Morgunblaðið - 19.10.2012, Blaðsíða 26

26 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. OKTÓBER 2012
Við þekkjum öll
fréttir af sakamálum
þar sem tilkynnt er
að „málið sé upplýst“
og svo er lögbrjót-
inum sleppt lausum.
Þannig er þetta, jafn-
vel þótt ofbeldisverk
hafi verið framin, að
um síbrotamann sé
að ræða eða að hann
sé á einhvern annan
hátt hættulegur um-
hverfi sínu. Hvar í heiminum er
þetta svona og hví í ósköpunum
þarf þetta að vera svona?
Ráðist að
lögreglumönnum
Nú hafa borist fréttir af því að
lögreglan hafi komist á snoðir um
að til stæði með þaulskipulögðum
hætti að ráðast á heimili „útval-
inna“ löggæslumanna og misþyrma
þeim og fjölskyldum þeirra. Gerð
var atlaga að þeim
grunuðu, þeir hand-
eknir og krafa gerð
um gæsluvarðhald, en
viti menn, flestum
þeirra var sleppt.
Dómari hafnaði lög-
reglunni!
Öryggi manna
Lögreglan hefur
margsinnis bent á hve
lagaheimildir hennar
til aðgerða séu þröng-
ar. Hún hefur bent á
nauðsyn þess að setja
hér á stofn öfluga greiningardeild
til forvirkra og fyrirbyggjandi
verndaraðgerða og um nauðsyn
þess að hún sé útbúin þeim tækj-
um og tólum, sem hún óskar eftir
til þess að gæta eigin öryggis og
borgaranna. En ekki má. Vinstri-
menn ganga gjarnan af göflunum
ef á eitthvað þessu líkt er minnst
og hrópa stóryrt öfugmæli eins og
lögregluríki, leyniþjónusta, mann-
réttindabrot o.s.frv. Jafnvel þótt
sama fólk njóti og vilji njóta sömu
verndar og aðrir.
Leysum málið
Löggjafinn þarf að taka á sig
rögg og setja tafarlaust nauðsyn-
lega löggjöf til þess að leysa þessi
mál. Einnig þarf að stórauka fjár-
veitingar til þessara mála, fjölga í
lögreglustéttinni og hækka laun
vegna þessara hættulegu und-
irstöðustarfa þjóðfélagsins. Annað
er ekki forsvaranlegt á tímum þeg-
ar glæpir og vopnaburður aukast
svo mjög.
Glæpir og öryggi borgaranna
Eftir Kjartan Örn
Kjartansson
Kjartan Örn
Kjartansson
» Lögreglan hefur
bent á nauðsyn þess
að hér verði öflug grein-
ingardeild til forvirkra
og fyrirbyggjandi
verndaraðgerða.
Höfundur er fyrrv. forstjóri og stuðn-
ingsmaður Hægri grænna.
Um helgina fara til-
lögur stjórnlag-
aráðs að nýrri
stjórnarskrá í þjóð-
aratkvæði. Með
þessu er merkum
áfanga náð. Og þó
andstæðingar at-
kvæðagreiðslunnar
segi hana mark-
lausa er það í full-
komnu ósamræmi við þá orrahríð sem
dunið hefur yfir. Slíkur þungi yrði
aldrei lagður í merkingarlaust mál.
Greinin um framsal ríkisvalds, hef-
ur fengið sérlega útreið og sögð renni-
braut inn í Evrópusambandið.
Ákvæðið er svona:
111. gr.
Framsal ríkisvalds.
Heimilt er að gera þjóðréttar-
samninga sem fela í sér framsal rík-
isvalds til alþjóðlegra stofnana sem
Ísland á aðild að í þágu friðar og efna-
hagssamvinnu.
Framsal ríkisvalds skal ávallt vera
afturkræft. Með lögum skal afmarka
nánar í hverju framsal ríkisvalds
samkvæmt þjóðréttarsamningi felst.
Samþykki Alþingi fullgildingu
samnings sem felur í sér framsal rík-
isvalds skal ákvörðunin borin undir
þjóðaratkvæði til samþykktar eða
synjunar. Niðurstaða slíkrar þjóð-
aratkvæðagreiðslu er bindandi.
Sitjandi ríkisstjórn hefur lofað
landsmönnum þjóðaratkvæða-
greiðslu um ESB. Samkvæmt nýju
stjórnarskránni eru slík loforð óþörf
því ekki er hægt að framselja ríkis-
vald nema með samþykki þjóðarinnar
allrar í bindandi þjóðar-
atkvæðagreiðslu. Ergó: Í nýju stjórn-
arskránni ræður meirihlutinn og án
hans ekkert ESB.
LÝÐUR ÁRNASON,
læknir og liðsmaður Dögunar.
