Dagblaðið Vísir - DV - 19.01.2007, Side 20

föstudagur 19. janúar 200720 Fréttir DV
SÁTT AÐ HAFA
REYNT AÐ FÁ BARN
Breytt löggjöf í Kína
takmarkar möguleika
til ættleiðinga.Mun
erfiðara verður fyrir
einhleypinga að ættleiða
Íslensk ættleiðing er eina félag-
ið á Íslandi sem hefur heimild frá
dómsmálaráðuneytinu til að ann-
ast ættleiðingar barna frá útlönd-
um. Árið 2000 gengu í gildi lög um
að einstaklingar geti sótt um að ætt-
leiða. Síðan þá hafa sautján einstakl-
ingar ættleitt börn frá Kína sem er
eina landið sem Íslensk ættleiðing
hefur gert samning við sem heimil-
ar einstaklingum að ættleiða.
Arnheiður Runólfsdóttir, ein-
stæð kona sem hefur beðið í þrjú ár
eftir að ættleiða barn frá Kína, seg-
ir að þegar Kínverjar breyti reglum
sínum í vor, þannig að einstakling-
ar fái ekki lengur að ættleiða börn
þaðan, þá hafi líkur hennar á að
geta ættleitt barn næstum orðið að
engu þar sem Íslensk ættleiðing er
ekki í sambandi við fleiri lönd sem
heimila einstaklingum að ættleiða.
„Mér finnst persónulega að Ís-
lensk ættleiðing hafi engan áhuga á
að sinna þeim umsóknum þar sem
einstaklingar sækja um að ættleiða
börn og mér finnst það skína í gegn
eftir þau samskipti sem ég hef haft
við Íslenska ættleiðingu að áhuga-
leysi þeirra er algjört,“ segir Arn-
heiður. Hún segir að sú staðreynd
að sífellt fleiri kjósi að búa einir geri
það ekki að verkum að hún sem
einstæð kona sé á einn eða annan
hátt vanhæfari um að ala upp barn
en þeir sem eru í sambúð. Arnheið-
ur segir að þrátt fyrir að ættleiðing-
in hafi unnið gott starf í gegnum
tíðina þá sé ekki að sjá að félagið
leitist við að afla nýrra sambanda
til að auðvelda fólki að ættleiða.
Þau lönd sem Íslensk ættleiðing er
í sambandi við eru Kína, Indland,
Taíland, Kólumbía og Tékkland.
Bíður eftir kraftaverki
Arnheiður segir að henni finn-
ist slæmt að félagasamtök séu einu
aðilarnir sem hafi með ættleiðingar
að gera því ef þau standa sig ekki þá
er ekki hægt að kæra þau. Hún seg-
ir að hún hafi reynt að gera sér ekki
of miklar vonir þegar hún sótti um
að ættleiða barn frá Kína svo von-
brigðin yrðu ekki eins mikil.
„Ég lifi lífinu þótt ég sé ein og tek
einn dag í einu en innst inni vonast
ég eftir kraftaverki. Kannski kynnist
ég draumaprinsinum, hver veit, en
ég get allavegana verið róleg á elli-
heimilinu því ég reyndi að minnsta
kosti að eignast barn og ég er sáttari
vegna þess,“ segir Arnheiður. Hún
segir að hún vilji sjá breytingar hjá
Íslenskri ættleiðingu svo bæði ein-
hleypir karlar og konur geti í náinni
framtíð ættleitt börn.
Vísar á bug allri gagnrýni
Ingibjörg Jónsdóttir formaður
Íslenskrar ættleiðingar segir það
alls ekki rétt að félagið sinni ekki
einhleypum umsækjendum. Hún
segir að sá fjöldi einhleypra sem
Kínverjar hafi samþykkt að ættleiði
hafi fengið börn frá Kína síðan lög
um að einhleypir gætu ættleitt voru
samþykkt árið 2000. Ingibjörg segir
að lögin í Kína muni ganga í gildi 1.
maí á þessu ári og það séu nokkr-
ar umsóknir einhleypra kvenna
komnar til Kína og vonast Ingibjörg
til að þær fái sín börn.
„Við höfum ekki rétt á neinu
barni í heiminum en við erum að
leita leiða til að koma til móts við
einhleypa umsækjendur okkar,“
segir Ingibjörg. Hún segir að Ís-
lensk ættleiðing verði að sníða sér
stakk eftir vexti því félagið fær ein-
ungis sex og hálfa milljón frá ríkinu
á ári.
„Ef við fengjum meiri peninga
og gætum ráðið til okkar fleira
fólk þá gætum við gert meira, en
það er ósanngjarnt að fara fram
á það við okkur að við séum með
sömu sambönd og Danir, því þar
eru tugir starfsmanna sem hafa úr
miklu meira fjármagni að spila til
að vinna að þessum málum,“ seg-
ir Ingibjörg. Hún vísar því alfarið
á bug að um klíkuskap sé að ræða
innan Íslenskrar ættleiðingar og
allar umsóknir eru settar á biðlista
eftir dagsetningu forsamþykkis frá
dómsmálaráðuneytinu. „Ég skil vel
að þeir einstaklingar sem eru á lista
hjá okkur til að ættleiða barn frá
Kína séu sárir og svekktir yfir þess-
um nýju reglum Kínverja. Ég hef
sjálf gengið í gegnum þetta ferli því
ég á tvær stelpur frá Indlandi og það
er enginn sem veit betur en við sem
höfum ættleitt hversu miklar vænt-
ingar liggja að baki hverri umsókn,“
segir Ingibjörg.
