Dagblaðið Vísir - DV - 04.04.2007, Blaðsíða 28

miðvikudagur 4. apríl 200728 Páskablað DV
Vandfenginn er Vinur trúr
„Þegar við Friðrik Þór vorum að
alast upp í Vogahverfinu gekk eitt
prósent þjóðarinnar í Vogaskóla,
tvöþúsund af tvöhundruðþúsund,
og auðvitað þekkti maður mjög
marga, misvel en samt ... ,“ seg-
ir Einar Már.„Ég hugsa mikið um
örlög manna, sem orðið hafa mis-
jöfn ... Nokkrir eru farnir og sumir
eru mér endalaus ráðgáta. Ég gæti
nefnt marga sem ég er í sambandi
við, suma miklu, aðra lauslegu. Svo
eru nokkrir í hugskeytasambandi
við mann og alltaf er maður að
hitta einhverja. Þetta er mikll sög-
upottur.“
Einar Már segir andlega leit
hafa sameinað hann, Friðrik Þór og
tvo aðra vini.
„Friðrik Þór eða Frikki kom í
bekkinn þegar við vorum níu ára og
síðan vorum við í sama bekk alveg
þar til í menntaskóla. Allur bekkur-
inn okkar féll á landsprófi, svo við
fórum lengri leið, gagnfræðapróf
og svo í framhaldsdeildirnar í Lind-
argötuskóla. Þetta var alveg frábær
ráðstöfun og við Frikki höfum fylgt
hvor öðrum, gengið saman, drukk-
ið saman, unnið saman, mótast
saman. Við þurfum ekkert að hitt-
ast á hverjum degi, en erum alltaf
innan seilingar, ef á þarf að halda.
Samt hittumst við oftast af tilefn-
islausu. Ég kíki á karlinn og hringi
í hann og svo öfugt. Á meðan við
vorum unglingar voru tveir aðrir
í okkar hópi, Steingrímur Eyfjörð
myndlistarmaður og Örn Daníel
Jónsson félagsfræðingur. Svo voru
ýmsir aðrir hópar, en það sem sam-
einaði okkur fjóra var einhver svona
andleg leit. Þetta sé ég svona eftir á
að hyggja.“
Einar Már minnist þeirrar stund-
ar sem þeir vinirnir smökkuðu fyrst
áfengi og hver það var sem verslað
í ÁTVR. „Annars vorum við bara
svona lífsglaðir unglingar ... Til
dæmis vígði Bakkus okkur Frikka í
hirð sína saman. Við vorum fimmt-
án, sextán ára gamlir. Það var fyrir
skólaball í Vogaskóla. Við keyptum
okkur viskýflösku, blönduðum inni-
haldinu saman við gosdrykkinn
Sínalkó og drukkum af stút bak við
Teitssjoppu.
Slík fyrstu kynni gleymast seint,
en þó komst sá háttur á að þegar
við vorum farnir að sækja ungl-
ingaskemmtistaðinn Las Vegas við
Grensásveg, þá drukku menn gjarn-
an hver sína flöskuna af japanska
hrísgrjónavíninu sakí á sjoppup-
laninu eða einhvers staðar áður en
haldið var í fjörið með hinum ungl-
ingunum.
Sá fullorðinlegasti í bekknum
okkar, sem síðar varð einn af yfir-
mönnum fíkniefnalögreglunnar,
gat verslað í áfengisversluninni, en
ástæðurnar fyrir sakí drykkjunni
voru tvær: annars vegar var það
ódýrasti drykkurinn í ríkinu en hins
vegar sáum við það óspart teygað í
bíómyndum Kurosawa. Þær voru
sýndar í Hafnarbíói ef ég man rétt.
Þá voru myndir utan hinnar amer-
ísku alfaraleiðar afar fátíðar í bíó-
húsum borgarinnar. Að vísu var
starfræktur kvikmyndaklúbbur á
vegum MR og einu sinni í viku, á
mánudögum, sýndi Háskólabíó sér-
stakar úrvalsmyndir.
Þarna sá Friðrik Þór myndir eftir
meistara á borð við Bunuel, Rocha,
Godard, Kurosawa, Wim Wenders,
Herzog og fleiri og svo hugfanginn
var hann af kvikmyndum þessara
jöfra að hann tók sjálfur að sér að
stjórna kvikmyndaklúbbnum sem
eftir það hét Kvikmyndaklúbbur
framhaldsskólanna.
Þá gat hann bæði valið mynd-
irnar, sýnt þær og séð. Flestar þeirra
sá hann mörgum sinnum og þar fór
hans raunverulega kvikmyndanám
fram; með því að sjá hvernig meist-
ararnir beittu frásagnartækni aug-
ans. Þetta er í fullu samræmi við þá
kenningu Ernest Hemmingways að
sjálfar bókmenntirnar séu besti skóli
rithöfundanna. Seinna unnum við
saman að kvikmyndahandritum,
Börnum náttúrunnar, Bíódögum
og Englum alheimsins, og þegar við
höfum verið að vinna saman hefur
komið í ljós að við þekkjumst það
vel að við vitum alveg hvað hinn er
að meina, svona í alls kyns smáat-
riðum, sem skipta þó stóru máli.
Það er hægt að segja svo margt
um Frikka, fullt af sögum og svo
segir hann sjálfur alveg ógrynni
af sögum. Það er alltaf gaman að
segja frá að þegar Börn náttúrunn-
ar var tilnefnd til Óskarsverðlaun-
ann og tapaði fyrir Ítölum, þá var
Frikki strax með skýringu á því, sem
sé að mafían hefði svo góð sambönd
í Hollywood. Svo hefur oft blásið á
móti karlinum, og það tekur á, en
hann hefur þetta alltaf af og það
virðast vera einhverjir góðir andar
í kringum hann sem fylgjast með
honum. Við erum alltaf góðir vinir,
það er kjarni málsins, og góðir vinir
standa saman. Þetta eru hlutir sem
þarf ekkert að ræða.
