Morgunblaðið - Sunnudagur - 21.10.2012, Blaðsíða 53

21.10. 2012 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 53
„Afburðaleikur og traust
leikstjórn nær að lyfta þessu
verki upp og gera það að
góðri kvöldskemmtun,“ seg-
ir gagnrýnandi Morgunblaðsins um
Jónsmessunótt eftir Hávar Sigurjóns-
son í Þjóðleikhúsinu.
2
Hafþór Yngvason, safnstjóri
Listasafns Reykjavíkur, leiðir
gesti um sýninguna Hreyfing
augnabliksins, í Hafnarhús-
inu, sunnudag klukkan 15. Á sýning-
unni eru verk eftir Guðrúnu Einars-
dóttur, Hörpu Árnadóttur, Jóhann
Eyfells, Rögnu Róbertsdóttur, Sól-
veigu Aðalsteinsdóttur og Þór Elís
Pálsson.
4
Sýningar standa enn yfir á
frönsku kvikmyndinni In-
touchables í Laugarásbíói og
Háskólabíói. Yfir 64 þúsund
manns hafa séð hana og skal engan
furða því hún er bæði bráð-
skemmtileg og afar vel leikin.
5
Á sunnudag klukkan 13.15
leika Nína Margrét Gríms-
dóttir píanóleikari og Ari Þór
Vilhjálmsson fiðluleikari á há-
degistónleikum í Gerðubergi. Þau
flytja Sónötu í A-dúr, Ständchen og
Ave Mariu eftir Franz Schubert.
Kynna flytjendur verkin sérstaklega
fyrir gestum.
3
Gestir hafa lýst heimsókn á
Tómið – Horfin verk Kristins
Pétursson, í Listasafni Árnes-
inga í Hveragerði, sem „opin-
berun“. Framsækin málverk Kristins
(1896-1981) eru sýnd í samspili við
verk samtímalistamanna.
MÆLT MEÐ
1
Þetta er úrval af því sem við höfum veriðað fást við undanfarin átta, níu ár,“segir Hilmar Örn Hilmarsson, tónlist-
armaður og tónskáld, um Stafnbúa þeirra
Steindórs Andersen. Það er metnaðarfull út-
gáfa tólf stemma sem Steindór flytur við tón-
list Hilmars Arnar og að flutningnum kemur
hópur valinkunnra tónlistarmanna. Stafnbúi er
ekki bara diskur heldur líka vegleg 80 síðna
bók á íslensku, ensku og þýsku, með skrifum
Hilmars Arnar um rímurnar, sem einnig eru
birtar auk upplýsinga um skáldin.
Verkið tileinka Steindór og Hilmar Örn
minningu Thors Vilhjálmssonar, en Stafnbúa
kallaði Thor Steindór ætíð er þeir hittust.
„Gegnum tíðina fengum við afar mikla
hvatningu frá Thor,“ segir Hilmar Örn.
„Hann var fljótur að kveikja á þessu erindi
rímnanna og honum fannst Steindór holdgera
erindi þessa gamla Íslands við nútímann.“
Hilmar Örn segist líta á þessa veglegu út-
gáfu þeirra sem upphafið á einhverju enn
stærra. „Þetta hefur unnist á löngum tíma og
mikil rannsóknarvinna liggur að baki. Við eig-
um eftir að skoða margar hugmyndir, en
ákváðum að fara engar hliðargötur að sinni
heldur að halda grunnkonseptinu sem birtist á
þessum diski.“
Á síðustu áratugum hafa tónskáld farið mis-
munandi leiðir í nálgun sinni við rímnaarfinn.
Hilmar Örn telur þau Jón Leifs og Jóruni
Viðar standa upp úr af þessum tónskáldum.
