Læknablaðið - 15.10.1993, Blaðsíða 17

LÆKNABLAÐIÐ
309
og hafði skert öndunarpróf. Hjá þessum
sjúklingi sýndi hjartaþræðing einnig sjúklegt
ástand. (Sjá nánar í kaflanum Sjúkratilfelli.)
Aðgerðardauði var enginn. Aukakvillar voru
nokkrir en engir þeirra verulega alvarlegir,
þó urðu sex sýkingar í skurðsári (mynd 9).
Legutími kemur fram á mynd 10, en hann
var langur hjá mörgum sjúklinganna enda eru
þetta yfirleitt stórar aðgerðir. Hann var yfir
14 dagar hjá 22 sjúklingum, en frá sjö til 14
dagar hjá 39.
UMRÆÐA
Við trektarbringu hafa verið reyndar
margar aðferðir, en flestar hafa þær í
grundvallaratriðum verið svipaðar þeirri,
sem við höfum gert og lýst er í kaflanum
um skurðtækni. Aðrar skurðaðferðir hafa
verið gjörólíkar eins og til dæmis þegar
bringubeinið er tekið í sundur í öðru rifjabili,
geislungar og millirifjavöðvar teknir sundur
lóðrétt þar fyrir neðan og bringubeininu snúið
við og það síðan fest í þeirri legu. Næringin í
þetta svæði kemur með slagæðum að neðan
(art. mammaria intema). Arið 1984 birtist
grein um 26 aðgerðir, sem þannig voru gerðar,
og var árangur talinn góður í 81% tilfella.
Nokkuð hefur verið gert af rannsóknum á
sjúklingum fyrir og eftir aðgerð til að skera
úr um hvort starfsemi lungna og hjarta hafi
breyst við aðgerð. Rannsókn á lungnastarfsemi
14 sjúklinga með trektarbringu og fimm
sjúklinga með fuglsbringu fyrir og eftir
aðgerð virtist leiða í ljós lítilsháttar bætta
lungnastarfsemi í tveimur tilvikum hjá þeim
fyrrnefndu en enga hjá þeim síðamefndu
(9) . Önnur rannsókn leiddi í ljós svipaða
niðurstöðu (8). Ekki sást cjndunarskerðing,
sem gaf tilefni til frekari rannsókna í þeim
29 tilfellum, sem við rannsökuðum með
öndunarmælingum fyrir aðgerð að einum
sjúklingi undanskildum. Beiser og félagar
(10) töldu sig sýna fram á að trektarbringa
minnki í vissum tilfellum útfall hjartans, sem
batni eftir skurðaðgerð. Hjartalínurit, sem
við gerðum í 53 tilfellum, sýndu einungis
lítilsháttar frávik frá eðlilegu riti hjá 14
en var sjúklegt hjá einum sjúklingi. Hjá
tveimur sjúklingum þótti ástæða til að gera
hjartaþræðingu fyrir aðgerð, og hjá öðrum
þeirra var hún eðlileg en sjúkleg hjá hinum.
Huglæg einkenni, sem skráð vom í sjúkraskrár
vom oft óljós og þokukennd. Oftast var
kvartað yfir verkjum í bringu, þreytu og
mæði, og höfðu sjúklingar gjarnan á orði að
þetta væri meira áberandi hjá þeim en öðrum
sem þeir umgengust. I tuttugu og tveimur
tilfellum vom engar líkamlegar kvartanir.
I þeim hópi virtust geðræn vandamál
stundum vera fyrir hendi, einkum hjá eldri
einstaklingum, og oftast í sambandi við
samskipti kynjanna. Þetta var ekki skráð í
sjúkraskrár en viðkomandi skurðlækni trúað
fyrir og tekið fram að ekki væri óskað frekari
hjálpar en frá honum, og þar af leiðandi varð
ekki af samstarfi við geðlækna.Við höfum ekki
fundið í heimildum að geðræn vandamál, sem
talin vom vera fyrir hendi hjá sjúklingum
fyrir aðgerð, hafi verið könnuð nánar eftir
aðgerð. Geðræn vandamál, sem við töldum
stundum vera til staðar í okkar efniviði voru
ekki könnuð nánar á okkar vegum, hvorki
fyrir né eftir aðgerð. Aukakvillar voru nokkrir
en yfirleitt minniháttar. Sex sjúklingar fengu
þó sýkingu í skurðsár, sem leiddi til langrar
dvalar á deildinni og fjarlægja þurfti spöng
fyrr en ráðgert var, en það voru þeir sjúklingar
þar sem árangur var verstur. Það sem flokkað
er undir annað á mynd 9 em minniháttar
aukakvillar, svo sem lítilsháttar vanþensla á
lunga eða að spöng losnaði, sem hægt var að
endurfesta á auðveldan hátt.
Árangur fá fegmnasjónarmiði höfum
við metið sem góðan hjá 45 sjúklingum,
viðunandi hjá níu en lélegan hjá sex. I einu
tilfelli vantar upplýsingar um þetta atriði í
sjúkraskrá. Aðgerðir við trektarbringu eru
oftast stórar aðgerðir, sem hafa í för með
sér langa sjúkrahúslegu, og í þessum efniviði
voru 22 sjúklingur yfir 14 daga á sjúkrahúsi.
Allir sjúklinganna komust til fullrar heilsu
en bati er yfirleitt hægfara, einkum hjá þeim
eldri. Dánartíðni er engin en nokkuð er um
aukakvilla þó enginn þeirra hafi verið mjög
alvarlegur.
SJÚKRATILFELLI
Árið 1976 var vísað til deildarinnar sjúklingi á
fertugsaldri vegna geysimikillar trektarbringu.
í sjúkrasögu kom fram að fyrir utan síðasta
ár fyrir komu á deildina hafði sjúklingur
verið heilsugóður, farið í eina minniháttar
skurðaðgerð tveimur árum áður, sem gekk
vel og var án aukakvilla. Ekkert annað var
athugavert í fyrri sjúkrasögu. Ári fyrir komu á
deildina fór sjúklingur að verða var við