Morgunblaðið - 31.07.2012, Blaðsíða 14

FRÉTTASKÝRING
Skúli Hansen
skulih@mbl.is
Tekjutenging vaxtabóta hækkaði
úr 6% í 7% eftir að lög um ráðstaf-
anir í ríkisfjármálum frá árinu
2010, svokallaður bandormur, tóku
gildi. Því til viðbótar voru ákvarð-
aðar vaxtabætur skertar um 8%
hjá öllum bótaþegum með þessum
sömu lögum. Þrátt fyrir þessar
skerðingar hefur kostnaður ríkis-
sjóðs vegna vaxtabóta ekki lækkað
heldur þvert á móti aukist.
Þannig var kostnaður ríkissjóðs
vegna vaxtabóta rétt rúmir 11,7
milljarðar króna árið 2010, sam-
kvæmt ríkisreikningi þess árs. Árið
2011, er hinar fyrrnefndu breyt-
ingar tóku gildi, nam kostnaður
ríkissjóðs vegna vaxtabóta rúmum
18,9 milljörðum króna miðað við
ríkisreikning þess árs. Þetta jafn-
gildir rúmlega 7,2 milljarða kostn-
aðaraukningu á milli ára. Loks er í
fjárlögum ársins 2012 gert ráð fyr-
ir rúmlega 17,3 milljörðum vegna
vaxtabóta.
Hámarksbætur hafa hækkað
Samkvæmt upplýsingum af vef-
síðu Ríkisskattstjóra gátu reikn-
aðar vaxtabætur árið 2010, þ.e.
vegna vaxtagjalda fyrir árið 2009,
að hámarki orðið 264.944 krónur
fyrir einhleypa, 317.589 krónur fyr-
ir einstæð foreldri og 408.374 krón-
ur fyrir hjón og sambúðarfólk. Árið
2011 hafði hámarkið hækkað upp í
400.000 krónur fyrir einhleypa,
500.000 krónur fyrir einstæð for-
eldri og 600.000 krónur fyrir hjón
og sambúðarfólk.
Að sögn Sigurðar Guðmundsson-
ar, sérfræðings hjá Tekju- og
skattaskrifstofu fjármálaráðuneyt-
isins, stafar þetta af því að gerðar
voru aðrar breytingar á vaxtabót-
unum á sama tíma og tekjuteng-
ingin var hækkuð. „Um leið og við
breyttum henni [tekjutengingunni]
þá var vaxtahámarkið, sem þú
byrjar að reikna niður frá, hækkað
úr rúmlega 900 þúsund krónum í
1200 þúsund krónur og vaxtabæt-
urnar sem voru um 400 þúsund,
fóru upp í 600 þúsund fyrir hjón,“
segir Sigurður og bætir við: „Þann-
ig að tvær mikilvægar breytur sem
8% skerðingin virkaði á voru
hækkaðar mjög mikið.“
Að sögn Sigurðar kom síðan svo-
kölluð sérstök vaxtaniðurgreiðsla
til viðbótar við þetta.„Hún var
hugsuð sem svona almenn aðgerð
til þess að lækka vaxtagreiðslur
heimilanna en hún er aðeins tengd
við íbúðarkaupaskuldina. Hún er
0,6% af skuldinni en þó aldrei
hærri heldur en þrjú hundruð
þúsund fyrir hjón og svo
var eignatenging,“ segir
Sigurður aðspurður
hvað hafi falist í hinni
sérstöku vaxtaniður-
greiðslu.
Sparnaður ekki
meiningin
Aðspurður hvort
meiningin með hækk-
un tekjutengingar-
innar hafi ekki verið
sú að spara segir
Sigurður svo ekki
vera. „Þetta var ekki gert til þess
að spara. Meining var sú að færa
bæturnar í raun neðar í tekjuskal-
ann því að aukin tekjutenging ger-
ir ekkert annað, sérstaklega ef þú
breytir öðrum breytum líka,“ segir
Sigurður og bætir við: „Meiningin
var sú að tekjulægra og skuldsett-
ara fólk fengi meiri bætur og að
þeir sem væru með meiri tekjur
fengju minni bætur og þannig kom
það út.“
Meiri sparnaður en von var á
Með hinum svokallaða bandormi
sem meirihluti Alþingis samþykkti
síðla ár 2010 var tekjutenging
vegna barnabóta einnig aukin á
þann veg að barnabætur með öllum
börnum yngri en sjö ára á tekju-
árinu voru tekjutengdar og var
skerðingarhlutfall þeirra hækkað
úr 2% í 3% með hverju barni.
