Sveitarstjórnarmál - 01.12.1950, Blaðsíða 45

SVEITARST J ÓRNARMÁL
43
hreppsnefndannenn fyrir næsta kjörtímabil,
sem á þeim lista eru, samkv. skýlausum
ákvæðum kosningarlaganna (sjá 27. gr.
sveitarstjómarlaganna og 106. gr. laga um
alþingiskosn ingar).
Engin ákvæði eru til í lögum, sem heimila
ráðuneytinu að fyrirskipa kosningu á ný,
vegna almennrar óánægju yfir því hvernig
til hefur tekizt um kosninguna, ef hún á
annað horð hefur farið frarn lögum sam-
kvæmt. Heimild sú, sem veitt er í 5. gr. laga
nr. 81/1936, til að efna til nýrra kosninga á
aðeins við, þegar kosningar farast fvrir eða
hreppsnefnd verður ekki fullskipuð.
Ráðuneytið brestur því alla lagaheimild til
þess að fvrirskipa, að uppkosning skuli fara
fram í N. N. hreppi, eins og beiðst er í bréfi
hreppsnefndarinnar, og breytir það engu um,
þótt margir kjósendur hafi óskað þess skrif-
lega.“
(Urskurður 29. sept. 1950).
skyida að kjósa 1 sveitarfélagi nokkru, þar
hiutbundinni sem fullir ^4 íbúanna vom
kosningu, þar búsettir í kauptúni, komu
eru búsettir í fram tilmæli um, að kosning
kauptum. til hreppsnefndar yrði óhlut-
bundin. Leitað var umsagnar félagsmálaráðu-
neytisins um hvort slíkt væri heimilt.
Úrskurður ráðuneytisins féll á þá leið, að
slíkt væri óheimilt. Segir svo í úrskurðinum:
I 17. gr. sveitarstjómarlaganna er svo fvrir
mælt, að hreppsnefndir í hreppum, þar sem
fullir 34 lilutar íbúanna eru búsettir í kaup-
túni, skuli kjósa hlutfallsskosningu.
í sömu lagagrein segir ennfremur, að sama
gildi um kosningar í öðrum hreppum, ef 1 /1 o
hluti kjósenda krefst þess bréflega við odd-
vita kjörstjómar 6 vikum fyrir kjördag, þó
nægir að 25 kjósendur krefjist þess.
Af þessu ákvæði laganna má glöggt sjá, að
það er ófrávíkjanleg regla að kjósa hrepps-
nefndir í hreppum, þar sem fullir $4 hlut-
ar eru búsettir í kauptúni, hlutfallskosningu.
Ennfremur er það aðalregla, að kjósa skuli
hreppsnefndir í þeim hreppum, þar sem 34
hlutar íbúanna eru ekki búsettir í kauptúni,
óhlutbundinni kosningu. En samkv. ný-
nefndu niðurlagsákvæði 17. gr. sveitarstjóm-
arlaganna má þó levfa hlutfallskosningu í
þessum hreppum, ef tiltekinn fjöldi kjósenda
krefst þess.
Af framansögðu leiðir, að ekki er heimilt
að hafa óhlutbundna hreppsnefndarkosningu
í N. N. hreppi, þar sem meira en 34 hlutar
íbúanna eru búsettir í kauptúni.
(Úrskurður 4. nóv. 1949).
Oddviti nokkur sendi félags-
Hvað er kauptún. „ .. ,
malaraðuneytinu skeyti og
spurðist fyrir um, hvort kauptún væri ekki
háð sömu stærðartakmörkum og verzlunarlóð
sú, er kauptúnið stæði á.
Símsvar ráðuneytisins var svo:
Með kauptúni er átt við hina samfelldu
byggð þótt utan verzlunarlóðar sé, enda hafi
fólkið á því svæði tekjur sinar og framfærslu
af öðru en landbúnaði. Hreppsnefnd ákveður
samkvæmt manntah, hvort 34 íbúanna séu
búsettir í þéttbýli, en verði ágreiningur á
ráðuneytið úrskurðarvald.
(Úrskurður 29. des. 1949).
,,Sveitarstjórnannámál“.
Sveitarstjórnannenn eða aðrir lesendur
eru vinsamlega beðnir að láta ekki undir höf-
uð leggjast að tilkynna ritinu hið fyrsta, ef
þeir verða varir við missagnir í skránni um
úrslit sveitarstjómarkosninganna.
*
Forsíðumyndin er frá Hólum í Hjaltadal.
'l'ekin af Guðna Þórðarsyni á minningarhátíð
Jóns biskups Arasonar og sona lians nú í
sumar.