Læknablaðið - 01.02.1977, Blaðsíða 72

36
LÆKNABLAÐIÐ
Hjá ungbörnum getur liðþófi náð sér nærri
til fulls.“
Þeir sjúkdómar, sem helzt líkjast
spondylitis non-specifica eru: 1) osteo-
myelitis pycgenica acuta vertebralis. I
þeim sjúkdómi ganga allar breytingar
miklu hraðar og meiri skemmd verður
á beini. Aflögun liðbola er miklu meiri
og samruni þeirra tíðari,17 2) spondylitis
tuberculosa byrjar alltaf með þrengingu á
liðbili, þótt umdeilt sé hvort upphafið
sé í liðþófa eða liðbol. Liðbolseyðingin
gengur miklu lengra og geta heilir lið-
bolir horfið. Breytingarnar taka mun
lengri tíma, sumir segja jafnmarga mán-
uði og samsvarandi breytingar taka vik-
ur í spondylitis non-specifica. Þá er einnig
algengt, að skemmdin í spondylitis tu-
berculosa nái yfir fleiri liðboli en tvo,
sem er hins vegar sjaldgæft í spondylitis
non-specifica. I spondylitis tuberculosa sést
endurbygging á beini ekki fyrr en eftir
langan tíma, stundum fleiri ár og meiri
aflögun verður á hrygg. Berklar eru oftast
ofar í hrygg en spondylitis non-specifica.
Neikvætt berklapróf skilur á milli, 3)
Brucella og Salmonella eru sagðar valda
spondylitis, sem sé ógreinanlegur frá þeim
non-specifica. Aldursdreifing er þó önnur
og þetta smit er landfræðilega bundið við
Miðjarðarhafslöndin. Blóðvatnspróf koma
til hjálpar við aðgreiningu, 4) Scheuer-
mann’s sjúkdómur er mjög algengur, en
kemur heldur hjá eldri börnum og ungl-
ingum og oftast í brjóstliði. Við útbreidda
formið verður fleygmyndun á mörgum
liðbolum og í lokin sést oft þrengt liðbil
með óreglulegum, en skörpum brúnum,
þótt loðnar séu yfir allan liðflötinn meðan
sjúkdómurinn er virkur. Fleygmyndun er
rniög sjaldgæf í spondylitis non-specifica.
E.f Scheuermann’s sjúkdómur er bundinn
við 1 liðbil er sundurgreining erfiðari.
Evður, sem koma í endaplötur eru bundn-
ar við frambrúnir og oftast skarpar. Þétt-
ing, eins og fram kemur í spondylitis non-
specifica sést ekki.11 Gangur er miklum
mun hægari.
Aðrar rannsóknir: Blóðrannsóknir koma
að litlu gagni við greiningu þessa sjúk-
dóms. Oftast er hækkað sökk og er það
að meðaltali 40-60 mm/1 klst.81617 Lítils-
háttar aukning hvítra blóðkorna sést hjá
sumum þessara sjúklinga, en sjaldan yfir
15000 per mm3. í yfirliti Rocco & Eyring13
mældist sökk hjá 81% sjúklinga 22 mm/1
klst. eða meira og í flestum tilfellum varð
sökkið eðlilegt á 3-4 vikum. 36% þeirra
voru með 8000 hvít blóðkorn eða færri per
mm3. Hjá fjórðungi sömu sjúklinga reynd-
ust kleifkjarnafrumur yfir 70%. í yfirliti
Alexander var meðalfjöldi hvítra blóð-
korna 9600 per mm3 og sökk að meðaltali
um 30 mm/1 klst.11
Ekki hafa aðrar athuganir hjá sjúkl-
ingum með hryggþófabólgu, svo sem á
mænuvökva og þvagi, ýmsar mótefnamæl-
ingar í blóðvatni og fleira leitt nein sér-
kenni í ljós eða verið leiðbeinandi um
sjúkdómsorsök.
Sjúkdómsmyndin var áþekk innbyrðis
hjá þeim sjö börnum, sem legið hafa á
barnadeild Landspítalans, að því leyti, að
þau veigruðu sér í vaxandi mæli við að
ganga og voru öll orðin rúmliggjandi, er
þau voru lögð inn. Tvö kvörtuðu um verki
í baki. Tvö höfðu mjaðmarliðseinkenni og
ef til vill þrjú önnur, sem höltruðu meira
eða minna, en tjáðu sig ekki um stað-
setningu óbæginda. Lítilsháttar kviðverkja
er getið hjá tveimur börnum og annað
hafði einnig fundið til í baki. Tveir sjúkl-
ingar höfðu haft smávegis hita.
Við skoðun reyndust sex sjúklinganna
vera áberandi stífir í baki, fimm voru
með aukna hryggfettu og þrír með útstæða
hryggtinda (kyphosis).
Hjá einum, sem hafði mjaðmarliðsein-
kenni sást og mældist vöðvarýrnun á læri
sömu megin og hann hafði verkinn, en
hún getur hafa verið til staðar áður en
hann veiktist af þessum sjúkdómi. Ekki
hefur sést getið, að fram hafi komið vöðva-
rýrnun í sambandi við þennan sjúkdóm.
Að meðaltali liðu hjá þessum sjúkling-
um um 3 vikur frá því fyrst bar á ein-
kennum og þar til þeir voru lagðir inn og
er það stvttri tími en kemur fram í skrif-
um annarra. Tveir sjúklinganna voru lagð-
ir inn undir réttri sjúkdómsgreiningu
(tafla II. en vfirleitt vill það brenna við,
að sjúkdómurinn sé ekki greindur fyrr en
á spítala.13
Röntgenútlit okkar sjúklinga var í aðal-
atríðum eins og lýst er hjá öðrum. Stað-
setningin var þó nokkuð önnur, kom oftar