Læknablaðið - 15.10.1996, Qupperneq 9

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
689
yfirlæknir við Landspítalann fyrstur til að
gegna þeirri stöðu. Jafnframt hófst kennsla í
greininni fyrir læknanema. Þótt bráðum séu
liðin 35 ár hefur ekki ennþá orðið af því að
stofnuð hafi verið prófessorsstaða til þess að
stuðla að auknum rannsóknum og framförum.
Er ekki vitað um aðra háskóla í þeim löndum
sem við miðum okkur við sem þannig er ástatt
um. Þyrfti nauðsynlega að verða breyting á
því. Félag svæfingalækna var stofnað 1960 og
voru stofnendur fimm. Svæfingalæknum fjölg-
aði þó ekki að ráði fyrr en á áttunda áratugn-
um. Nú eru félagsmenn um 40 en nokkrir
munu þó starfa erlendis. Flestir svæfingalækn-
ar hafa stundað sérnám erlendis. Fyrsti hjúkr-
unarfræðingurinn sem lagði fyrir sig svæfinga-
hjúkrun var Friðrikka Sigurðardóttir (f. 1934)
en hún hóf störf árið 1962 eftir nám í Svíþjóð.
Nám í svæfingahjúkrun hefur farið fram hér-
lendis frá 1970 og eru nú starfandi margir svæf-
ingahjúkrunarfræðingar hér á landi. Störf
þeirra eru bæði mikil og mikilvæg.
Ný öld hefst innan fárra ára. Erfitt er að gera
sér grein fyrir því hver þróun svæfingalækninga
verður næstu áratugina hvað þá ef horft er
lengra fram í tímann. Stór hluti skurðaðgerða
verður væntanlega án innlagnar á sjúkrahús.
Eldri og veikari sjúklingar verða lagðir inn á
sjúkrahúsin. Talsverðan undirbúning mun
þurfa fyrir skurðaðgerðir og eftirmeðferð
verður vandasöm og tímafrek. Gera má ráð
fyrir fullkomnari tækjabúnaði til svæfinga.
Trúlega verður hægt að fylgjast náið með starf-
semi heilans. Líklegt er að lyf þau sem notuð
verða hafi mjög nákvæma og sérhæfa verkun.
Lyf verða gefin í einhverjum mæli gegnum húð
eða slímhúðir í nefi og munni. Hugsanlegt er
að jafnvel megi koma á fullkominni svæfingu
án lyfjagjafa með því að örva viðtaka og boð-
efni með tölvustýrðri tækni. Svæfingalæknar
munu væntanlega starfa með svipuðum hætti
og nú, við svæfingar og deyfingar við skurðað-
gerðir, á gjörgæsludeildum, við verkjameðferð
og líklega í ríkari mæli við meðferð sjúklinga
fyrir og eftir aðgerðir. Vonandi hafa vaxandi
kröfur um sparnað í heilbrigðisþjónustu víða
um lönd ekki í för með sér að dregið verði úr
grunnrannsóknum eða gæðum og öryggismál-
um við svæfingar. Það má aldrei verða.
Olafur Þ. Jónsson,
svæflnga- og gjörgæsludeild
Sjúkrahúss Reykjavíkur í Fossvogi
HEIMILDIR
1. Case notes on Frederick Churchill whose leg was ampu-
tated successfully 21st December 1846. University College
Hospital Medical School: The Euston Press, 1946: 5.
2. Papper EM. The Establishment of Anesthesiology as a
Clinical and Scientific Discipline. Acta Anesth Scand
1978; Suppl. 70: 10-2.
3. Jónsson OP. Svæfingalækningar: Viðleitni til gæða og
öryggis. Læknablaðið 1992; 78: 155-6.
4. Jónsson V. Upphaf svæfinga og fyrstu svæfingar á íslandi.
Lækningar og saga. Reykjavík: Menningarsjóður, 1969:
131-76.
5. Magnúsdóttir Þ. The Development of Anesthesiology in
Iceland. A short survey. Acta Anesth Scand 1975; 19:
336-40.