Læknablaðið - 15.04.1985, Blaðsíða 24

92
LÆKNABLAÐIÐ
endanlega gerð helmingsstýfing ristils hægra
megin (hemicolectomia dextra) í kjölfar æða-
rannsóknar og/eða ristilspeglunar. Greining-
in var í öllum tilvikum staðfest með vefja-
rannsóknum eftir nákvæma staðsetningu
meinsemdarinnar, með æðamyndatöku fyrir
aðgerð og/eða æðaskoðun á sýninu um Ieið
og það hafði verið fjarlægt.
Fram skal tekið, að þessir þrír einstaklingar
lágu á fleiri en einu sjúkrahúsi hérlendis vegna
þessa kvilla.
Sjúkrasaga I. Tæplega sjötugur karlmaður
var lagður í skyndi á sjúkrahús árið 1971
vegna tjöruhægða. Endaþarmsspeglun var
eðlileg. Röntgenskoðun á ristli sýndi litla
poka (diverticula) á bugaristli (colon sigmoi-
deum). Blæðingin var talin stafa frá þeim.
Sjö árum síðar var hann á ný lagður inn
vegna tjöruhægða og fersks blóðs með
hægðum í þrjár vikur. Röntgenskoðanir
(baríum) af meltingarvegi voru neikvæðar.
Vélinda- og magaspeglun sýndi vélindisbólgu
vegna bakflæðis (reflux). Endaþarms- og
bugaristilsspeglun var eðlileg.
Þrem mánuðum síðar var sjúklingur enn
lagður inn vegna tjöruhægða. Tvískugga-
röntgenskoðun á ristli sýndi tæplega tveggja
sentimetra langan sepa (polyp) ofarlega í
bugaristli. Ekki náðist til hans með stífum
ristilspegli (rigid sigmoidoscope). Uppspretta
blæðingar fannst ekki.
Fjórða innlögnin sex mánuðúm síðar, nú til
aðgerðar vegna áðurnefnds sepa. Skorið var
inn á ristilinn (colotomia) og sepi fjarlægður
(polypectomia). PAD: Polypus adenomato-
sus coli sigmoidei.
Fyrir fjórum árum var maðurinn lagður inn
í fimmta sinn. Ferskt blóð hafði komið með
hægðum öðru hverju síðustu fjóra mánuðina
fyrir komu. Endaþarms- og bugaristilspeglun
leiddi i ljós annarrar til þriðju gráðu innri
gylliniæð. Tvískugga-röntgenskoðun ristils
var eðlileg. Ristilspeglun mánuði seinna sýndi
lítinn sepa í botnristli. PAD: Polypus adeno-
matosus.
Sjötta innlögn fyrir tveim árum vegna
tjöruhægða. Ristilspeglun upp að miltis-
bugðu (flexura coli sinistra) var neikvæð. Við
vélinda- og magaspeglun sást sem fyrr vélind-
isbólga tengd bakflæði og lítill þindarhaull
(hiatus hernia), en enginn blæðingarstaður
fannst. Venjulegar röntgenskoðanir reyndust
neikvæðar.
Sjöunda innlögnin var síðan tveim
mánuðum þar á eftir, enn á ný vegna
tjöruhægða. Ristilspeglun sýndi tvo rauða
flekki í botnristli gegnt ristilloku og einn ofar,
alla með útliti sem samræmdist angiodyspla-
sia, mynd 1. Röntgenæðamynd af efri hengis-
slagæð leiddi í Ijós víkkun á a. ileocolica með
fyllingu æðahnykils (6x4 mm) utanvert í
botnristli gegnt loku og bráða bláæðafyllingu
út frá honum. Leki frá æðunum var ekki
merkjanlegur. Auk þessa voru illgreinanlegar
óreglulegar æðar skammt frá æðameininu.
Áttunda innlögnin var mánuði síðar og
voru þá ellefu ár liðin frá fyrstu innlögninni.
Gerð var helmingsstýfing ristils hægra megin.
Æðamynd af sýninu sýndi enn betur en áður
framangreindar æðabreytingar, mynd 2A og
2B. Sjúklingur útskrifaðist fljótlega eftir
aðgerð og hefur verið einkennalaus síðan.
í heilsufarssögu kemur fram hækkaður
blóðþrýstingur öðru hverju, (engin meðferð)
og nokkur mæði við áreynslu. Að öðru leyti
engin einkenni frá hjarta eða Iungum. Engin
hægðatregða.
Sjúkrasaga II. Hálfáttræður karlmaður,
sem fyrir tveim árum, var lagður brátt á
sjúkrahús vegna tjöruhægða. Endaþarms- og
bugaristilspeglun sýndi svartar hægðir og
blóðlifrar, en blæðingarstaður fannst ekki.
Röntgenmynd af meginæð (aortography)
sýndi tiltölulega sléttveggjaðar innyflaæðar
án sýnilegra sjúklegra breytinga. Af tækni-
Mynd 1. var tekin við ristilspeglun og hefir dœmigert
útlit svarandi til angiodyspiasia. Sjá sjúkrasögu I.