Helgafell - 01.11.1954, Blaðsíða 48

46
HELGAFELL
stjóranum frjálsar hendur um það,
hvort leikritið skuli hafa yfirhöndina
að lokum. Mér er ekki að fullu ljóst,
hvað þessum tvískinnungi veldur, en
auðsætt finnst mér það, að persónur
leiksins séu flestar betur að hæfi skop-
leiksins en tragedíunnar. Einkum
virðast viðbrögðin í sálarlífi aðalper-
sónunnar, Lóu, miklu grunnstæðari en
svo, að þar geti verið um dramatisk
átök að ræða, enda trúðu áhorfendur
því ekki. Að sama skapi er hin tíma-
bæra ádeila verksins sett fram í svo
nöktu og öfgafullu formi, að hún hlaut
að láta íslenzka leikhúsgesti að mestu
ósnortna. Gæti það og fleira í leik-
ritinu bent til þess, að höfundurinn
ha.fi fremur haft erlend leiksvið fyrir
augum, er hann samdi það.
Þó að sú ályktun sé nærtæk, að H.
K. L. hafi kastað höndum til þessa
verks og íyrir því skorti það um margt
þá dýpt og fyllingu, er honum hefði
verið í lófa lagið að skajia því með
meiri vinnu, þá skyldi enginn halda,
að það afneiti höfundi sínum með
öllu. Sitthvað í gerð leikritsins ber
ótvíræðan vott um kunnáttusama
hugkvæmni, persónurnar eru skýrar
og Ijóslifandi og samtölin fara fram
á mæltu máli, sem er óvenjulega leik-
liæft. Og vissulega er margt skarp-
legra athugana í leikritinu, þó að
færra sé þar af einstökum eftirminni-
legum setningum en menn eiga að
venjast í verkum þessa öndvegishöf-
undar.
Lárus Pálsson færði sér í nyt, af
öruggum smekk og listrænum skiln-
ingi, það olbogarúm, sem Silfurtungl-
ið áskilur leikstjóranum, og naut sýn-
ingin þess ekki hvað sízt í síðasta at-
riðinu. Auðséð var einnig, að leikend-
urnir höfðu lagt sig alla fram og voru
þeir sér og leikhúsinu til sóma. Frá
höfundarins hendi er Lóa erfiðasta
hlutverkið í leiknum, en Ilerdís Þor-
valdsdóttir skilaði öllum sveiflum
þess með mestu prýði og sannaði enn,
hversu örugg og traust hún er í skiln-
ingi sínum og leik. Rúrik Haraldsson
reyndist einnig réttur maður á rétt-
um stað sem Feilan (). Feilan, for-
stjóri Silfurtunglsins, og bæði gervi
hans og látbragð virtist sniðið eftir
þessu hressilega hlutverki. Aðrir leik-
endur í minni hlutverkum, svo sem
Inga Þórðardóttir, Róbert Arnfinns-
son, Ævar Kvaran, Gestur Pálsson og
Jón Aðils, sýndu einnig góðan og trú-
verðugan leik, en ekki getur slíkt tal-
izt frásagnarvert um þjálfaða at-
vinnuleikara. Aflraunamaðurinn Sam-
son Umslóbógas, alias Valdimar
Helgson, var einnig mjög góður „til
síns brúks“, en skemmtilegasta per-
sóna sýningarinnar varð Laugi gamli
í snilldarlegri meðferð Vals Gíslason-
ar. Því mið'ur nýtur Lauga gamla ekki
við nema í fyrsta þætti og hefði þó
slík persóna vafalaust getað komið
að góðum notum síðar í leikritinu.
En minnistæðast alls frá sýning-
unni var hlutur Jóns Nordals, hins
unga tónskálds. Músík sú, er hann
hefur samið við leikritið, er í einu
orði sagt heillandi og hlýtur að eiga
líf fyrir höndum, hversu sem örlög
Silfurtunglsins ráðast.
III.
Lokaðar clyr, leikrit eftir Wolfgang
Boehert, ungan Þjóðverja, er lifði
manndómsár sín við þyngstu ógnir
heimsstyrjaldarinnar, ýmist á vígvöll-
um eða í fangelsum, og lézt aðeins 2(>
ára gamall haustið 1947, er önnur
nýsýning Þjóðleikhússins á þessu
starfsári. Leiknum hefur verið mjög
fálega tekið og getur það nauniast