Læknablaðið - 15.03.1993, Síða 38

126
LÆKNABLAÐIÐ
Sjúkratilfelli: Rúmlega þrítug kona með sáraristilbólgu
frá 1984. Einkennalítil á lyfjameðferð fram á sumar
1990. Lögð þá inn vegna blóðugs niðurgangs og speglun
sýnir svæsna bólgu. Versnandi ástand þrátt fyrir fulla
lyfjameðferð í níu mánuði. Mikill niðurgangur og
einkenni um garnastíílu leiddu til aðgerðar. Komið var
inn á eðlilegt smágimi en ristillinn samfelld bólguhella frá
ris- að fallristli. Gert brottnám ristils og ileostomia. Um
sjö mánuðum síðar dausgarnarpoki tengdur við bakrauf
með J poka og heftri tengingu og ileostomiu sökkt
tveim mánuðum síðar. Er nær alveg heldin á hægðir en
vandamálið verið endurteknar bólgur í smágirnispokanum
(pouchitis) sem þó hefur látið undan lyfjameðferð.
ENDURAÐGERÐIR VEGNA SKRIÐS í
BRINGUBEINI OG SÝKINGA í MIÐMÆTI EFTIR
HJARTAAÐGERÐIR
Höfundar: Kristinn Jóhannsson, Hörður Alfreðsson,
Þórarinn Arnórsson, Bjarni Torfason, Grétar Olafsson,
Landspítala.
Hjartaaðgerðir hófust hér 14. júní 1986 og við árslok
1991 höfðu verið framkvæmdar 616 hjartaaðgerðir þar
sem hjarta- og lungnavél var notuð. Tegundir aðgerða
voru kransæðaaðgerðir, sem voru 556, lokuaðgerðir og
aðrar aðgerðir 47, lokun á opi milli framhólfa 11, aðgerðir
vegna gúla á meginslagæð í brjóstholi tvær, alls 616.
Tíðni minni háttar sýkinga var lítil og tíðni meiri háttar
sýkinga, þar sem endurvíra þurfti bringubein, var 1,46%,
sem einnig er lítið.
GÚLL Á MEGINSLAGÆÐ BRJÓST- OG
KVIÐARHOLS (THORACOABDOMINALT
ANEURYSMA). SJÚKRATILFELLI AF
LANDAKOTI
Höfundar: Þórarinn Arnórsson, Sigurgeir Kjartansson,
Landakoti.
Sjúklingur er 66 ára kona, sem hefur reykt allnokkuð
síðustu 13 árin. Hefur að mestu verið hraust, en frekar
þunglynd og þurft læknishjálsp vegna þess. Frá descmber
1990 haft slæma bakverki undir vinstra herðablaði, sem
hafa svarað illa gigtarmeðferð. Hættir að vinna í byrjun
maí 1991 vegna verkjanna og leggst bráðainnlögn á
Landakotsspítala 15.5.1991 vegna mjög hratt vaxandi
verkja. Það greinist einkum með CT-skoðun gúll á
meginslagæð brjóst- og kviðarhols með víkkun frá vinstri
viðbeinsslagæð og niður fyrir nýrnaæðar, en mest frá
því rétt ofan þindar og niður úr. Mesta vídd er um það
bil 6 cm. Þann 18.5.1991 er gerð aðgerð vegna gúls á
meginslagæð brjóst- og kviðarhols með endurtengingu á
millirifjaslagæðum, hægri og vinstri nýrnaslagæðum, efri
hengisslagæð og iðraholsstofnæð í 25 mm forþétta Dacron
gerviæð frá fallmeginæð við vinstri viðbeinsslagæð til
kviðarmeginæðar neðan nýrnaæða. Auk þess var vinstri
nýmabláæð, sem var óeðlilega aftan við meginæð flutt
fram fyrir með 6 mm Goretex gerviæð. Ekki var notað
meginæðarframhjáhlaup (aorta-aorta shunt) né heldur
hjarta- og lungnavél, og heparingjöf þannig haldið lágri.
Gangur eftir aðgerð langdreginn og vegur þar þungt
depurð og hreyfingarleysi sjúklings auk blóðþrýstingsfalls
við að standa upp, trúlega vegna semju (sympaticus)
taugaáverka í aðgerð. Fer að Reykjalundi í þjálfun tvo
mánuði eftir aðgerð og heilsast vel í dag.
