Læknablaðið - 15.10.1993, Blaðsíða 10

302
LÆKNABLAÐIÐ
Plasminogen (% of initial)
100-,
y=13,7+0,1 x+0,006)g
80-
60-
40-
20-
0
1 I I I I I I I I I I
0 20 40 60 80 100
Fibrinogen (% of initial)
Fig. 5. Tlte relationship between
fibrinogen and plasminogen
during thrombolytic therapy with
streptokinase for myocardial
infarction. Fibrinogen and
plasminogen concentration was
assayed in blood obtained from
six patients at six consecutive
timepoints during and afler
infusion of 1.500.000 units
streptokinase over 60 minutes
for suspected acute myocardial
infarction. Each assay is shown
as a percentage of the initial
concentration in each patient.
Witli polynomial regression a
curvilinear relationship is found in
which Y= 13.7 + 0.1X + 0.006X1
(X = percent initial fibrinogen and
Y = percent initial plasminogen
(R2 = 0.94, p = 0.0001).
lífefnafræðilegum aðferðum hefur síðar verið
staðfest, að sérstök samgild tengi (covalent)
myndast á milli plasmínógens og fíbríns (12).
Með fáum undantekningum má segja, að
tilraunir með segaleysandi lyf í glösum og
í mönnum byggi ennþá á kenningu Sherry
og því hafi rannsóknir einblínt á hvernig
gefa skuli plasmínógen hvatana, en ekki
hvort breytingar í blóði kynnu að takmarka
magn storkuleysingar. Tilgátur byggðar á
óbeinum athugunum á sjöunda áratugnum
um, að plasmínógen ferðist inn í blóðstorku
og umbreytist í plasmín á yfirborði fíbríns
meðan á storkuleysingu stendur, hafa ekki
notið almennrar viðurkenningar (13). Með
öðrum orðum hafa menn ekki almennt
talið að minnkandi þéttni plasmínógens í
blóði meðan á meðferð stendur kynni að
takmarka segaleysingu svo nokkru næmi.
Aðeins fáar rannsóknir hafi verið gerðar þar
sem plasmínógengjöf var beitt (14-16) og í
þeim tilvikum með það fyrir augum að auka
plasmínógenþéttni í storku/segum umfram
eðlilegt magn. Þessar rannsóknir hafa ekki
gefið óyggjandi niðurstöður sökum þess að
eðlilegir samanburðarhópar voru ekki fyrir
hendi.
Mikilvægi þéttni óbundins plasmínógens í
plasma fyrir segaleysingu með lyfjuin er
studd bæði óbeinum og beinuin athugunum.
Obeinar tilraunir sýna að aukin storkuleysing
verður þegar blóðstorkur eru baðaðar í
eðlilegu plasma áður en þær eru leystar
upp í búfferlausn með segaleysandi lyfi (8).
Gottlob og Bliimel sýndu með glasatilraun
að storkuleysing jókst í réttu hlutfalli við
þéttni plasmínógens í búfferlausn, sem innihélt
streptókínasa (15), en streptókínasi hefur þá
sérstöðu meðal segaleysilyfja, að hann er ekki
virkur fyrr en hann hefur myndað ”komplex”
við plasmínógen (SK*Plg), sem aftur virkar á
aðrar plasmínógensameindir og breytir þeim í
plasmín (2). Of háir skammtar af streptókínasa
miðað við plasmínógenþéttni geta valdið því
að mestur hluti plasmínógens fer í að mynda
slíka "komplexa” og plasmínmyndun verður
minni en ella (2). Nýlegar glasatilraunir sýna
þó að lækkuð plasmínógenþéttni í plasma
leiðir einnig til minnkaðrar storkuleysingar
með öðrum segaleysandi lyfjum, það er
með úrókínasa, rt-PA og APSAC (8,9).
Þegar blóðstorkur eru til dæmis baðaðar
í plasma úr sjúklingum, sem fengið hafa
segaleysandi meðferð (APSAC) og svæsið
leysiástand í kjölfarið, verður hverfandi lítil
storkuleysing, en hún eykst margfalt þegar
plasmínógenþéttnin er aukin í 100% (9).
Af niðurstöðum rannsóknar þeirrar, sem hér
er birt, má sjá að nær hámarksleysiástand
er komið fram strax á fyrstu 20 mínútum
streptókínasagjafar við kransæðastíflu, en þá
er plasmínógen, andplasmín og fíbrínógen um
og undir 20% 'af upphaflegri þéttni (myndir
2-4). Samkvæmt glasarannsóknum með