Læknablaðið - 01.09.1961, Side 35

LÆKNABLAÐIÐ
111
engu spáð um, hve lengi heim-
urinn geti séð sér farhorða. Hins
vegar er ekki úr vegi að athuga
lítils háttar þær kenningar, sem
efstar eru á baugi um hver álirif
það geti haft á gæði og nær-
ingargildi afurðanna, þegar
áherzla er lögð á að ná sem
mestri uppskeru og hvort það
kunni að hafa einhverjar hætt-
ur í för með sér fyrir mann-
eldið. Margir hafa hamrað á
því, að sé verksmiðj uáburði aus-
ið jafnt og þétt á akurlendið,
minnki gildi uppskerunnar
smátt og smátt og jarðvegurinn
rýrni.
Rannsóknir, sem gerðar liafa
verið hæði í Mið-Evrópu, á
Norðurlöndum og víðar, liafa
leitt allt annað í ljós. Þær til-
raunir hafa sýnt, að rífleg og
alliliða áburðardreifing er ein-
mitt til þess fallin að auka inni-
hald uppskerunnar að vitamín-
um, eggjahvítu og örefnum, þ. e.
a. s. auka næringargildi henn-
ar á öllum sviðum.
Það hefur ekki heldur sann-
azt enn þá, að verksmiðjuáburð-
urinn spilli á nokkurn hátt upp-
skerunni eða skaðleg efni her-
ist í hana úr áburðinum.
Hin mikla uppskeruaukning,
sem fylgir notkun verksmiðju-
áburðarins, getur ef til vill haft
þær hættur í för með sér, að
örefnin eyðist um of úr jarð-
veginum og plönturnar verði
þar af leiðandi of snauðar að
þeim.
En maðurinn hefur einnig ráð
í hendi sér til að greiða úr þeim
vanda, eins og áður hefur ver-
ið greint. Það er bæði gamalt
og nýtt vandamál lijá landbún-
aðinum að viðhalda frjósemi
jarðvegsins, og þar eru mörg
viðfangsefni enn óleyst, en rif-
leg og alhliða notkun verk-
smiðjuáburðar stóreykur fram-
leiðslumátt hans, og með vitur-
legri notkun má auka næringar-
gildi uppskerunnar og ná meira
jafnvægi milli hinna ýmsu nær-
ingarefna og viðhalda því, horið
saman við það, sem áður tókst
með dýraáburði einum saman.
1 stuttu máli sagt: Aukin upp-
skera vegna ríflegrar notkunar
verksmiðjuáburðar á ekki að
hafa neinar hættur í för með
sér fyrir manneldið, sé vitur-
lega á spilunum lialdið. Með nýj-
um ræktunaraðferðum hefur
tekizt að auka næringargildi
ýmissa jurtategunda, gera þær
auðugri að vítamínum, eggja-
hvítu, stein- og málmefnum —
og þannig heppilegri til mann-
eldis. Á sviði ávaxta- og kart-
öfluræktunarinnar hefur tekizt
að ná mörgum glæsilegum ár-
angri, og vafalaust má vænta
mikilla og góðra nýjunga á þeim
sviðurn í náinni framtíð.
Með því að liverfa frá alda-
gömlum heyskaparaðferðum og
taka upp nýjar, reistar á vís-
indalegum athugunum, hefur
tekizt að auka stórum A-víta-
mingildi mjólkurinnar á vet-