Ég verð að ljúka þessu á einu til-
svari Friðriks sem ég held mikið upp
á. Það var þegar þýski kvikmynda-
gerðarmaðurinn Werner Herzog
heimsótti Ísland. Herzog var þá ný-
kominn frá Perú og hélt fund í Þýska
bókasafninu og sat fyrir svörum.
Samræður fóru fram á ensku. Herz-
og var spurður um möguleika nor-
rænnar kvikmyndagerðar og taldi
hann þá mjög litla, vegna þess að
gagnstætt Perú væri svo lítinn sárs-
auka að finna á götum norrænna
borga. Þá hafði Friðrik ekki gert
margar myndir en var samt snögg-
ur upp á lagið og sagði: „We got the
pain in the brain.“
alltaf innan seilingar
ef á þarf að halda
Einar Már Guðmundsson,
rithöfundur, lék sér við
Friðrik Þór Friðriksson,
kvikmyndagerðarmann í
æsku. Þeir féllu saman á
landsprófi, blönduðu
saman viský og sínalkó og
hafa mótast saman.
rækta Vináttuna
með mikilli samVeru
„Í vinahópnum eru Gísli Mart-
einn Baldursson borgarfulltrúi, Rún-
ar Freyr Gíslason leikari, Pétur Haf-
liði Marteinsson knattspyrnumaður,
Viðar Þór Guðmundsson, myndlista-
maður og Ólafur Örn Guðmundsson
flugmaður,“ segir Sigurður Kári og
rifjar upp fyrstu kynnin.
„Það má eiginlega segja að við
drengirnir kynntumst áður en við
lærðum að tala. Við erum svo að
segja uppaldir í sama sandkassan-
um í Breiðholtinu og þar hófst vin-
átta sem hefur haldist óbreytt allar
götur síðan.
Við gengum allir í Hólabrekku-
skóla þar sem við tókum virkan þátt
í félagslífi skólans, gerðum okkur
gildandi hjá nemendaráðinu, átt-
um sæti í ræðuliðum og spurninga-
liðum skólans, því það nægði okkur
ekki aðeins að vera saman í bekk,
heldur vörðum við öllum okkur tíma
saman utan skólatíma. Þar fyrir utan
æfðum við og lékum knattspyrnu
með Fram. Til þess að innsigla fé-
lagsskapinn formlega stofnuðum við
hið merka spilafélag sem ber heitið
Máni og héldum upp á 18 ára afmæli
félagsins þann 1. apríl síðastliðinn.
Við gáfum Gísla Marteini líka hund
í afmælisgjöf, þrátt fyrir miklar ósk-
ir foreldra hans um að við gerðum
það ekki, en hundurinn var nefnd-
ur í höfuðið á þessu merka félagi og í
raun félagsskapnum.“
Sigurður Kári segir þá félaga hafa
haldið áfram að gera sig gildandi
þótt unglingsárin færðust yfir.
„Sagan endurtók sig eiginlega á
okkar góðu Verzlunarskólaárum.
Mikið púður var sett í að gera sig
breiða í félagsstörfum skólans, hvort
sem það var innan nemendafélags-
ins, í ræðu- eða spurningaliðum.
Auðvitað kom þessi mikli félagsmála-
áhugi niður á tímasókn á köflum, en
á endanum held ég að við höfum all-
ir fengið mikið út úr þessu stússi. Á
Verzlunarskólaárunum unnum við
líka flestir saman hjá föður mínum
í Sundlaugunum í Laugardal, sem
sundlaugarverðir. Ekki verður þó
sagt að við höfum bjargað þar mörg-
um mannslífum, enda gerðist þess
sem betur fer ekki þörf.“
Sigurð Kára skortir ekki orð þeg-
ar hann er beðinn að svara því hvers
vegna hann telji vinina vera samstíga
í stjórnmálaskoðunum.
„Skynsemi... Við drengirnir höf-
um alltaf verið samstíga í stjórnmál-
um. Á háskólaárunum studdum við
og tókum virkan þátt í störfum Vöku
og síðar Sjálfstæðisflokksins, eigin-
lega þrátt fyrir að enginn okkar hafi
fengið sérstaklega pólitískt uppeldi.
Ætli almenn skynsemi hafi ekki gert
það að verkum að við gengum til liðs
við þann flokk og við sjáum ekki eft-
ir því.“
Og vináttuna virða þeir og gæta
þess að týna henni ekki.
„Í dag eru samskiptin í vina-
hópnum afar mikil. Fyrir utan það
að við búum flestir í nágrenni hver
við annan eins og í gamla daga,
leggjum við mikið upp úr því að
vera saman og gera skemmtilega
hluti með fjölskyldum okkar. Við
ferðumst saman innan lands og
utan og höldum okkur fast í gaml-
ar hefðir sem felast í því að hittast
og spila, borða saman og eiga góðar
stundir, hvort sem er um jól, páska
eða aðrar hátíðir. En að öllu jöfnu
ræktum við okkar vináttu með mik-
illi samveru og reynum að styrkja
hver annan og styðja í því sem við
tökum okkur fyrir hendur.“
Sigurður Kári Kristjánsson,
alþingismaður á trausta vini,
sem eru vel þekktir í
þjóðfélaginu. Þeir kynntust
ungir að árum, hafa verið
samstíga í lífinu og í
stjórnmálum og hafa brallað
margt saman.