Framsal ríkisvalds
Frá Lýð Árnasyni
Lýður Árnason
Á síðustu dögum fyr-
ir kosningu um samein-
ingu Álftaness og
Garðabæjar skrifa and-
stæðingar sameiningar,
þeir Jón Árni Bragason
og Bragi Bragason,
grein og telja „að betra
sé að veifa röngu tré en
öngu“. Í grein þeirra
eru staðreyndavillur.
Nauðsynlegt er fyrir
Álftnesinga og
Garðbæinga að réttar staðreyndir
komi fram og vil ég nefna nokkrar
sem íbúar þurfa að hafa í huga þegar
þeir ganga að kjörborðinu.
Skuldir Álftaness við sameiningu
verða 3,2 milljarðar eða innan við 40%
af árstekjum sameinaðs sveitarfélags.
Afborganir af þessum skuldum
verða um 1,5% af tekjum ársins í sam-
einuðu sveitarfélagi.
Bókfærðar eignir Álftaness verða
við sameiningu um 3,4 milljarðar.
Bókfærðar eignir á hvern Álftnes-
ing eru hærri við sameiningu en á
hvern Garðbæing.
Bókfærðar eignir í sameinuðu
sveitarfélagi verða því við sameiningu
hærri á hvern íbúa en þær eru á
hvern Garðbæing í dag.
Bókfærðar eignir eru eitt, en eignir
þessar eru miklu meira virði ef litið er
til hvað það myndi
kosta að byggja þær
upp í dag.
Samkvæmt ítarlegri
skoðun sem fram fór
eru eignir Álftaness í
góðu ásigkomulagi.
Fullyrðing um að ráðast
þurfi í umfangsmiklar
framkvæmdir vegna
viðhalds og endurnýj-
unar á eignum á Álfta-
nesi er því röng.
Sveitarfélagið Álfta-
nes mun skila jákvæðu
veltufé frá rekstri í sameinað sveitar-
félag en ekki uppsöfnuðu rekstr-
artapi eins og haldið er fram.
Allar þessar staðreyndir styðja þá
skoðun að sameining Álftaness og
Garðbæjar muni ekki verða fjárhags-
lega íþyngjandi fyrir íbúana.
Segjum já við sameiningu.
Eignir Álftaness
umfram skuldir
Eftir Snorra
Finnlaugsson
» Allar þessar stað-
reyndir styðja þá
skoðun að sameining
Álftaness og Garðbæjar
muni ekki verða fjár-
hagslega íþyngjandi
fyrir íbúana.
Snorri
Finnlaugsson
Höfundur er bæjarstjóri á Álftanesi.
Hversvegna ásælast Kínverjar
Grímsstaði á Fjöllum? Ég held að þeir
ætli sér ekkert sérstakt með sjálfa bú-
jörðina. Ekki frekar en að skákmaður
ætli að rækta gulrætur eða annað á
þeim reit taflborðsins sem hann ásæl-
ist hverju sinni. Skákmaður sækist
eftir staðsetningu vegna valdanna
sem hann nær þar með á öðrum reit-
um – eða til að hindra að andstæðing-
urinn nái hliðstæðum völdum. Þetta
er sumsé spurningin um fótfestu í
einni mynd eða annarri á mikilvægum
reit og líklega skipta Grímsstaðir Kín-
verja ekki öðru máli. Allt tal um ann-
að, svo sem hótelrekstur, er til að
þyrla upp ryki og villa mönnum sýn.
Hvaða reiti vilja þeir þá valda? Ísland
er landfræðilega við dyragátt sigl-
ingaleiðar sem er miklu styttri en nú-
verandi leið milli Kína og Evrópu –
auk þess sem landið er Evrópumegin.
Núna sigla Kínverjar ekki bara mun
lengri leið, heldur þurfa þeir líka að
fara í gegnum landfræðilegt og póli-
tískt nálarauga sem eru Mið-
Austurlönd. Nálarauga sem er meira
eða minna valdað af Bandaríkjunum.
Norðurleiðin er því í mörgu tilliti
gríðarlega mikilvæg líflína Kína til
framtíðar, en hún liggur sumsé
framhjá nánast óbyggðu og óvölduðu
landi – Íslandi. Líti Kínverjar á þenn-
an mikilvæga reit sem óvaldaðan – þá
hljóta þeir að ásælast fótfestu hér,
a.m.k. svo aðrir nái henni síður.
