Kjarninn - 10.10.2013, Qupperneq 65

02/03 kjarninn Stjórnmál
S
tjórnvöld í flestum helstu útflutningsríkjum heims-
ins þurfa að gera meira til að hindra að alþjóðleg
stórfyrirtæki múti sér leið inn á alþjóðamarkaði.
Þetta kemur fram í nýrri skýrslu frá samtökunum
Transparency International sem birt var á þriðju-
dag. Skýrslan fjallar um eftirfylgni með samkomulagi gegn
mútum sem 40 ríki OECD hafa skrifað undir frá árinu 1997.
Samkvæmt skýrslunni, sem ber nafnið Exporting
Corruption: Progress Report 2013, kemur fram að 30 af
þessum 40 ríkjum séu varla einu sinni að rannsaka erlend
fyrirtæki fyrir mútur, hvað þá að saksækja þau. Einungis átta
ríki eru talin hafa staðið við skuldbindingar sínar samkvæmt
samkomulaginu. Þau standa samtals fyrir rúmum fjórðungi
af öllum útflutningi í heiminum. 20 lönd, þar á meðal G20-
löndin Brasilía, Japan, Suður-Kórea og Holland, hafa gert
lítið sem ekkert til að kalla fyrirtæki eða einstaklinga til
ábyrgðar fyrir að múta erlendum ríkisstjórnum. Ísland fellur
í þennan hóp. 23 lönd hafa ekki ákært neinn fyrir stórfellda
spillingu milli landa á síðustu fjórum árum. Ísland fellur líka
í þann hóp.
Ísland illa undirbúið til að takast á við spillingu
Aðgerðir Íslendinga til að koma í veg fyrir spillingu eru nú
teknar fyrir í fyrsta sinn af Transparency International. Í
skýrslunni kemur skýrt fram að íslenska ríkið er illa undir
það búið að takast á við það ef erlend stórfyrirtæki reyna
að múta íslenskum embættismönnum til að liðka fyrir við-
skiptum sínum hérlendis.
Sú niðurstaða ætti að valda töluverðum áhyggjum vegna
þess að erlend stórfyrirtæki hafa komið sér fyrir með starf-
semi á Íslandi á undanförnum tveimur áratugum og mun
fleiri eru talin horfa hingað vegna þeirra breytinga sem eiga
sér stað á norðurskautinu. Möguleg olíuvinnsla á Dreka-
svæðinu og aukin umsvif vegna opnunar nýrra siglingaleiða
vegna bráðnunar hafíss gera það að verkum að áhugi á Ís-
landi er líklegur til að fara stigvaxandi. Vert er að taka fram
að ekki er fjallað sérstaklega um þessi dæmi í skýrslunni.
stjórnmál
Þórður Snær Júlíusson
thordur@kjarninn.is
Smelltu til að lesa skýrslu
transparency International