Læknablaðið - 15.11.1987, Síða 6

360
LÆKNABLAÐIÐ
Parainfluenzu I, II og III, Adenoveiru, RS-veiru,
Chlamydia psittaci og Mycoplasma pneumoniae.
Einnig voru kuldaagglutinin maeld.
Legionellumótefni voru mæld með
microagglutination (6, 7). Mæld voru mótefni
gegn L. pneumophila sermiflokkur 1-6, L.
micdadei, L. bozemanii og L. dumoffii.
Orsök lungnabólgu var ákveðin samkvæmt
eftirtöldum skilmerkjum:
1. Bakteríur, sem ræktuðust úr blóði töldust
orsök lungnabólgu.
2. Meinvænar bakteríur, sem ræktuðust úr
berkjuslími eða frá gæðahráka töldust orsök
lungnabólgu.
3. Fjórföld eða meiri hækkun mótefna gegn
mycoplasma, psittacosis og veirum þótti sanna
að um virka sýkingu væri að ræða.
4. Við greiningu á legionellosis var krafist að
minnsta kosti fjórfaldrar breytingar mótefna,
þó að títri yrði að verða að minnsta kosti 1/32
fyrir tegundirnar L. pneumophila 1, 3, 4; 1/64
fyrir L. pneumophila 2, 5, 6, L. dumoffii, L.
gormanii og L. micdadei og hærri en 1/128
fyrir L. bozemanii (6).
NIÐURSTÖÐUR
Innlagðir sjúklingar. Aldursdreifing sjúklinganna
kemur fram á mynd 1. Reyndust 44% eldri en 70
ára, en sjö prósent þjóðarinnar var á þessum
aldri. Hafa ber í huga að rannsóknin náði ekki til
þeirra sem voru yngri en 16 ára. Meðalaldur var
nánast hinn sami hjá körlum og konum eða 60
(14-93) og 61 ár (22-98).
Ekki var merkjanlegur munur á fjölda innlagna
eftir árstíðum. Fjöldi hvítra blóðkorna var yfir
95% algengismörkum (3,8-10,2) hjá 65%
sjúklinganna, en undir hjá fjögur prósent (8).
Number of patients
10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 90-99
Age in years
Fig. 1. Age distribution of 72 patients with community
acquired pneumonia.
Sökk var hærra en 30 mm/klst við innlögn hjá
60%.
Hráki til ræktunar náðist aðeins hjá 57% eða 41
sjúklingi. Þar af reyndust einungis 61% uppfylla
gæðakröfur. Fullyrða má þó, að talsvert var
gengið á eftir sjúklingum að skila sýni.
Barkaástunga var gerð hjá 55 sjúklinganna
(76%). Engir alvarlegir kvillar fylgdu í kjölfar
ástungnanna. Einstaka sinnum sást blóð í hráka
um stuttan tíma. Sneitt var hjá aðgerðinni hjá 17
sjúklingum vegna frábendinga (tafla I).
Blóðræktanir voru gerðar hjá 99% sjúklinganna
og voru sjö þeirra jákvæðar (9,7%). Fimm
sinnum ræktaðist S. pneumoniae, einu sinni E.
coli og einu sinni H. influenzae. Frá þessum sjö
sjúklingum voru fimm berkjuslímsýni tekin og
sýndu öll sömu bakteríu og ræktaðist úr blóðinu.
Fjögur hrákasýni voru til samanburðar, þar af
þrjú gæðasýni. Frá öllum þessum fjórum sýnum
ræktuðust sömu bakteríur og úr blóði.
í töflu II kemur fram tíðni mismunandi orsaka
lungnabólgu hjá þeim, sem voru lagðir inn með
sjúkdóminn. Algengasta ástæðan reyndist S.
pneumoniae eða í tæplega 39% tilvika. Bakteríur
sem valda legionellosis og H. influenzae komu
næst, með 16,7% hvor um sig. Aðrar örverur
voru sjaldgæfari, en reyndust þó æði
margvíslegar. Fleiri en ein orsök fannst hjá 26,4%
og hjá 25,0% engin.
AIls létust níu sjúklingar (12,5%), fimm karlar og
fjórar konur. Aldur þeirra var 55 ára til 92 ára,
meðalaldur var 72 ár. Hjá sex þessara
einstaklinga var sýnt fram á S. pneumoniae eina
sér eða með öðrum bakteríum. Hjá tveimur
ræktuðist Klebsiella pneumoniae.
InnUiggjandi sjúklingar. Á deildinni komu upp 20
lungnabólgutilfelli hjá sjö körlum og 12 konum.
Meðalaldur kvenna var 64 ár (34-87), en
meðalaldur karla var 74 ár (51-86). Þessir
sjúklingar lágu á deildinni vegna illkynja
sjúkdóma (45%), öndunarfærasjúkdóma (20%),
taugasjúkdóma (20%) og ellihrumleika (15%).
Heimtur á sýnum til ræktana voru enn lakari en
hjá innlögðum. Aðeins sjö hrákasýni fengust
(35%) og níu berkjuslímsýni (45%).
Barkaástungurnar voru án fylgikvilla.
Blóðræktanir voru gerðar hjá öllum.
Fimm af sjö hrákasýnum uppfylltu skilyrði um
gæði. Til samanburðar þessum sýnum voru tvö
berkjuslímsýni og voru ræktunarniðurstöður
samhljóða. Barkaástunga var ekki gerð hjá 11