Morgunblaðið - 17.12.2011, Síða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. DESEMBER 2011
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
Í tímaritinu Vísbendingu ritaði Gylfi
Zoëga, prófessor við Háskóla Ís-
lands, nýlega grein þar sem hann
m.a. bendir á að þrátt fyrir aukningu
í hagvexti að undanförnu sé enn
langur vegur frá því að atvinnulífið
hafi náð sér að fullu eftir þá miklu
fjármálakreppu sem landið hefur
þurft að glíma við.
Umbreyting atvinnuleysisbóta
Í greininni segir Gylfi m.a. að þau
viðbrögð sem viðhöfð voru hér á
landi í upphafi kreppunnar; að
vernda þá er lentu í því að missa at-
vinnu sína, séu
skiljanleg en nú
sé brýnt að hvetja
einstaklinga aftur
til vinnu og einnig
að hvetja fyrir-
tæki til að búa til
fleiri störf. Segir
hann mikilvægt
að bótakerfið
virki bæði sem
hvati fyrir einstaklinga til að sækjast
eftir vinnu og hvati fyrir vinnuveit-
endur að ráða til sín nýtt fólk sem
hefur verið án atvinnu til lengri tíma.
Segir hann það geta reynst gagnlegt
á tímum sem þessum að beita óhefð-
bundnum ráðum en eitt þeirra er að
ríkið taki á sig þann kostnað sem oft
hlýst af ráðningu og þjálfun nýs
starfsfólks og greiði þannig fyrir
minnkun atvinnuleysis.
Í því samhengi nefnir Gylfi kerfi
sem hagfræðingurinn Dennis Sno-
wer hefur löngum mælt fyrir en þar
gefst atvinnulausum færi á að um-
breyta atvinnuleysisbótum sínum í
styrk til vinnuveitenda en markmið-
ið með því er að stuðla að framtíð-
arráðningu viðkomandi ásamt því að
kosta þjálfun hans. Að auki nefnir
Gylfi í grein sinni að slík umbreyting
bóta hafi að auki þann kost í för með
sér að ekki séu taldar líkur á því að
þörf verði á auknum fjárveitingum af
hálfu ríkissjóðs.
Atvinnustyrkur í stað bóta
gæti reynst farsæll kostur
 Breytingar á kerfi kalla ekki á viðbótarfjárveitingar
Gylfi Zoega
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Sú saga hefur verið lífseig að Jón Sigurðsson
forseti hafi verið með sárasótt þegar hann lagð-
ist í rúmið vegna veikinda í upphafi árs 1840, þá
29 ára að aldri. Í nýútkominni bók um Ingi-
björgu Einarsdóttur konu hans er sögunni um
sárasóttina andæft og því varpað fram að Jón
hafi allt eins getað verið með sýkingu í eista sem
hafi valdið vökvasöfnun í pungnum. „Þessi sjúk-
dómur er vel þekktur hjá ungum körlum enn í
dag og svarar oft sýklalyfjum, sem þá voru ekki
til. Dæmigerð einkenni sárasóttar (syphilis) eru
hins vegar allt önnur,“ segir á blaðsíðu 42 í bók-
inni. Er það Elías Ólafsson læknir og prófessor
sem telur líklegast að Jón hafi þjáðst af sýkingu í
eistanu frekar en sárasótt.
Margrét Gunnarsdóttir
sagnfræðingur og höfundur
bókarinnar Ingibjörg segir að
þessi niðurstaða sé fengin út
frá heimildum og mati lækna í
dag. „Sagan um sárasóttina
kemur fram strax og Jón veik-
ist. Enda var sárasótt út-
breiddur sjúkdómur á þessum
tíma og því auðvelt að draga
þessa ályktun. En ekkert í
sjúkdómslýsingum Jóns bend-
ir til þess að þetta hafi verið sárasótt. Margt vís-
ar í þá átt að um annan algengan kvilla sé að
ræða,“ segir Margrét. Samkvæmt heimildum var
Jón með sjúkdóm sem tengdist kynfærunum,
hann var bólginn og átti erfitt með gang. Einu
haldbæru heimildirnar um veikindi hans eru lýs-
ingar hans sjálfs í bréfum. Margrét styðst við
bréf Jóns til Páls Melsted og Gísla Hjálm-
arssonar og bréf Ólafs Einarssonar, bróður Ingi-
bjargar, til Jóns. „Þessar heimildir og lýsingar
Jóns eru nokkuð nákvæmar og passa ágætlega
við þessa eistnabólgu. Það er samt ekki hægt að
segja af eða á þegar um sjúkdóm löngu liðins
fólks er að ræða og við höfum engar lækna-
skýrslur undir höndum.“
Margrét segist varpa þessu fram því þetta
komi Ingibjörgu við. „Hvort mannsefni hennar
hafi verið smitað af kynsjúkdómi eða kvilla sem
gat lagst á hvern sem var skiptir máli í hennar
sögu. Sagan um sárasóttina gaf gróusögum um
að hann væri henni ótrúr byr undir báða vængi
og hefur gert fram til dagsins í dag. Markmiðið
með þessu er ekki að fegra myndina af Jóni held-
ur blasti þetta við í heimildum,“ segir Margrét.
