Nýtt Helgafell - 01.10.1958, Qupperneq 20

66
HELGAFELL
miklum harmkvælum, og átti undir högg
að sækja. Andstæðingar hans kölluðu mig
kommúnista í tírna og ótíma, en í augurn
þeirx-a sjálfra var ég oftast hálfgerður nazisti.
Ég hygg þó, að þeir hafi reiknað með mér
sem kjósanda fyrst í stað, en nú lengi liafa
þeir ekki haft mig á sinni kjörskrá. Þeirn hef-
ur til dæmis ekki dottið í hug að borga undir
mig bíl á kjöi'stað. — Annars er mér vel við
marga komnninista og sumir þeirra- eru mínir
beztu vinir. Til dæmis fór alltaf mjög vel á
með okkur Brynjólfi Bjarnarsyni. Agætur
maður Brynjólfur og stórgáfaður. Ég held
jafnvel, að liann sé með beztu mönnum,
sem ég hef kynnzt. Eins og þú veizt, var ég
víst kaþólskur að nafninu til, fyrst eftir að
ég kom til Reykjavíkur. Ojú, það var Stefán
. . . Hann hefur ætlað að bæta mig, en þii
veizt, hvei-nig það fór. Auðvitað kom að því,
að ég glataði þessari ágætu trú, og mér Ieið
óskaplega illa, fannst ég hafa svikið einhvei'n,
ráfaði eii-ðai'laus um bæinn og fór loksins
heim til Brynjólfs, eins og hver annar auðnu-
laus maður, spurði hvort hann gæti ekki
gei't eitthvað fyrir mig. Svo leysti ég frá
skjóðunni og hann hlustaði. Eftir góða stund,
segir Brynjólfur: Má ég ekki bjóða þér ýsu?
Það var gott hjá honum, finnst þér það ekki?
En nú er þetta allt breytt, Brynjólfur kom-
inn í andatrúna og framsókn kommúnismans
liðin hjá.
Þegar hér var komið sögu, birtist frúin í
dyrunum og var varla komin inn, þegar Steinn
spui'ði: — Þú hefur ekki verið kosin í neinar
nefndir? Hún brosti og svaraði spurningu
skáldsins neitandi um leið og hún spurði uni
hæl: — Þú hefur ekki gefið hænsnunum vatn?
— Nei, svaraði hann, ætli þau sofi ekki. Svo
snei-i hann sér að mér og sagði snöggt: —
Þú varst eitthvað að spyi'ja um Unuhús.
Ojú, ég þekkti Ei'lend rnæta vel. Hann var
ef til vill merkilegasti maður, sem ég hef
kynnzt. Samt hefur mér aldrei dottið í hug
að yrkja um lxann; ég hef ekki viljað móðga
Erlend dauðan.
Ég spurði um „Tímann og vatnið“.
— Það er engin formbylting í þessum
kvæðum. „Tíminn og vatnið“ er eins og þú
veizt sjálfur, varieraðar terzínur. Það er ákaf-
lega garnalt form og þrælklassískt. Terzínurn-
ar í „Tímanum og vatninu“ eru ekki alltaf
reglulegar, það er öll formbyltingin. Ljóða-
flokkurinn í heild er upphaflega hugsaður
sem ballett, byggður á goð- og helgisögnum.
Jú, það var nú meiningin, hvað sem þú segir.
Eitt kvæðið studdist t. d. við Veda-bækurn-
ar, annað við sagnir um Parsival og Graal:
„Gagnsæjum vængjum
flýgur vatnið til baka
gegix viðnámi sínu.
Iíið rauðgula hnoða,
sem rennur á undan mér,
fylgir engri átt.
Handan blóðþyrstra vara
hins brennandi efnis
vex blóm danðans.
Á hoi-nréttum fleti
milli hringsins og keilunnar
vex hið hvíta blóm dauðans.“
— og enn annað við för Odysseifs:
„Vatn, sem rennur
um í'auðanótt
út í hyldjúpt haf.
I dul þína risti
nxín dökkbrýnda gleði
sinn ókunna upplxafsstaf.
Og sorg mín glitraði
á grunnsævi
eins og gult raf.“
Annars er mér alveg sama um minn svo-
kallaða skáldskap. Ég ber enga virðingu fyrir
honunx; ég veit, að eitt kvæða minna er verra
en annað, það er allt og sumt. Ég hef aldrei
verið skáld. Ég hef aldrei haft ástríðu til
að yrkja, en mér er nauðsynlegt að geta
sofnað á kvöldin og í stað þess að lesa reyfara
fór ég að raða saman orðurn. Sá sem nennti
að athuga mín kvæði, gæti auðveldlega séð,
að þau eru öll ort milli svefns og vöku. En
það kcmur engum við.