Læknablaðið - 15.05.1984, Síða 42

142
LÆKNABLADID
Ekkert liggur fyrir um að sýkingar, sem
krefjast meðferðar með þessum lyfjum, séu
algengari á íslandi en hinum Norðurlöndun-
um, þótt sá möguleiki sé hugsanlegur til að
útskýra hluta þessa munar. Sumir læknar, sem
unnið hafa bæði á íslandi og hinum Norður-
löndunum, telja t.d. að eyrnabólga sé algengari
hér en ytra. Nærtækasta og jafnframt líkleg-
asta skýringin á þessum mikla mun á lyfja-
neyslu er sú, að islenskir læknar fylgi öðrum
»hefðum« varðandi sýklalyfjaval og jafnframt
hafi þeir meiri tilhneigingu en starfsbræður
þeirra á Norðurlöndunum til að nota sýklalyf
gegn sýkingum af óljósum toga, sem annars
staðar væru ekki taldar ástæða til lyfjagjafar.
Mjög berlega kom í ljós munur á sýklalyfja-
vali gegn sýkingum í efri loftvegum, þar sem
t.d. í Svíþjóð er nánast eingöngu notað þenicil-
lín V, en á fslandi er mikil tilhneiging til að
nota breiðvirkari lyf t.d. amþicillin og skyld lyf.
Einnig er rétt að benda á að sjúklingur greiðir
sama gjald fyrir mikið magn lyfs og lítið á
íslandi. f>ví gæti verið tilhneiging hjá læknum
að ávísa meira magni á hvern lyfseðil, en þar
sem sjúklingur greiðir að einhverju leyti eftir
magninu, sem hann fær, en sá háttur er á
hafður á hinum Norðurlöndunum. Hverjar eru
svo afleiðingar þessarar miklu sýklalyfja-
neyslu?
Auðvelt er að mæla fjárhagslegar afleið-
ingar notkunarinnar. Pær eru umtalsverðar.
Sýklalyf eru a.m.k. mörg hver býsna dýr.
Amþicillin telst ekki til dýrari sýklalyfja, en
árleg útgjöld fyrir það eru veruleg (tafla I).
Sýklalyf valda aukaverkunum og mjög líklegt
er að fjöldi aukaverkana sé í réttu hlutfalli við
magn lyfsins sem notað er. Má því ætla að
aukaverkanir af sýklalyfjum séu meira vanda-
mál á íslandi en annars staðar. Líffræðilegar
afleiðingar notkunarinnar eru óljósar og alls
ekki hægt að slá því föstu að þeirra gæti
nokkuð a.m.k. ekki utan smærri eininga eins
og sþítaladeilda.
Eitt helsta verkefni þeirra sem sóttu ráð-
stefnuna í Sigtúnum, var að reyna að gera
drög að rannsóknum sem gætu einmitt skýrt
nánar hvað mismunandi sýklalyfjanotkun á ein-
stökum svæðum hefur í för með sér. Helstu
hugmyndir voru þessar:
a) Athuga næmi vissra sýklategunda hjá
sjúklingum, sem ekki liggja á sjúkrahúsum.
b) Kanna tíðni aukaverkana af sýklalyfjum.
c) Kanna tíðni fylgikvilla loftvegasýkinga,
DDD/1.000 inh/day
Denmark Finland Iceland Norway Sweden
□ Sulfonamides and antiinfectives in combination
I I Sulfonamides, intermediate and long-acting
Sulfonamides, short-acting
Mynd. 2. Notkun sulfonamida á Nordurlöndum
1978-1980.
sem gæti verið hærri, þar sem minna er
notað af sýklalyfjum.
d) Framkvæma rannsókn, þar sem eingöngu
væri ráðlagt að nota penisillín við bakteríu-
sýkingum í efri loftvegum.
e) Rannsaka tíðni sýkinga á afmörkuðu land-
svæði og notkun sýklalyfja þar.
Ekki er ennþá ákveðið, hvort af svona rann-
sóknum verður, en ljóst má vera, að íslend-
ingar er sú þjóð sem líklegust er að hafa af
þeim mest gagn, þar sem sýklalyfjanotkun hér
er mest frábrugðin frá hinum Norðurlöndu-
num.
Gedlyf. í skýrslum norrænu lyfjanefndarinnar
sést, að sala geðlyfja, eins og annarra lyfja, er
mjög mismunandi á Norðurlöndum. Á þetta
við bæði um einstakar tegundir lyfja og
lyfjaflokka. Þessar upplýsingar gefa því tilefni
til að athuga, hvort tíðni sjúkdóma eða sjúk-
dómaflokka sé mismunandi eða hvort lyfjaá-
bendingarnar eða skammtastærðirnar, sem
notaðar eru, séu mismunandi eftir löndum.
Tafla I. Kostnadur við ampiciliingjöf á Norður-
löndum árið 1980. Miðað er við verðlag okt. 1983*.
ísl.kr./230.000 tbúa
ísland
Danmörk 3.100.000.
Noregur
Svíþjóð
*) Reiknað af Axel Sigurðssyni lyfjafræðingi Landspítalans.