Bændablaðið - 11.04.2013, Blaðsíða 35

35Bændablaðið | Fimmtudagur 11. apríl 2013
Kynningarblað Landssamtaka raforkubænda – apríl 2013
Í tilefni væntanlegs aðalfundar
Í tilefni væntanlegs aðalfundar Lands sam-
taka raforkubænda var ákveðið að gefa
út einblöðung sem fylgirit með Bænda-
blaðinu. Ástæðan var sú að stjórnin telur
að starfsemi samtakanna þarfnist aukinnar
kynningar bæði meðal félagsmanna og
ekki síður út fyrir raðir þeirra. Ung heimasíða
(raforkubondi.wordpress.com) er annar
gefa mynd af sögu félagsins í fortíð og nútíð
en gagnast sjálfsagt síður við að ná til þeirra
sem standa enn fyrir utan félagsskapinn. Við
sem nú sitjum í stjórn sam takanna vildum
gjarnan að allir þeir aðilar sem hafa virkjað,
eiga virkjun, eða ætli sér að virkja í framtíðinni
í Landssamtökin. Þeir sem stefna að slíkum
framkvæmdum eiga þangað jafnvel enn
ríkast erindi.
Sterk samtök hafa alltaf burði til að
bæta stöðu sinna félaga til framtíðar en
veik og fámenn þeim mun síður. Við teljum
að bygging og rekstur virkjana þar sem
hagkvæmir kostir eru í boði geti og eigi
eftir að styrkja búsetu vítt um landið og því
fyrr þeim mun betra. Jafnframt er öruggt
að vel nýttir og góðir virkjunarkostir eru
þjóðhagslega hagkvæmir á ýmsan hátt.
stofu og leit að heppilegum virkjunarkostum
niðurstöður frá þessum stofnunum örvi
framkvæmdir. Á fyrirhuguðum aðalfundi
verður gerð ýtarleg grein fyrir afrennsliskortum
eins og þau líta líta út á þeim tímapunkti. Eins
rekur. Ekki er hægt að fara inn á háspenntari
línur en 33 kV vegna kostnaðar.
Við gerum okkur grein fyrir því að ekki eru
allir eigendur vatnsréttinda með sterkan vilja
til umræddra framkvæmda. Til þess geta
legið ýmsar ástæður t.d. að fjárhagsleg
fullnýtt, lánamöguleikar ótryggir o.s.frv.
Gagnvart þessum atriðum má benda á að
þar sem góðir virkjunarkostir eru fyrir hendi
og jákvæðir hagkvæmnisútreikningar þá
ætti að losna um lánsfé og eins hitt að
Um Landssamtök
raf orkubænda
SMÁvirkjun
áhugasamir fjárfestar eru líklegir til samninga.
vatnsréttarhöfum töluverðar tekjur árlega,
en oftast miðast þeir við 5-10% af árlegri
veltu virkjunarinnar til vatnsréttarhafa. Slíkir
samningar gefa því tryggar tekjur, án áhættu
en hagnaður skiptist þá milli vatnsréttarhafa
og framkvæmdaaðila.
Við höfum bent á að allar stærri orku-
veitur hafa hver fyrir sig fengið sérlög
sem hafa tryggt þeim umtalsvert lægri
byggingar- og rekstrarkostnað, auk þess
sem ábyrgð ríkissjóðs og stærri sveitarfélaga
hefur tryggt þeim lánakjör sem eru af allt
öðrum toga en þeim sem einkaaðilar þurfa
við að glíma. Þetta var gert til að halda
orkuverði niðri og var af hinu góða. Fyrir aðra
orkuframleiðendur þýðir þetta hinsvegar að
þeir eru að keppa við niðurgreitt rafmagn.
Viðurkenning ríkisvaldsins á þeirri staðreynd
þarf að koma fram í því m.a. að það sjái
til þess að landslög vinni með þeim sem
virkja vilja í stað þess andstæða eins og nú
er. Þessu hefur því ítrekað verið beint að
ráðherrum og viðkomandi ráðuneytum
en án sjáanlegs árangurs til þessa. Einnig
vinna með nýjum orkuframleiðendum að
undirbúningi nýrra virkjana, ekki síst þar sem
bæta þarf afhendingaröryggi á raforku og
ríkiskassann t.d. í formi tekjuskatts.
Landssamtökin telja eðlilegt að skyns-
Landssamtök raforkubænda voru stofnuð 4.
júní 1999 fyrir forgöngu Ólafs Eggertssonar á
virkjanir til raforkuframleiðslu. Samkvæmt
samþykktum félagsins eru þau stofnuð sem
hyggja á slíkar framkvæmdir”.
Tilgangur samtakanna er að stuðla að
samvinnu félagsmanna, vera málsvari þeirra,
stuðla að rannsóknum á virkjunartækifærum
og miðla þekkingu og reynslu.
Stjórnin er skipuð þremur mönnum og
er skipuð til þriggja ára og kosið um einn
stjórnarmann ári sem og mann í varastjórn
og skoðunarmenn.
hafa erindi og tilverurétt, ekki síst á þeim
vetfangi sem snýr að opinberu valdi, lögum
og reglugerðum. Það virðist hinsvegar ekki
auðvelt að hnika þar fram sanngjörnum
breytingum þó að augljós sé nauðsyn
þeirra og t.d. á jafnvel eðlileg krafa um að
lögskipað lýðræði gildi meðal þeirra sem
eiga sameiginleg vatnsréttindi ekki greiða
leið gegnum okkar Alþingi. Málið hefur verið
kynnt m.k. fjórum viðkomandi ráðherrum á
síðustu 7-8 árum án sýnilegs árangurs enn.
Engin andstaða við málið hefur þó komið
fram og er því von um “að dropinn holi
steininn” að lokum. Í lögum frá 1923 var
umrætt lýðræði virt með eðlilegum hætti en
þau lög gilda ekki lengur.
Ónotuð virkjunartækifæri eru tví-
mæla laust víða um landið, bæði fyrir
heimilisrafstöðvar til nota á eigin býli eða fyrir
orkuframleiðendur sem selja inn á “netið”.
Hraða þarf rannsóknum á þeim möguleikum
sem fyrir hendi eru og kanna hagkvæmni
þeirra með öruggum hætti, hugsanleg
Því miður getur vegalengd frá heppilegu
vatnsfalli að lágspenntri línu (11-33 kV) verið
óviðráðanlega löng vegna kostnaðar,
Með afrennsliskortum og kortum af fyrr-
greindum línulögnum má vænta ábend inga
um vænlega virkjunarkosti sem ættu síðan
að rannsakast betur með tilliti til viðkomandi
þátta. Þessi leið er nú mjög til skoðunar og
kynningar fyrir atbeina Landssamtakanna og
Á aðalfundi Landssamtakanna þ. 13. apríl
n.k. verður þetta áhugaverða málefni kynnt
af til þess bærum aðilum og er vænst góðrar
þátttöku og vakandi áhuga.

verði sem minnst, eða engin, og frágangur til
fyrirmyndar. Með því einu getur samfélagið
verið sátt við slíkar framkvæmdir og þær
orðið fram kvæmdaaðila til sóma. Minna
land undir uppistöðulón.