Læknablaðið - 15.12.1993, Blaðsíða 16

388
LÆKNABLAÐIÐ
bömum (52%) og loft í kviðarholi utan garna
fannst hjá sjö (29%), en það er merki um
garnarof.
Sýklarannsóknir: Sýni til bakteríuræktunar
voru tekin við greiningu á sjúkdómnum
hjá 21 barni (91%), blóð, saur, hálsstrok,
mænuvökvi, þvag eða annað, samtals 52 sýni.
Bakteríuvöxtur af einhverju tagi fannst í 15
sýnum frá sjö sjúklingum (sjá töflur I og II)
og þar af ræktaðist fleiri en ein bakteríutegund
úr fjórum sýnum frá þremur sjúklingum.
Frá börnunum átta, sem voru á deild með
öðrum sjúklingi með þarmadrepsbólgu þegar
þau veiktust, hafði verið tekið 21 sýni af
ýmsu tagi. Þau voru öll neikvæð, nema
eitt úr barkaslöngu og eitt úr augnslímu.
Ur báðum ræktaðist storkuhvata-neikvæður
Staphylococcus.
Meðferð: Þrettán börn fengu eingöngu
lyfjameðferð og af þeim læknuðust 12 af
þarmadrepsbólgunni. Þrettánda barnið varð
fárveikt eftir að meðferð var hafin og dó innan
sólarhrings. Lyfjameðferðin fólst í því að
sýklalyf og næring voru gefin í æð, slanga var
höfð í maga og um slönguna var magainnihald
sogað upp á tveggja til fjögurra stunda fresti.
Jafnframt var sjúklingurinn hafður í einangrun.
Skurðaðgerðir vegna þarmadrepsbólgu voru
gerðar hjá sjö börnum. í sex tilvikum var
Tafla I. Tegundir sýna, sem tekin voru til
bakteríurœktunar.
Sýni Neikvætt Jákvætt
Blóö ... 21 18 3
Saur ... 10 6 4
Hálsstrok ... 7 3 4
Barkaslöngusýni.... ... 7 4 3
Þvag ... 4 3 1
Mænuvökvi ... 3 3 0
Samtals 52 37 15
um rof á görn að ræða, ýmist í neðsta hluta
mjógirnis eða í efri hluta ristils. Hjá fimm
barnanna var garnahluti fjarlægður, en hjá
því sjötta voru skemmdir svo útbreiddar,
að fjarlæging garnahluta kont ekki til
greina og barnið dó eftir langan og erfiðan
sjúkdómsferil. Hjá sjöunda barninu hafði
þarmadrepsbólgan læknast, en þrengsli
síðan myndast í ristli og af þeim sökum var
ristilhluti fjarlægður.
Vefjabreytingar í skurðsýnunum voru
dæmigerðar fyrir þarmadrepsbólgu og fólust í
drepi, garnarofi, bólgu, blæðingum, sármyndun
og útvilsun bólguvökva. Loftblöðrur í
garnarvegg fundust einungis í einu tilviki
(myndir 10-11).
Hjá þremur börnum greindist sjúkdómurinn
ekki fyrr en við krufningu og þau dóu því án
sérstakrar meðferðar við þarmadrepsbólgu.
Lifun: Sextán barnanna (70%) lifðu
sjúkdóminn af en sjö (30%) dóu. Þar af dóu
þrjú af þeim fimm sem veiktust á fyrstu tíu
árunum (1976-1985) og var dánartíðni því
60% á því tímabili. Dánaraldur þeirra var 12-
14 dagar. Eitt var með alvarlegan vanskapnað
(meningomyelocele og hydrocephalus) og
annað var örburi (530 grömm), sem gerð
var hjá skurðaðgerð til að loka fósturslagæð
skömmu áður en barnið veiktist. Hjá þriðja
barninu fannst bióðsegi í efri hengisslagæð og
hefur hann án efa verið einn af orsakaþáttum
sjúkdómsins. Öll dóu þessi börn af völdum
þarmadrepsbólgu, en sjúkdómurinn greindist
þó ekki fyrr en við krufningu.
Síðustu sex árin dóu hins vegar aðeins
fjögur böm, eða 22% þeirra sem höfðu
fengið sjúkdóminn meðan á faraldrinum
stóð. Dánaraldur þessara barna var frá fjórum
dögum til fjögurra mánaða. Þrjú af börnunum
Tafla II. Bcikteríur þœr sem rœktuðusl úr hinum mismunandi tegundum sýna. Fleiri en ein bakteríutegund rœktaðist
úr fjórum sýnanna.
Barka-
Háls- slöngu- Önnur
Blóð Saur strok sýni sýni
Staphylococcus coagulase negative 2 4 3 2 1
Streptococcus viridarts Clostridium perfringerts 1 1 3 1
E. coli 1
Klebsiella species Streptococcus hemolyticus gr. B 1 1