofix barnastólsfestingar, 6
öryggisloftpúðar o.fl. Hægt er að
nálgast meiri upplýsingar um bílinn
á vefsíðunni www.bmw.is.
Verð:
frá 7.590.000
til 11.290.000
Vél 4-6 strokka,
1997 til 2979 cc. dísil
184-313
hestafl
Þyngd
frá 1785 til
1925 kg
Breidd: 2098 mm
Lengd: 4648 mm
Ný gerð af BMW X3 er komin á markað og gefur forverunum ekkert eftir.
Strikin í bakkmyndavélinni eru
þarfaþing.
Sannkallaður galdradrifbúnaður er í nýja BMW X3.
Lúxusjepplingur eða alvöru jeppi?