Kjarninn - 04.09.2014, Blaðsíða 52

03/04 piStill
óstjórntækan sem fer með forsætisráðuneytið, svo ekki sé
minnst á upplausn samskipta dómsmálaráðherra, lögreglu
og ákæruvalds. Á Íslandi varð hrunið að samfélagskrísu sem
sér ekki fyrir endann á.
En sá veruleiki hrunsins sem tómlætisbrynjan hindrar
að sé ræddur öðruvísi en í hálfkæringi er hársbreiddin sem
var frá því haustdagana 2008 að Ísland steyptist í gjaldþrot
og endaði sögu sína sem sjálfstætt ríki. Það er of háskalegt
og yfirþyrmandi að engu hafi munað að allt væri búið – til
að hægt hafi verið að meta af skynsamlegu
viti og yfirsýn. Enn sex árum síðar virðist
enginn vilja sjá að orsakanna var að leita í
veikleikum Íslands sem ríkis. Veikleikum
sem rista dýpra en nokkur stjórnmála-
flokkur, einstakar stofnanir eða einstak-
lingar, veikleikum sem eru sameiginlegt
vandamál okkar allra. Ræðum það í djúpri
alvöru en ekki hálfkæringi.
Sjálf get ég lýst óhugnaðinum sem það
var það dimma haust 2008 að sitja á ráð-
herrafundum, heyra samtöl og meðtaka
ásakanir á hendur Íslandi um að vera „failed state“, þar með
hættulegt öðrum og kennt um ófarir miklu fleiri en sjálfs sín.
Ég hef oftar en ég hef nokkra tölu á heyrt og þurft að svara
spurningum – ekki síst frá frændunum frægu á Norður-
löndum – um það hvort Ísland yfirleitt eigi mannauð til að
halda uppi Seðlabanka, Fjármálaeftirliti, ríkisstjórn og alvöru
hagstjórn ríkis.
Ísland bjargaði lífi sínu haustið 2008 naumlega en þarf
nauðsynlega á því að halda að sýna bæði inn á við og út
á við að það eigi nýjan leik. Það var undraverður árangur
fyrri kynslóða að svo fámennt ríki yrði stofnaðili allra
helstu alþjóðastofnana nútímans og tækist að byggja upp
efnahagslegt sjálfstæði. Tómlætisbrynja fólksins nú er
versta ógnin sem steðjar að Íslandi, hún afsiðar og breytir
félagslífi í landinu í bardagavöll þar sem drullan er æðst en
drengskapurinn lægstur. Það er hins vegar betra að orða
„Húsasmíða-
meistarar fara
létt með að telja
efnahags kreppuárin
sem leiddu af hrun-
inu og þau eru orðin
fleiri en þekktust
frá stríðslokum.“