Læknablaðið - 15.11.1987, Síða 62

406
LÆKNABLAÐIÐ
sérfræðinga verður einu ofar og sérfræðingar
ná fyrr hæsta launastigi. Þá hefur þessi
breyting það í för með sér fyrir alla, að tafir á
kandidatsári eða í sérnámi sem og seinkun
sérnáms leiðir ekki til lengri dvalar í lægri
launaþrepum. í þessu atriði felst nokkur til
allveruleg kjarabót - nokkuð vandreiknuð og
misjöfn - til um 65% þeirra Iækna, sem eru
aðilar að samningi þessum. Á þessu var síðar
gerð enn frekari breyting með
viðbótarsamningi frá 12. júní sl. eins og fram
kemur síðar í þessari skýrslu.
c. Framlag vinnuveitenda í Lífeyrissjóð lækna
hækkar í áföngum um 1% fram til ársins 1989.
d. Gerðar voru tvær mikilsverðar bókanir.
Önnur þeirra um ráðningarsamninga og hin
um vaktafyrirkomulag. Hvort tveggja skal
endurskoðað m.t.t. nýskipunar og á hvoru
tveggja að vera lokið fyrir 1. okt. n.k.
Önnur atriði samningsins eru léttvægari, en þó
mikilsverð. Þau snerta réttindi til yfirvinnu- og
gæsluvaktarleyfa, aukinn hvíldar- og
yfirvinnurétt sem og styttingu á fjarveru
yfirlæknis, án þess að settur staðgengill fái
yfirlæknisþóknun. Þá verða tryggingaákvæði
endurskoðuð sem og fjárhæð tryggingabóta og
réttur til launa í veikinda- og barnsburðarleyfum.
Loks er þess enn að geta, að frá og með næsta ári
munu læknar eiga fulltrúa í nefnd, sem fjallar um
framkvæmd námsferða og þá m.a.
námskeiðsgjöld, og getur þetta reynst
þýðingarmikið.
Vart hefur farið framhjá neinum, hversu
mikilvægt það er í kjaramálaumræðunni að
þekkja, hversu marga hundraðshluta nýr
kjarasamningur hafi fært hverri starfstétt að
meðaltali. Hinir vísustu reiknimenn töldu þennan
nýja kjarasamning sjúkrahúslækna bjóða upp á
22 slíka hluta að meðaltali. Svona útreikningur er
vafalaust þarfur til þess að eyða frekari umræðu
um samningsgerð og til þess að geta sýnt fram á,
að í raun hafi allir fengið jafnar hækkanir launa
sinna. Hann segir hins vegar ekkert um
raunverulegt innihald samnings og hinar eiginlegu
kjarabætur, sem í honum felast og stuðlar heldur
að því, að menn fjalli um kjör sín af meiri
vanþekkingu en nauðsyn ber til.
II.
í lok síðasta árs samþykkti Alþingi lög um
samningsrétt opinberra starfsmanna. Lög þessi ná
til lækna. Samningsréttur okkar er takmarkaður.
Slíkt kemur af sjálfu sér, er auðskilið og hefði
ekki þurft lagaákvæði til þeirra takmarkana, því
að læknar þekkja skyldur sínar og hafa, sem
betur fer, til að bera það siðferði að bregðast
þeim ekki, þótt við það fari bitið úr
verkfallsvopninu. Það er augljóst mál, að meðan
sjúkrahúslæknar sinna bráðveiku fólki, meðan æ
fleiri sjúkrahúslæknar komast í þá stöðu, að telja
sig ekki geta tekið þátt í hörðum
verkfallsaðgerðum og sérfræðingar leysa sífellt
fleiri vandamál á lækningastofum sínum utan
sjúkrahúsa, er þörfum sjúkra lengi svo vel sinnt,
að lítt mundi flýta fyrir samningsgerð, þótt
verkfallsaðgerðir ættu að heita í gangi. Læknum
er því mjög mikilvægt að geta bætt kjör sín með
lagni og lipurð og án átaka, sem og vissulega er
meira í samræmi við það starf, sem við höfum
gengið til í lífinu, þótt ekki beri að skirrast við að
beita samtakamætti, ef málum verður ekki þokað
og kjör okkar sýnast ætla að ganga úr öllu
samræmi við launahlutföll og launaþróun í
landinu.
Samninganefnd sjúkrahúslækna var mikill vandi
á höndum við samningagerðina í byrjun þessa
árs. í desember 1986 höfðu verið gerðir
kjarasamningar á almennum vinnumarkaði, sem
kváðu á um 5,1% launahækkun á árinu 1987 auk
sérstakrar hækkunar láglauna, sem vissulega var
umtalsverð, þótt lágu launin væru áfram lág laun.
Þessu til viðbótar yrðu gerðir fastlaunasamningar
á árinu 1987, sem í raun hefðu ekki í för með sér
miklar frekari kjarabætur, heldur yrðu
launataxtar aðlagaðir raunverulega greiddum
launum. Desembersamningarnir voru beint
framhald febrúarsamninganna 1986. Hóflegar
launahækkanir, sem um leið stuðluðu að
efnahagslegum stöðugleika í landinu, skyldu
tryggja raunhæfar kjarabætur m.a. með lítt
hækkandi verðlagi, stöðugu gengi og þverrandi
verðbólgu. Á þessu ári skyldi hún skv. þessu ekki
ná tveggja stafa tölu.
Erfitt er að ganga í berhögg við opinbera
launastefnu og efnahagsmarkmið, ekki síst þegar
meginþorri vinnandi fólks í landinu sættir sig við
tiltölulega litlar kjarabætur, til þess að markmið
þetta megi nást og skapa hugsanlega betri
afkomu, þegar til lengri tíma er litið.
Samninganefnd sjúkrahúslækna taldi sig því hafa
náð góðum samningi í febrúar sl., þar eð hún
hefði náð fram eins miklu og kostur var innan
þess svigrúms, sem var fyrir hendi, en þó engum
markmiðum teflt í tvísýnu. Það er og staðreynd,
að þessi tveggja ára samningur okkar varð
fyrirmynd þeirra samninga, sem síðar voru