Helgafell - 01.07.1943, Blaðsíða 54

314
HELGAFELL
an sinna vébanda í miklu ríflegra hlutfalli, svo
ósamboðnir sem slíkir samherjar eru þó einnig
þeim málstaðnum. Þetta má einkum ráSa af
gömlum og nýlegum vitnisburSum ÞjóSviljans,
AlþýSublaSsins og jafnvel Tímans, ef grannt er
leitaS, um framkomu og hugarþel allmargra
áhrifamanna innan stærsta stjórnmálaflokksins,
sem nú hefur hraSskilnaS viS Dani á stefnuskrá
sinni. Samkvæmt þessum vitnisburSum, er sumir
hafa veriS þó nokkuS rökstuddir, þarf jafnvel
ekki aS leita út fyrir sjálfa stjórnarskrárnefnd
aS öflugum vopnabræSrum Tímans og ÞjóSvilj-
ans í lýSveldismálinu, er séu af svipuSu sauSa-
húsi og þeir, sem til lýta eru undir áskoruninni
samkvæmt framansögSu, og ekki ætti aS vera öllu
óblómlegra um aS litast á alþingi aS þessu Jeyti,
eftir sömu upplýsingum aS dæma. ÁSur en
meira er reynt til þess aS gera t. d. síra
Bjarna Jónsson, Árna Pálsson, Pálma Hannes-
son og ritstjóra Helgafells tortryggilega fyrir
skoSanasamneyti viS próf. GuSbrand og Herr
Himmler, færi ekki illa á því, aS samsteypa
hraSskilnaSarflokkanna gengi frá sínu eigin naz-
istamanntaji meS ljúflegu samkomulagi, svo aS
aSrir þurfi ekki aS taka verkiS aS sér, og Jéti sér
niSurstöSurnar aS kenningu verSa.
ÞaS er auSvitaS algert smekkatriSi bréfritar-
ans, hversu skynsöm skáld mega vera aS ósekju,
en vegna ómaklegra ummæla hans um Stein
Steinarr, viljum viS taka þaS fram, aS viS þor-
um aS fullyrSa, aS Steinn hafi látiS stjómast af
sannfæringu sinni einni í þessu máli, engu síSur
en viS sjálfir, og líklega er þaS aSeins af rækt-
arsemi viS minningu Kommúnistaflokksins, aS
Steinn hefur látiS hjá líSa aS gerast skrásettur
flokksmaSur Sósíalistaflokksins, eins og ÞjóSvilj-
inn hefur nú gert kunnugt.
Úr því aS bréfkaflinn hér aS framan hefur
orSiS okkur efni til aS víkja lítiS eitt aS áskor-
uninni um viSfelldnari framkomu alþingis í
dkilnaSarmálinu en boSuS befur veriS, verSur
naumast hjá því komizt aS drepa á þær viS-
tökur, sem skjaliS hefur fengiS hjá stjórnmála-
blöSunum. AlþýSublaSiS hefur eitt þeirra allra
treyst sér til aS birta þaS, og kunna aSstand-
endur áskorunarinnar því aS sjálfsögSu þakkir
fyrir, þótt aSgreining blaSsins milli „áhrifa-
manna" og ,,almennings“ í því sambandi hefSi
mátt niSur falla. ÞjóSviljinn hefur notaS sér hana
til aS slá á þá strengi, aS hér séu aS verki aS-
eins nokkrir einangraSir „heldri menn“ eSa
„fínir menn“. Ekki erum viS þó frá því, aS
hefSi veriS hér um almenna fjársöfnun til RauSa
kross Sovétríkjanna aS ræSa, mundi hiS raun-
sæja baráttublaS hafa taJiS flest þessi 270
heldri manna nöfn öllu eftirsóknarverSari en
önnur jafn mörg úr kjörskrá Reykjavíkur í réttri
stafrófsröS, og vissulega hefSu þau ekki veriS
of góS undir slíka áskorun. En hvaS sem veldur,
virSist ÞjóSviljinn vera samrýndari ríkum mönn-
um en fínum í skilnaSarmálinu. Tíminn, eSa öllu
heldur ritstjóri hans telur undirskriftirnar einkum
túlka vilja gáfaSra manna í landinu, enda svo
háskalegar, aS þeirra vegna beri aS hraSa fullum
sambandsslitum sem allra mest. A3 Jíkindum
er lýSveldisdagur ritstjórans því I. febrúar aS
ári, svo sem bæjarstjórn SeySisfjarSar hefur sam-
þykkt áSur, ásamt nokkurri tilfærslu á afmælis-
degi Jóns SigurSssonar.
MorgunblaSiS, aSalmálgagn SjálfstæSisflokks-
ins, á aS sjálfsögSu um sárast aS binda vegna
undirskriftanna, svo mjög sem þær benda til
víStæks skoSanamunar innan flokksins, enda
gætir þar fremur angurværSar en forberSingar
út af þeim. Raunar gefur blaSiS í skyn, aS þeir,
sem þannig hafa tekiS sér persónulegt fullveldi
til aS hafa sjálfstæSa skoSun á JýSveldismálinu,
muni helzt vera á hnotskóg eftir dannebrogs-
krossum í staSinn, en jafnframt upplýsir þaS, aS
danskir áhrifamenn erlendis séu gersamlega
andvígir öllum drætti á skilnaSi af vorri
hálfu, svo sem áSur er kunnugt um Dani á
íslandi. DagblaSiS Vísir veSur reyk um mál-
iS af miklum dugnaSi og staShæfir aS lok-
um, aS slík áskorun, er brjóti í bág viS skoSanir
mikils þorra þjóSarinnar, eigi engan rétt á sér,
meSan öll gögn í fullveldismálinu bafi ekki veriS
lögS á borSiS. Eftir þessu hefur sá megin-
hluti þjóSarinnar, sem Vísir telur sér, myndaS
sér skoSun án nauSsynlegra gagna, og því mark-
lausa aS blaSsins dómi, enda stySur þaS núver-
andi ríkisstjórn sem fastast, þótt yfirlýsing liggi
fyrir frá forsætisráSherra hennar um sams konar
afstöSu í JýSveldismálinu og Vísir telur engan
rétt eiga á sér.
ÞaS var ánægjulegt aS heyra Magnús Jónsson
prófessor minnast Kristjáns konungs X. jafn
myndarlega á afmæli hans og raun bar vitni.
Helgafell getur meS góSri samvizku tekiS undir
aSdáunarorS prófessorsins um hetjukonung
Dana, þótt yfirleitt telji þaS konunga ekki til
lífsnauSsynja. Þá voru þær upplýsingar hans
athyglisverSar, aS vér íslendingar þyrftum ekki
annaS en stjórnarskrárbreytingu til þess aS eignast
sambærilega þjóShetju. Sé slík bjartsýni almenn
meSal hraSskiInaSarmanna, væri ekki nema eSli-
legt, aS þeir færu eftir samþykkt hinnar aust-