Læknablaðið - 15.10.1993, Blaðsíða 13

LÆKNABLAÐIÐ 1993; 79; 305-11
305
Grétar Ólafsson, Kristinn Jóhannsson, Hörður Alfreðsson
SKURÐAÐGERÐIR VIÐ TREKTARBRINGU
ÁGRIP
Aflögun á bringu er talin nokkuð algeng og
oftast meðfædd, en algengi hefur ekki verið
kannað á Islandi. Langalgengasta aflögunin er
trektarbringa og samkvæmt könnun í London
1962 reyndist hún 7,90/00. Tilgangur þessarar
rannsóknar var að athuga þá sjúklinga, sem
farið hafa í aðgerð á Landspítalanum vegna
trektarbringu.
Efniviður er fenginn úr sjúkraskrám
handlækningadeildar og göngudeildar. Frá
mars 1963 til ársloka 1990 voru gerðar 89
aðgerðir vegna aflögunar á bringu og af
þeim var 61 við trektarbringu. Samkvæmt
áliti skurðlækna voru 53 taldir hafa mikla
trektarbringu en átta töluverða. Tuttugu og
tveir sjúklinganna höfðu engin líkamleg
einkenni fyrir aðgerð en 39 höfðu huglæg
einkenni þar sem verkir og þreyta voru
algengust. Hlutlæg einkenni voru fátíð og
rannsóknir fyrir. aðgerð sýndu að einungis 14
höfðu minniháttar öndunarskerðingu og 12
minniháttar frávik frá eðlilegu hjartalínuriti.
Aðeins í einu tifelli var hægt að sýna fram
á öndunarbilun og alvarlega hjartabilun fyrir
aðgerð.
Aðgerðardauði var enginn. Aukakvillar voru
nokkrir, sá helsti sýking í skurðsári hjá sex
sjúklingum. Sjúkrahúslega var löng, eða yfir
14 dagar hjá 22 sjúklingum og frá sjö til
fjórtán dagar hjá 39. Árangur aðgerða var
góður að mati skurðlækna hjá 45, viðunandi
hjá níu, lélegur hjá sex en í einu tilviki vantar
upplýsingar í sjúkraskrá.
Niðurstaða okkar er sú að hér sé fyrst og
fremst um fegrunaraðgerð að ræða og því beri
að sýna fyllstu íhaldssemi varðandi þær, enda
eru þetta stórar aðgerðir, sem hafa í för með
sér langa sjúkrahúslegu og hægfara bata.
Frá brjóstholsaðgerðadeild Landspítalans. Fyrirspurnir, bréfa-
skipti: Grétar Ólafsson brjóstholsaðgerðadeild Landspítalans,
101 Reykjavík.
INNGANGUR
Trektarbringa (pectus excavatum) er nokkuð
algeng, og oftast talin meðfædd (1,2,4-6).
Rannsókn gerð 1962 á 15.000 einstaklingum
í London (3) gaf algengi trektarbringu
7,9°/00. Frá mars 1963 til ársloka 1990 var
framkvæmd sextíu og ein aðgerð vegna
trektarbringu á brjóstholsaðgerðadeild
Landspítalans. Fleiri afbrigðum aflögunar á
bringu er lýst, til dæmis fuglsbringu (pectus
carinatum) og infalli á brjóstvegg öðrum
megin eða beggja vegna (sem kallað hefur
verið slöðurbringa). Við þeim aflögunum
hafa verið gerðar tuttugu og átta aðgerðir á
Landspítalanum á sama árabili en þær eru
ekki hafðar með í þessari grein. Til að sýna
slíkar aflaganir birtum við myndir af þeim.
Myndir 1 og 2 sýna sjúkling með
trektarbringu fyrir aðgerð og einu ári síðar.
Mynd 3 sýnir sjúkling með fuglsbringu og
mynd 4 sjúkling með slöðurbringu.
Trektarbringu fylgja stundum líkamleg, og
jafnvel geðræn vandamál (2,4). Skurðaðgerðir
koma þá til greina.Trektarbringa er stundum
talin geta þrengt að líffærum í brjóstholi,
fyrst og fremst hjarta og lungum (8-10).
Tilfærsla verður á hjarta til vinstri, með
öxulsnúningi til hægri. Trektarbringa hefur
af sumum verið talin orsök hjartabilunar og
jafnvel skyndidauða, en aðrir telja að aldrei
sé um slíkt að ræða og ef sjúklingur með
trektarbringu sé hjartabilaður þá sé orsakanna
að leita annars staðar (1).
Aðgerðir eru þá fyrst og fremst vegna lýta.
Það hefur verið skoðun höfunda að aðhyllast
íhaldssemi varðandi þessar aðgerðir, og
reyna að tala um fyrir viðkomandi eða
aðstandendum hans, en ástæða er talin vera
til aðgerðar ef sýnt er fram á líkamleg eða
geðræn vandamál. Aðgerðum, sem hér er
fjallað um, er skipt niður í þrjú tímabil og
má þar sjá tilhneigingu okkar til að fækka
aðgerðum vegna trektarbringu (mynd 5).