Læknablaðið - 15.10.1996, Blaðsíða 20

700
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
hafa býkúpulaga útlit í þverskurðinn (1, 3). í
smásjá eru blöðrurnar þaktar æðaþelsfrumum
og risafrumum. Umhverfis eru einkjarna
bólgufrumur og stundum bólguhnúðar. Sam-
setning lofts í blöðrunum líkist andrúmslofti.
Orsakir sjúkdómsins eru óþekktar og hann það
sjaldgæfur að fáir læknar líta hann augum. Hér
er sagt frá einu slíku tilfelli, því fyrsta sem lýst
hefur verið á íslandi.
Sjúkratilfelli
Sjúklingur var 36 ára gömul kona, gengin 41
viku og tvo daga. Hún kom á fæðingardeild að
kvöldi með hríðarverki. Fæðing gekk hægt
þrátt fyrir verki og undir morgun fór að bera á
dýfum í fósturriti. Útvíkkun varð aðeins 6 cm.
Sýnt var að fæðing myndi ekki ganga áfram og
var því ákveðið að gera keisaraskurð. Gekk
aðgerðin vel og fæddist heilbrigður drengur.
Konan náði sér fljótt eftir aðgerðina og að
kvöldi annars dags fékk hún fljótandi fæði.
Sólarhring síðar fékk hún kviðverki og losnaði
við mikið loft. Á fjórða degi mældist hiti 39,1°C
og fékk hún þá tvisvar á dag ceftríaxón lg og
metrónídazól 0,5g þrisvar á dag en að morgni
fimmta dags var aukið þan á kviði og hiti
38,5°C. Konan fór þá í röntgenmynd af kviði,
sem vakti grun um garnastíflu og því var
ákveðið að gera kviðarholsskurð. í aðgerðinni
sást mikið loft í ristli en engin merki um sýk-
ingu eða samvexti. Gerð var botnlangataka og
vökvi og loft sogað út. Ræktað var frá kviðar-
holi, legi og ristli en þar kom ekkert óeðlilegt
fram. Vefjaskoðun á botnlanga sýndi bráða til
meðalbráða bólgu.
Eftir aðgerð fór konan á gjörgæslu og sama
kvöld hafði hún stöðugan niðurgang. Á sjötta
degi fór hiti í 39,8°C en lækkaði við lg metýl-
prednisólón. Einnig fékk hún ceftríaxón, metr-
ónídazól og ampicillín og 31 af súrefni í nös.
Mikið vökvatap, 2-3 lítrar á dag, varð næstu
daga vegna niðurgangs, sem fór minnkandi og
var konan flutt á fæðingardeild á 10. degi, þá
hitalaus en áfram fastandi.
Á 11. degi var aftur komið aukið þan á kviði
og verkir. Hvít blóðkorn mældust 19,3 E9/1.
Við ristilspeglun, sáust loftfylltar blöðrur í fall-
og bugaristli, sem lokuðu holinu nánast alveg
og samrýmdust ristilloftblöðrum (mynd 1).
Konunni var þá gefið 50% súrefni gegnum
maska. Niðurgangur var enn mikill og fékk
hún næringarefni í æð. Á 15. degi var súrefnið
aukið í 70%. Ristilspeglun tveimur dögum síð-
ar sýndi ekki nægan bata og því var reynt að
auka súrefnisflæðið með því að minnka göt á
maska. Á 16. degi mældist súrefnisþrýstingur
(P02) 240mmHg en hvít blóðkorn 6,0 E9/1.
Næstu daga var reynt að halda súrefnisþrýst-
ingi í 250-300mmHg og er konan fór í ristil-
speglun á 24. degi voru blöðrurnar nánast
horfnar (mynd 2). Hægðir voru þá einnig nán-
ast eðlilegar og hún fékk trefjalaust fæði. Á 26.
degi losnaði hún við súrefnisgrímuna og fékk
almennt fæði og útskrifaðist við góða líðan
tveimur dögum síðar, 28 dögum frá innlögn.
Umræða
Garnaloftblöðrum er oft skipt í frum- (15%)
og fylgisjúkdóm (85%) og er sá fyrrnefndi
einkum bundinn við ristil (3). Sjúkdómurinn
hefur verið tengdur ýmsum sjúkdómum í melt-
ingarvegi, svo sem magasári, garnastíflu, ristil-
og botnlangabólgu en einnig kviðaraðgerðum,
speglunum, svæfingum og ýmsum lungnasjúk-
dómum (2-^1). Ekki er ljóst hver orsökin var í
framangreindu tilfelli. Sjúklingurinn fór tví-
vegis í kviðarholsaðgerð og greindist með
Fig 1. Pneumatosis coli.
Fig 2. Colon after Ö2-treatment