Læknablaðið - 15.04.1985, Blaðsíða 11

LÆKNABLAÐIÐ
83
Mynd 2. Skreyjutaug (n. vagus): Sýnt er hvar hnitrof
magakvísla er gert. (Myndin er teiknuð eftir mynd úr
Current Problems of Surgery 1984, s. 42 (4)).
Tafla IV. Aðgerðir framkvœmdar samhliða hnitrofi á
skreyjutaug.
Appendectomia................................... 13
Cholecystectomia................................. 6
Hiatus herniorraphia............................. 2
Ileo-jejunal-bypass reposition................... 1
Excisio ulceri ventriculi........................ 2
Exploratio ulceri ventriculi..................... 2
Pyloroplastic.................................... 1
Resectio segmenti lobi sinistri hepatis.......... 1
Hemithyroidectomia............................... 1
Hysterectomia.................................... 1
Panniculectomia.................................. 1
Aðgerðir tóku 70-120 mínútur, ef einungis
var framkvæmt hnitrof á skreyjutaug. Væri
jafnframt tekinn botnlangi eða gallblaðra,
breytti það litlu um lengd aðgerðar.
NIÐURSTÖÐUR
Allir einstaklingarnir 35 voru við góða líðan á
fyrri hluta árs 1984 og stunduðu störf sín.
Aðgerðina þoldu þeir vel og engin alvarleg
tilvik komu upp við aðgerðirnar, en hættast er
við miltissprungu, drepi í magavegg og
blæðingu í kviðarhol.
Við hnitrofsaðgerð, með eða án botn-
langatöku, var í 18 tilvikum af 23 unnt að
gefa fljótandi fæði strax á fyrsta degi eftir að-
gerð. Ef flóknar eða fleiri aðgerðir voru gerðar
með hnitrofsaðgerðinni dróst næring yfirleitt
fram á annan eða þriðja dag eftir aðgerð. í
einu tilviki hófst næring ekki fyrr en á sjöunda
degi eftir aðgerð.
Helstu fylgikvillar eftir aðgerð voru sýking-
ar í skurðsári (einn sjúklingur) lungnabólga
(fjórir) og þarmalömun (tveir). Þeir tveir
sjúklingar, sem fengu þarmalömun, fengu
einnig lungnabólgu, þannig að í heildina
fengu fimm fylgikvilla eftir aðgerð, en allir án
varanlegra eftirkasta.
Þrjátíu og þrír af þessum 35 sjúklingum
útskrifuðust á 4.-13. degi, hinir tveir á 16. og
29. degi. Sá fyrrnefndi lá lengur vegna
óskyldra aðgerða er hann fór í seinna í sömu
legu, hinn vegna fylgikvilla eftir aðgerð
(þarmalömun og lungnabólga). Sex sjúk-
lingar dvöldu fimm daga eða skemur eftir
aðgerð, 25 dvöldu sex til tíu daga og tveir 11-
13 daga. Meðallegutími var 8.2 dagar.
í febrúar og mars 1984 kváðu 24 sjúklingar
líðan sína mjög góða og neituðu öllum
einkennum frá maga eða skeifugörn. Auk
þeirra voru 9 við góða líðan, höfðu einstaka
sinnum væg einkenni fyrri sjúkdóms, en líðan
þeirra var gjörbreytt frá því fyrir aðgerð.
Enginn þessara níu sjúklinga þurfti á stöðugri
lyfjameðferð að halda vegna einkenna sinna
frá maga eða skeifugörn. Sex af þessum níu
sjúklingum nota að staðaldri verkja- og/eða
gigtarlyf vegna einkenna frá stoðkerfi.
Tveir af sjúklingunum 35 höfðu næstliðið
ár þurft á stöðugri lyfjameðferð að halda
vegna einkenna frá maga eða skeifugörn.
Annar þeirra var magaspeglaður áður en
meðferð var hafin og reyndist hann hafa
magabólgur. Hann hafði haft sár í magaporti
(prepylorus)fyriraðgerð 1981. Hinnsjúkling-
urinn hafði verið á meðferð vegna einkenna
frá maga í 5 mánuði áður en magaspeglun var
gerð, en reyndist þá hafa vægar magabólgur.
Sá hinn sami hafði haft skeifugarnarsár fyrir
aðgerð 1979 og hafði áður (1975) fengið
skeifugarnarrof (perforatio). Eitt og hálft ár
var liðið frá aðgerð hjá þeim fyrrnefnda, en
fjögur ár hjá þeim síðarnefnda, þegar ástand
þeirra var kannað snemma árs 1984.
Þeir sem einkenni höfðu, kvörtuðu helst um
mataróþol, fyllitilfinningu eða uppþembu,
vindspenning og niðurgang (Tafla V). í
flestum tilvikum voru þessi einkenni mjög
væg, komu einstakasinnum fyrir, með viku til
mánaðar millibili. Saga um hraða tæmingu
maga (dumping) fékkst ekki fram hjá nein-
um. Fimmtán sögðu frá kyngingarörðug-
leikum í þrjár vikur til sex mánuði eftir að-
gerð. Frá hnitrofsaðgerð hafði enginn þessara