Helgafell - 01.03.1942, Page 34

Gunnar Gunnarsson:
Eldhnötturinn
^°í=
og eldfjallið
Kvöldkyrrðin er reifuð rökkri. Við
höfum kvatt Madeira og siglum í suð-
urátt. Svart er hafið, stungið gullnu
stjarnbliki, svartur himinninn milli
hnatta næturinnar. Spengilegur tungl-
bátur siglir leið sína kjölfarslaust.
Enginn fær greint, hvað á sveimi er í
tvö þúsund faðma djúpri hafgrímunni
undir kili, og Rán lætur ekki annað til
sín heyra en suðuna frá stafnsjóunum.
En þótt hafið sé djúpt, er himinninn
dýpri, og þaðan er steinhljóð. Það, sem
hann hefur við okkur að ræða í kvöld,
segir hann í bliki gulls og glóðar og
gimsteina. Þarna er Blástjarnan, þarna
Nautið, þarna Hundastjarnan.... Og
við erum á leið til kanarísku eyjanna,
Hundaeyjanna undir krabbabaugnum,
þar sem þýtur í pálmatrjám við jökul-
rætur. Eyjanna, sem Plíníus eldri kall-
aði Hamingjueyjar og Alexander
Humboldt sagði um, að þær væru ekki
aðeins einn af Edens aldingörðum,
þær væru sjálf Paradís.
Það verður ekki betur sofið á botni
hafsins en um borð í skipi, sem and-
varinn og undiraldan vagga á borði
hins brothætta sjávar undir stjarnboga
himinhvolfsins. Og af djúpi þessarar
höfgu miðsvetrar-sumarnætur stigu
eldhnötturinn og eldfjallið í samri sjón,
hnötturinn í austri að vanda, eldfjallið
í suðvestri, bæði nývöknuð til unaðs
og áfergju athafnamikils dags, bæði
glóandi, sólin af eigin eldi, fjallið af
sælu faðmandi jökuls í sólarglóð. Þau
mættust þarna á þessum morgni, eins
og svo oft áður, eins og flesta daga, en
óþreytt, eldkúlan sveimandi og jökul-
gígurinn rótfastur í stæltum steini:
mátturinn á ferð og steinstorknuð
ímynd máttarins, konungskumbl kuln-
aðra glóða, tákn ævarandi eyðingar og
um leið tákn frjósemi, sem aldrei
þrýtur.
Pico del Teyde, Vítistindur, er hann
nefndur, þessi voldugi jökulgígur, sem
gnæfir yfir eyjuna Teneriffa, því nær
tvöfalt hærri en Vatnajökull, og krýnir
kanaríska eyjaklasann. Hann ber allt
annað á þeirri eyju svo langsamlega of-
urliði, að í raun og veru er hann Tener-
iffa, hann og sólin, — að ógleymdum
golfstraumnum, sem vefur armi um
eyjarnar, sér um hæfilegan hita, gróðr-
arskúrir og raka í loftinu, raka, sem
dregur úr mesta sólbrunanum og gefur
þægilegt glit yfir landið, er svarar með
sólbrosi jökulhettunnar.
Teneriffa er engin Græney, en svo
mætti kalla Madeira, að minnsta kosti
ekki á þessum tíma árs. Brúnleitar, og