„Önnur tónskáld hafa líka leitað í þennan
sjóð en fæst með þeim formerkjum að mikil-
vægt sé að flytja þetta áfram milli kynslóða,“
segir hann. „Ég verð að viðurkenna að ég er
meiri aðdáandi Jórunnar en Jóns, hvað varðar
hvernig hún vann úr þessu. Það verður að
vera ákveðið uppgjör við rómantíkina sem
gefur í skyn að rímurnar séu séríslenskt fyrir-
bæri. Í upphafi er þetta afskaplega evrópskur
innflutningur, frá Frakklandi, Þýskalandi og
Bretlandseyjum, til dæmis, og skorar innlenda
hefð á hólm. Úr verður þessi ótrúlega sam-
suða sem við Steindór reynum að gera grein
fyrir.
Kvæðin finna fljótt hér sína eigin rödd og
menn fara að yrkja upp úr íslenskum frum-
textum; til að mynda erum við með rímur sem
eru heimildir um týndar Íslendingasögur og
hetjusögur sem hafa glatast. Upp úr siða-
skiptum rennur síðan á menn æði og þeir
byrja að gera stórmerkilegar tilraunir með
bragarhætti.“
Hilmar Örn segir glímuna við rímurnar
hafa hjálpað sér við að skilgreina sig sem tón-
listarmann og tónskáld.
„Lærdómurinn er að búa til léttan ramma
með tónlistinni þar sem textinn og flutningur
hans er í öndvegi og fær að njóta sín.“
STEINDÓR ANDERSEN OG HILMAR ÖRN HILMARSSON FLYTJA TÓLF STEMMUR
Uppgjör við rómantíkina
STAFNBÚI ER METNAÐARFULL ÚT-
GÁFA KVÆÐAMANNS OG TÓN-
SKÁLDS, SEM TAKAST Á VIÐ RÍM-
URNAR Á PERSÓNULEGAN HÁTT.
Einar Falur Ingólfsson efi@mbl.is
Stafnbúarnir Steindór Andersen og Hilmar
Örn Hilmarsson flytja stemmur á sinn hátt.
Ljósmynd/Baldur Kristjáns
Verdi-barítón, og yndislegur og þraut-
reyndur hljómsveitarstjóri,“ segir Jóhann
Friðgeir, en hann hefur áður starfað með
Carol I. Crawford hljómsveitarstjóra í
Bandaríkjunum.
Spurður hvernig sér takist að setja sig
inn í þá miklu dramatík sem verkið grein-
ir frá hugsar Jóhann Friðgeir sig vel um
og segir svo: „Þegar maður er kominn í
búninginn og kominn á svið fer maður
ósjálfrátt inn í hugarheim þessarar per-
sónu sem maður á að syngja og hugsar
auðvitað mikið um hvernig hlutirnir hafa
verið á þessum tímum sem verkið átti
upphaflega að gerast á. Þetta er hrikaleg
dramatík sem birtist m.a. í því að fóstur-
móður mín í verkinu, Azucena, rænir mér
sem barni [Manrico er í raun bróðir Luna
greifa þótt þeir geri sér ekki grein fyrir
því fyrr en undir lok verksins] og kastar
óvart eigin barni á bál eftir að móðir
hennar var sökuð um galdra og brennd á
báli. Þetta eru allsvakalega göldróttar
kerlingar, enda er maður hálfhræddur við
þær Elsu og Alinu þegar þær eru komnar
í ham,“ segir Jóhann Friðgeir, en Elsa
Waage og Alina Dubik skiptast á að
syngja hlutverk Azucenu á sýningum. Aðr-
ir söngvarar uppfærslunnar eru Viðar
Gunnarsson sem syngur hlutverk Ferr-
andos, Gréta Hergils og Hanna Þóra Guð-
brandsdóttir sem skiptast á að syngja
Ines og Snorri Wium sem er Ruiz.
Jóhann Friðgeir Valdimarsson og Hulda Björk Garðarsdóttir takast nú á við hlutverk Manricos og Leonoru í fyrsta sinn.
Morgunblaðið/Árni Sæberg