Að sögn Sigurðar var hins vegar,
ólíkt vaxtabótunum, ætlunin að ná
fram sparnaði varðandi barnabæt-
urnar. „Hann varð meiri [sparn-
aðurinn] heldur en við ætluðum að
yrði. Ákveðið var aðgera tekju-
tengingu hjá börnum yngri en sjö
ára en öðrum breytum var ekki
breytt,“ segir Sigurður og bætir
við: „Launabreytingar á landinu
urðu meiri en við reiknuðum með.
Það þýddi einfaldlega það að tekju-
tengingin reiknaði grimmari heldur
en hún hafði verið.“
Samkvæmt ríkisreikningi fyrir
árið 2010 námu útgjöld ríkissjóðs
vegna barnabóta það árið rúmum
10,3 milljörðum króna en í fyrra
námu útgjöld ríkissjóðs vegna
barnabóta hins vegar rúmum 8,3
milljörðum króna. Sparnaðurinn á
milli þessara ára nam því tæpum
tveimur milljörðum króna. Þá er í
fjárlögum ársins 2012 gert ráð fyr-
ir að útgjöld ríkissjóðs vegna
vaxtabóta nemi um 8,2 milljörðum
króna. Er þetta töluvert meiri
sparnaður en áætlanir gerðu ráð
fyrir en að sögn Sigurðar var áætl-
að að skera barnabætur niður um
tæpan einn milljarð króna með
áðurnefndri tekjutengingu.
Vaxtabætur hafa aukist
 Segir ekki hafi staðið til að spara þegar tekjutengingar vaxtabóta voru auknar
 Töluvert meiri sparnaður vegna tekjutengingar barnabóta en áætlað var
Morgunblaðið/Golli
Sparnaður Sigurður Guðmundsson segir sparnað vegna aukinnar tekju-
tengingar barnabóta hafa orðið meiri en reiknað var með.
14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 31. JÚLÍ 2012
ÚTSALA
Fallegir bolir,
peysur og buxur
fyrir konur á öllum aldri
Margir litir og gerðir
Stærðir S-XXXL
Einnig töskur og klútar
20-70%
afsláttur
Verið velkomin
Álfheimum 74, 104 Rvk, sími 568 5170
Heiðar Kári Rannversson verður
með leiðsögn um listaverkin í Við-
ey í þriðjudagsgöngunni 31. júlí
og ræðir um Friðarsúlu Yoko Ono
og Áfanga eftir hinn kunna
bandaríska listamann Richard
Serra.
Heiðar Kári útskrifaðist með
BA-gráðu í listfræði frá Háskóla
Íslands vorið 2009 en lokaverkefni
hans fjallaði um listaverkin í Við-
ey. Lagt verður af stað frá Viðeyj-
arkirkju kl. 19:30. Allir eru vel-
komnir en gangan tekur um eina
og hálfa klukkustund.
Aukaferðir til Viðeyjar á þriðju-
dögum eru kl. 18:15 og 19:15.
Listaverkin skoðuð
Dagana 31. júlí til 2. ágúst halda
Gylfaflöt og Iðjuberg sameigin-
legan markað með handunnar
vörur á Markúsartorgi við Gerðu-
berg. Þar mun fólk geta kynnt
sér það starf sem fram fer í dag-
þjónustunni auk þess sem fólk
getur skoðað og keypt þar vörur.
Í Iðjubergi er fötluðum ein-
staklingum á þrítugsaldri og upp
úr veitt vinna og dagþjónusta við
hæfi, auk þess sem rekin er lista-
smiðja, þar sem starfsfólk hannar
og býr til ýmsan varning. Gylfa-
flöt er dagþjónusta fyrir fatlaða
á aldrinum 16-25 ára þar sem
megináherslan er lögð á tóm-
stundir auk þess sem rekin er
þar umfangsmikil listasmiðja.