ÁRANGUR SÝKLARÆKTANA ÚR
SKURÐSÁRUM SJÚKLINGA, SEM FÓRU í
GERVILIÐAAÐGERÐIR
Höfundar: Björn Zoega, Asta Atladóttir, Haraldur Briem,
Sigurður Guðmundsson, I. Hjaltadóttir, G. Jóhannesdótir,
Brynjólfur Mogensen, S. Stefánsdóttir, Borgarspítala.
Inngangur: Sýkingar gerviliða eru oftast taldar stafa af
sýklun aðgerðarsárs. Tilgangur þessarar rannsóknar er að
athuga hvort slík sýklun sé ákveðinn áhættuþáttur fyrir
sýkingar í gerviliðum eftir aðgerð.
Aðferðir: Frá 1. okt. 1990 til 30. sept. 1991 var ræktað
frá öllum sjúklingum, sem fóm í gerviliðaaðgerðir á
mjöðm, hné eða öxl á Borgarspítala og ekki höfðu
gervilið fyrir. Ræktað var frá beini fyrir og eftir ísetningu
gerviliðs, frá felli (fasciu) við lokun og skolbala um leið
og fellisræktunin var gerð. Skipt var á sári á L. 5. og
12. degi eftir aðgerð og ræktað ef þótti nauðsynlegt.
Hefðbundin skurðstofa, yfirþrýstingur. 12 loftskipti á
klst. Fyrir aðgerð voru sjúklingar baðaðir í tvígang með
klórhexidíni. Skurðsvæði þvegið með Bethadinlausn
og allir sjúklingar fengu cefazolin, cloxacillin eða
clindamycin lýrir aðgerð. Gentamycinsteypa notuð í
öllum aðgerðum og skurðstofan var læst meðan á aðgerð
stóð. Sjúklingum hefur verið fylgt eftir 5-17 mánuði.
Niðurstöður: Ræktað frá 112 sjúklingum alls. Frá 61
aðgerð ræktaðist ekkert og enn hefur ekki fundist sýktur
gerviliður í þeim hópi (95%, CI 0-5,9%). Jákvæðar
ræktanir frá 51 aðgerð og af þeim hefur fundist einn
sýktur gerviliður (2%, 95% CI 0,1-11,0%). Fimmtán
sinnum ræktaðist frá sári fyrir ísetningu gerviliðs,
10 sinnum eftir ísetningu, 18 sinnum frá felli og 23
sinnum frá skolbala. Roði (minni en 0,5cm) sást hjá
fimm sjúklingum en ekkert ræktaðist. Vilsa hjá tveimur
sjúklingum, ræktaðist frá einum. Graftarlituð vilsa sást
hjá þremur, ræktaðist frá einum. Öll sárin greru eðlilega.
Algengustu bakteríumar vom Staph. epididermidis x
41 sjúklingur, 57 staðir, Staph. aureus x 9 sjúklingar,
12 staðir, Strep alpha hemol. x 2, Bacillus sp. x 2,
Enterococc. x 1.
Umrœða: Allir sýklamir tilheyra venjulegri húðflóru,
hvort sem þær koma frá sjúklingi eða starfsfólki á
skurðstofu. Þrátt fyrir frekar fáa sjúklinga bendir
rannsóknin til þess, að ræktanir í aðgerð séu ónothæfar
til að spá því á fyrstu mánuðum hvort gerviliður sýkist
eður ei. Áhyggjuefni eru sjúkdómsvaldandi sýklar í
skurðsárum en þýðing óviss til lengri tíma litið. Fylgst
verður áfram með sjúklingunum.
»HOFFMANN-STREKK« VIÐ TOG í BEINI
Höfundur: Halldór Baldursson, Landspítala.
Þegar togi (strekki) er beitt við beinbrotameðferð, er hætt
við fylgikvillum vegna hreyfinga málmteina í húð og
beini.
Hér er því lýst, hvemig nota má algenga hluti úr áhöldum
til ytri stuðnings beinbrota (extemal fixation) til að forðast
sumar hættur við tog í beini.