Læknablaðið

Årgang

Læknablaðið - 15.11.1987, Side 14

Læknablaðið - 15.11.1987, Side 14
366 LÆKNABLAÐIÐ sendir til Calculab í Richmond, Va. í Bandaríkjunum til greiningar. Kristallar einstakra steina voru greindir með því að ákvarða ljósbrot röntgengeisla, sem beint er að steinunum. Þessi greiningaraðferð skilur einnig á milli samsetningar í miðju steinanna og ytri laga. Alls voru 152 steinar sendir til greiningar. í þessum hópi sjúklinga voru 97 karlar og 55 konur. Hlutfallið þeirra á milli er 1,8 : 1 eða 63% á móti 37% (mynd 2). Aldursdreifing eftir kyni er sýnd í mynd 3. Meðalaldur karla var 51,9 ár en kvenna 47,1 ár. Steinarnir voru ýmist fjarlægðir með aðgerðum eða gengu niður af sjúklingunum og voru þá sigtaðir úr þvagi. Frá fimm sjúklingum voru sendir tveir steinar til greiningar. Steinar umfram einn eru ekki teknir inn í útreikninga. Þeir reyndust í öllum tilfellum vera sömu gerðar og sá fyrsti. NIÐURSTÖÐUR í mynd 4 er að finna fjölda hverrar steingerðar. Þar sést, að 90% steinanna eru kalsíumsteinar, ýmist samsettir eða hreinir. Blanda af kalsíumoxalati og kalsíumfósfati finnst í 49% steinanna. Þessir steinar fundust hjá 75 sjúklingum, 45 körlum og 30 konum. Næstalgengasta steingerðin eru hreinir kalsíumoxalatsteinar. Þeir fundust hjá 34 körlum og 14 konum. Þriðju í röðinni koma svo hreinir kalsíumfósfatsteinar, 14 steinar alls, og í þessum hóp eru 8 karlar og 6 konur. Þvagsýrusteinar eru 8 og fundust eingöngu hjá körlum. Strúvítsteinar (ammoníummagnesíumfosfat) fundust hjá 7 sjúklingum, 5 konum og 2 körlum. Steinar úr sýstíni, xanþíni og 2,8-díhýdroxyadeníni fundust ekki í þessari rannsókn. Kynskifting innan hverrar steingerðar er sýnd í mynd V. UMRÆÐA Nýrnasteinar eru mjög algengir á Vesturlöndum. í grein eftir Ljunghall og fleiri er því haldið fram að algengi nýrnasteina í Svíþjóð sé 10-20% hjá körlum og 3-5% hjá konum (3). Þó er varhugavert að treysta um of á tölfræðilegar upplýsingar frá sjúkrahúsum, því margir sjúklingar þurfa ekki á sjúkrahúsvist að halda (4, 5). Þá er rétt að benda á að endurmyndun steina er algeng. Williams fylgdi 538 steinamyndurum eftir í 10 ár og fann að 80% karlanna og 60% kvennanna mynduðu fleiri steina. í rannsókn, sem Blacklock gerði, var endurmyndunartíðnin 72% og Ljunghall & Hedstrand komust að sömu niðurstöðu. Langoftast mynda þessir sjúklingar sömu steingerð aftur (6). Til að koma í veg fyrir frekari steinamyndun er því mikilvægt að þekkja steingerðina. í okkar rannsókn er kynjahlutfallið 1,8 karlar á móti hverri konu. Þetta er með því lægsta sem gerist. Flestir gefa upp hlutfallið 2-3: 1 (7). Karlar hafa meirihluta innan allra steingerða nema strúvítsteina. Þar snýst hlutfallið við og Fjöldi 30 0 0-20 21-30 31-40 41 ■ Konur 0 Karlar Mynd 3. Aldursdreifing. -50 51-60 61-70 71-80 81-90 Aldur Fjöldi ■ Karlar Konur Tegund Mynd 5. Kynjaskifting innan steingerða.

x

Læknablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.