Markaðurinn verður opinn frá
þriðjudegi til fimmtudags klukk-
an 13-15. Opnunarhátíð verður
haldin í dag kl. 13:00 á Mark-
úsartorgi.
Handunnar vörur
á Markúsartorgi
Flugfélagið Ernir hefur tekið
ákvörðun um að halda flugi til
Húsavíkur áfram árið um kring
og eru bókanir í flugið hafnar.
Áætlunarflug hófst á Húsavík 15.
apríl sl. eftir um 14 ára bið
heimamanna eftir reglubundnu
áætlunarflugi og var um til-
raunaverkefni að ræða út sept-
ember.
Viðtökur hafa verið mjög góðar
og hafa íbúar svæðisins, fyrirtæki
og stofnanir sýnt nýrri flugleið
mikinn áhuga og nýta flugið mjög
vel, segir í frétt frá flugfélaginu.
Fyrst um sinn verða farnar sjö
ferðir fjóra daga vikunnar líkt og
verið hefur síðustu mánuði.
Flogið allt árið
STUTT
Kínverski auðjöfurinn Huang Nubo
er í stjórn tveggja nýskráðra fyrir-
tækja sem eru til húsa á skrifstofu
talsmanns hans, Halldórs Jóhanns-
sonar, á Skipagötu 12 á Akureyri.
Fyrir í húsinu er teiknistofa Hall-
dórs en hann er bæði arkitekt og
skipulagsfræðingur.
Fyrirtækin sem um ræðir heita
Zhongkun Europe ehf. og Zhongkun
Grímsstaðir ehf. og er Huang for-
maður stjórnar í báðum. Með honum
í stjórn er sonur hans Huang Sichen
og Hong Xu, 51 árs auðjöfur frá
Kína. Halldór Jóhannsson er fram-
kvæmdastjóri beggja félaga en fyrir
rekur hann teiknistofu í eigin nafni,
auk þess að vera skipulagsráðgjafi
Langanesbyggðar.
1,2 milljónir í hlutafé
Hlutafé í Zhongkun Europe ehf.
er 1.200 þúsund krónur.
Í lögum um einkahlutafélög er
kveðið á um að a.m.k. einn stofnenda
félags skuli hafa heimilisfesti hér á
landi en það á ekki við þá sem eru
búsettir innan EES. Var því óskað
eftir undanþágu í þessu tilviki.
Fram kemur í minnisblaði efna-
hags- og viðskiptaráðuneytisins að
„eftir yfirferð … var það niðurstaða
ráðuneytisins að veita umræddu fé-
lagi [Zhongkun Europe] undanþágu
en þess var sérstaklega getið að við
afgreiðslu málsins hefði verið tekið
tillit til þess að framkvæmdastjóri
félagsins er íslenskur“.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Til hægri á mynd Skipagata 12 er
við hlið Alþýðuhússins á Akureyri.
Höfuð-
stöðvarnar
á Akureyri
 Huang Nubo
stofnar fyrirtæki
„Það var ekki sparað í vaxta-
bótum,“ segir Sigríður Ingi-
björg Ingadóttir, formaður fjár-
laganefndar Alþingis, aðspurð
hvort ekki hafi verið stefnt á
sparnað með auknum tekju-
tengingum á vaxta- og barna-
bótum, og bætir við: „Breyting-
arnar á barnabótunum voru
þær að það voru teknar af
ótekjutengdar bætur vegna
barna, sjö ára og yngri, og þær
settar inn í tekjutengingar-
hlutann. Svo með vaxtabæt-
urnar þá voru gerðar breyt-
ingar þannig að þeir
sem voru tekjulægri
fengu meiri bætur.“
Að sögn Sigríðar
urðu útgjöld til barna-
bóta minni en gert
var ráð fyrir.
Tekjulægri
fengu meira
ÞINGMAÐUR SEGIR EKKI
SPARAÐ Í VAXTABÓTUM
Sigríður Ingibjörg
Ingadóttir