Var Jón þá ekki með sárasótt?
 Jón Sigurðsson forseti var ekki með sárasótt heldur sýkingu í eista  Þeirri
tilgátu er varpað fram í nýrri ævisögu um Ingibjörgu Einarsdóttur konu hans
1845 Hjónin Jón Sigurðsson og
Ingibjörg Einarsdóttir.
Margrét
Gunnarsdóttir
Síðastliðinn mánudag gerði verð-
lagseftirlit ASÍ verðkönnun á jóla-
mat í sjö matvöruverslunum á höf-
uðborgarsvæðinu en athugað var
með verð á algengum matvörum
sem búast má við á veisluborðum
landsmanna um komandi jólahátíð.
Könnunin náði til verðlags á alls 72
matvörum og var Bónus með
lægsta verðið í 42 tilkvika en Sam-
kaup-Úrval var með hæsta verðið í
35 tilvikum.
Mesti verðmunur könnunarinnar
reyndist vera 80% en þar var um að
ræða verð á fersku rauðkáli sem
reyndist dýrast í Samkaupum-
Úrvali á 348 krónur kílóið en ódýr-
ast reyndist það í verslunum Nettó
á 193 krónur kílóið. Einnig reyndist
allt að 37% verðmunur á reyktu
kjöti en ódýrastur var SS hamborg-
arhryggurinn hjá Bónus.
Mikill verðmunur
á jólamat eftir
verslunum
„Við náðum að grípa læðuna og kettlingana,
koma þeim upp í búr og upp í Kattholt. Þar eru
þau öll í góðu yfirlæti,“ segir Ómar F. Dabney,
rekstrarfulltrúi hjá Meindýravörnum Reykjavík-
urborgar. Ómar segist hafa séð kettlingana í sjón-
varpinu og fundist þeir vera nokkuð stálpaðir,
hann hafi því farið á staðinn og beðið um að fá að
sjá hvar kisurnar væru. Að sögn Ómars sá hann
fljótlega tvo af kettlingunum og náði þeim, en
hann hafi svo með hjálp kollega síns náð hinum
tveimur kettlingunum og læðunni. Síðan hafi ver-
ið farið með kisufjölskylduna í Kattholt.
Þær upplýsingar fengust frá Kattholti að kisu-
fjölskyldan væri hress og við góða heilsu. Að sögn
starfsmanns Kattholts eru kettlingarnir óvanir
fólki og því hálfvilltir en læðan virðist hins vegar
vera vön því að umgangast fólk. Kattholt leitar nú
að nýju fósturheimili handa kisufjölskyldunni.
Morgunblaðið/Ómar
Loftleiðakisurnar í góðu yfirlæti
Kisufjölskyldan flutt í Kattholt en leitar nýrra eigenda
Óhætt er að segja að vetrarlegt hef-
ur verið um að litast á landinu að
undanförnu en þó að snjórinn kunni
að kæta yngstu kynslóðina getur
hann reynst öðrum íbúum þessa
lands til ama. Er því ráð að brýna
fyrir fólki að huga að smáfuglunum
sem margir hverjir eiga erfitt með
að finna æti í frosinni jörð.
Fuglarnir eru sólgnir í alls kyns
matarafganga sem við mannfólkið
leifum. Einnig er vert að nefna að
þeir sækja í ávexti og fuglafræ sem
unnt er að kaupa gegn vægu gjaldi.
Hugum að smá-
fuglum í frostinu