Danir leita fleiri leiða
Ole Bertman hjá Danadopt,
dönsku ættleiðingarfélagi, segir að
það sé mjög slæmt fyrir einstakl-
inga sem vilja ættleiða að Kína skuli
útiloka þá frá því að geta ættleitt
barn þaðan. Hann segir að dönsku
ættleiðingarfélögin séu með milli-
göngu um 600 ættleiðingar á ári,
þar af 60 ættleiðingar einhleypra.
Ole segir að dönsku ættleiðingar-
félögin séu með sambönd við Víet-
nam og Eþíópíu sem hingað til hafi
heimilað einhleypum að ættleiða
og þannig geti þeir komið til móts
við einhleypa umsækjendur, sem
hafi fjölgað mikið síðastliðin tvö
ár og því þurfi að bregðast við. Ole
segir engin samkynhneigð pör hafa
ættleitt í Danmörku því samkvæmt
dönskum lögum sé það ekki leyfi-
legt en hann segist ekki spyrja þá
einhleypu hvort þeir séu samkyn-
hneigðir eða ekki. Hann segir að
einungis einn karlmaður sé á skrá
til að ættleiða barn og hann uppfylli
öll skilyrði til að fá barn og muni fá
það fljótlega.
Félagasamtökin Íslensk ættleiðing eru harðlega gagnrýnd fyr-
ir að veita umsækjendum ekki nægilega góða þjónustu og sinna
ekki sem skyldi þeim einstaklingum sem sækja um að ættleiða
börn erlendis frá. Foreldrasamtök ættleiddra barna segja á vef-
síðu sinni að Íslensk ættleiðing reyni ekki að afla sambanda við
önnur lönd og að nýjar reglur í Kína geri að verkum að ættleið-
ingarferlið lengist og einstaklingar geti ekki lengur ættleitt börn
erlendis frá. Einstæð kona Arnheiður Runólfsdóttir, sem hefur
beðið í þrjú ár eftir að ættleiða barn frá Kína, segir að Íslensk ætt-
leiðing hafi fordóma í garð einstæðra.
Ingibjörg Jónsdóttir formaður
Íslenskrar ættleiðingar
„Ef við fengjum meiri peninga og
gætum ráðið til okkar fleira fólk þá
gætum við gert meira.“
Þingmenn
ættleiða
tveir þingmenn sem hafa ætt-
leitt börn frá útlöndum, þau össur
skarphéðinsson og Þórunn svein-
bjarnardóttir, eru sammála um að
síðan ný lög gengu í gildi um ætt-
leiðingar einstaklinga og nú ný-
verið um ættleiðingar samkyn-
hneigðra sé brýn þörf á að mynda
sambönd við lönd sem hafa rýmri
reglur um ættleiðingar einstaklinga
og samkynhneigðra.
„Það eru fá lönd tilbúin til að
leyfa ættleiðingar til einstæðra og
samkynhneigðra en ég veit til þess
að sendiráð okkar í ákveðnum lönd-
um hafa verið mjög hjálpleg með
milligöngu um ættleiðingar og tel
ég sjálfsagt að utanríkisþjónustan
ætti að hafa meiri afskipti af þess-
um málum en gert er,“ segir öss-
ur skarphéðinsson alþingismaður.
össur ættleiddi á sínum tíma tvær
stúlkur frá Kólumbíu og þekkir vel
þessi mál af eigin raun.
„Það var tvennt sem kom til
þegar ég ákvað að sækja um að
ættleiða barn frá útlöndum. annað
voru lög sem gengu í gildi árið 2000
um að einhleypir gætu ættleitt og í
sama mund náðust samningar við
Kína um ættleiðingar og þar opn-
aðist möguleiki fyrir einhleypa sem
var ekki opinn áður,“ segir Þórunn
sveinbjarnardóttir alþingismaður.
Þórunn segir það hafa verið frábært
að fá dóttur sína frá Kína árið 2003
og hún fullyrðir að það sé mjög
góð reynsla af því að einhleypir
ættleiði börn. Hún segir að Íslensk
ættleiðing sé lítið félag sem fái ekki
mikla peninga frá ríkinu og hing-
að til hafi ekkert frumkvæði kom-
ið frá íslenskum stjórnvöldum um
að skipta sér meira af ættleiðing-
armálum. „Það væri hægt að gera
meira en það þarf að gera að vel
undirbúnu máli og vanda vel til því
það eru líf barna í húfi. Mér finnst
hryggilegt að kínversk stjórnvöld
skuli herða reglur sínar en það eru
ekki mannréttindi að eignast barn
og upprunaland barnanna ræður
alltaf ferðinni,“ segir Þórunn.
Össur Skarphéðinsson
„Ég tel sjálfsagt að utanríkis-
ráðuneytið hafi meiri afskipti
af ættleiðingarmálum.“
Þórunn Sveinbjarnardótt-
ir “Ég fullyrði það að það er
mjög góð reynsla af því að
einhleypir ættleiði börn.”