Læknablaðið - 15.11.1989, Blaðsíða 9

LÆKNABLAÐIÐ
333
með eftirfarandi reiknireglu:
Reiknuð notkun = (sýklalyfjanotkun í
hópar
hópnumxíbúahlutfall í hópnum)
Niðurstaðan er þá reiknuð sýklalyfjanotkun
í DDD/1000 íbúa/dag miðað við sænska
aldursdreifingu, en ávísanavenjur á
Suðumesjum og í Hafnarfirði. Með kí-kvaðrat
prófi má síðan gera samanburð á núverandi
sýklalyfjanotkun í Svíþjóð og reiknaðri notkun
á Suðumesjum og í Hafnarfirði (10).
NIÐURSTÖÐUR
Avísanatíðni. A tímabilinu voru alls gefnar
út 1180 ávísanir á sýklalyf eða 85,5
ávísanir/1000 ibúa/mánuði (96,9/1000
konur/mánuði og 74,7/1000 karla/mánuði,
p<0,001 og hlutfall milli kynja = 1,30).
Tíðni ávísana eftir aldri var í stómm dráttum
í réttu hlutfalli við fjölda ibúa í hverjum
aldurshóp (mynd 2), þar sem mest var ávísað
af sýklalyfjum til bama á aldrinum 0-4 ára,
einkum drengja. Mynd 3 sýnir tíðni ávísana
sem hlutfall af íbúafjölda í hverjum aldurshóp.
Ávísanir eru flestar til 0-4 ára bama eða sex
ávísanir til stúlkna og sjö til drengja/1000
íbúa í þessum aldursflokki/dag. Ávísanatíðni
er mun lægri til bama og unglinga á aldrinum
5-14 ára (1,9 ávísanir/1000 íbúa í þessum
aldursflokki/dag), en eykst síðan til 74 ára
aldurs og er meiri hjá konum.
Magntölur. Ávísað magn sýklalyfja reyndist
vera 23,46 DDD/1000 ibúa/dag. Meira magni
var ávísað til kvenna en karla, eða 26,67
DDD/1000 konur/dag og 20,03 DDD/1000
30 25 20 15 10 5 6 5 10 15 20 25 30
Percentage
Fig 2. Proportional distribution of antimicrobial pres-
criptions by age and sex in Sudurnes and Hafnarfjördur
districts during April 1 st-15th 1986.
karla/dag. Munurinn er marktækur, p<0,001
með kynjahlutfalli 1,33.
Á mynd 4 má sjá hlutfallslega skiptingu á
skilgreindum dagsskömmtum á 1000 íbúa hvers
aldurshóps á dag eftir aldri og kyni. Eins og
sjá má eykst notkun sýklalyfja eftir aldri hjá
konum frá 5 ára til 75 ára. Hjá körlum er
dreifingin nokkuð jöfn eftir aldri, en er þó
áberandi minnst í aldurshópnum 5-14 ára.
Samanburður. Ef aldursdreifing Suðurnesjabúa
og Hafnfirðinga væri sú sama og í Svíþjóð
reiknaðist væntanleg sýklalyfjanotkun
26,47 DDD/1000 íbúa/dag, sem er meira en
núverandi notkun (23,46 DDD/1000/dag) á
svæðinu miðað við óbreyttar ávísanavenjur.
Sýklalyfjanotkunin í Svíþjóð árið 1986
var 15,1 DDD/1000 íbúa/dag (11). Staðlað
hlutfall skilgreindra dagsskammta verður þá
15,1/26,5= 0,57. Munurinn á sýklalyfjanotkun
á Suðumesjum og í Hafnarfirði annars vegar
og í Svíþjóð hins vegar er tölfræðilega
marktækur á 5% stigi.
UMRÆÐA
Samkvæmt niðurstöðum Péturs
Péturssonar í Bolungarvík, var tíðni
sýklalyfjaávísana þar á þessum sama tíma
27,5 ávísanir/lOOOíbúa/mánuði (12), sem er
mun lægri en í þessari athugun (hlutfall, 1:
3,1). Okkar niðurstöður sýna einnig hærri
ávísanatíðni á sýklalyf en í Svíþjóð (1, 13).
I öðrum innlendum (14, 15) og sænskum
rannsóknum (13) kemur einnig fram að meira
er ávísað af sýklalyfjum til kvenna en karla.
Lfkt og í Svíþjóð (3) sýnir þessi rannsókn
að tíðni sýklalyfjaávísana er mest í yngri
aldurshópunum. Okkar niðurstöður benda þó
til þess að hér á landi sé bæði raunveruleg og
hlutfallsleg tíðni ávísana á sýklalyf lang mest
hjá yngstu bömunum á aldrinum 0-4 ára, en
mun minni hjá eldri bömum. Athygli vekur
að í yngsta aldursflokknum er meira ávísað af
sýklalyfjum til drengja en stúlkna.
Þegar athugað er samband á milli aldurs og
notkunar sýklalyfja, hefur í fyrri rannsóknum
verið miðað við tíðni ávísana í vissum
aldurshópum líkt og sýnt er á mynd 3. í
þessari rannsókn er einnig athugað ávísað
magn lyfja miðað við 1000 íbúa hvers
aldurshóps. Þessum reikniaðferðum hefur
ekki verið beitt áður í öðrum sambærilegum
rannsóknum. Nokkuð góð samsvörun er þó á