Var það ekki einmitt hugsun Breta
með hernámi Íslands í seinni heims-
styrjöldinni – þegar þeir tryggðu sér
fótfestu hér? Var það ekki til að valda
enn aðra siglingaleið, þ.e.a.s. þá yfir
Atlantshafið og til að koma í veg fyrir
að Þjóðverjar næðu reitnum? Það var
því að vonum þegar hersetunni lauk
endanlega, að þá birtist vonbiðill út
við sjónarrönd. Þetta er því ekki bara
spurningin um fótfestu í einni mynd
eða annarri, sbr. hér að ofan, heldur
ekki síður um það hver nái henni. Í
þessu samhengi má minna á að Jap-
anir skilgreina gjarnan viðskipti sem
stríð og eflaust stafar mörgum ógn af
umsvifum Kínverja. Spurningin er:
Verður Ísland kínverskur reitur á
taflborði?
EMIL JÓN RAGNARSSON,
Hafnarfirði.
Kínversk skák
Frá Emil Jóni Ragnarssyni
Á forsíðu vefsins
okkarval.is er fjallað
um þá þætti sem taldir
eru sérlega til þess
fallnir að sannfæra
okkur Garðbæinga um
það að sameinast
Álftanesi. Að mínu
mati er enginn þessara
þátta til þess fallinn að
hvetja til sameiningar
og frekar merki þess
hversu rök sameining-
arsinna eru fá og léttvæg. Auk
þessa byggjast þau fyrst og fremst
á óljósum vonum um framtíð-
arþróun. Hér mun ég fara stuttlega
yfir þessi rök eins og þau blasa við
mér.
Sameinuð á ný – Nákvæmlega
enginn ávinningur
Þau rök að sveitarfélögin verði
sameinuð á ný eftir 135 ára að-
skilnað fela í sér nákvæmlega eng-
an ávinning fyrir Garðbæinga í
dag. Auðvitað hafa margir gaman
af sögu, en ég hefði talið að 135 ára
saga sjálfstæðs hrepps sem nú er
orðinn fallegt, gott og fjárhagslega
öflugt sveitarfélag vegi mun
þyngra á vogarskálunum en at-
burður sem gerðist árið 1878. Það
er ekki eins og um sé að ræða tví-
bura sem hafi verið aðskildir í
æsku, og ég þori að fullyrða að eng-
inn núverandi íbúi sveitarfélaganna
tveggja eigi nokkrar minningar um
sameinað sveitarfélag frá árinu
1878.
Öflugra sveitarfélag –
Minna fé verður til fjárfest-
inga og uppbyggingar
Vandséð er hvernig sameining
gerir Garðabæ öflugri en hann er í
dag. Garðabær hefur skilað að
meðaltali um 800 milljónum á ári í
veltufé frá rekstri, en Álftanes hef-
ur verið með neikvætt veltufé upp á
um 130 milljónir að meðaltali und-
anfarin ár. Veltufé frá rekstri segir
ágætlega til um fjárhagslegt heil-
brigði sveitarfélags og því bendi ég
á þessa tölu hér. Auknar tekjur
vegna íbúa á Álftanesi vega því lítið
í þessu samhengi þar sem ég fæ
ekki séð að þær standi undir
rekstri sveitarfélagsins Álftaness í
dag, hvað þá eftir að útsvar og önn-
ur gjöld verða lækkuð til samræmis
við Garðabæ. Það er því ljóst að
minna fjármagn verður eftir til að
ráðast í fjárfestingar eftir samein-
ingu og auknar líkur á
því að Garðabær þurfi
að ráðast í frekari lán-
tökur eða draga úr
fjárfestingum til fram-
tíðar. Standi Garða-
bær hinsvegar áfram í
núverandi mynd mun
eðlileg þróun byggðar
leiða til þess að veltu-
fé vex jafnt og þétt til
framtíðar og skapa
áfram grunn að sterku
samfélagi.
Tæplega 14.000
íbúar – Fjöldi íbúa
skiptir litlu máli
Sameining fjölgar íbúum Garða-
bæjar um 2.400 og verða þeir um
14.000 eftir sameiningu. Fjöldi íbúa
skiptir litlu máli í heildarmyndinni
og má benda á Kópavog og Hafnar-
fjörð því til staðfestingar. Þau
sveitarfélög standa mun verr en
Garðabær í dag, þrátt fyrir að þar
séu íbúar 25.000-30.000. Ef það er
vilji til að fjölga íbúum í Garðabæ
er réttara að gera það á okkar for-
sendum, á okkar skipulagi, á þeim
tíma og á þann hátt sem okkur
sjálfum hentar.
Aukið vaxtarrými –
Álftanesi fylgir nánast
ekkert byggingarland
Sameinað sveitarfélag verður um
4.700 ha. að flatarmáli. Það er
ágætt, en um 4.000 þeirra koma frá
Garðabæ í dag. Garðabæ skortir
ekki byggingarland og ég held að
óhætt sé að fullyrða að í Garðbæ sé
að finna ein bestu byggingarsvæðin
á höfuðborgarsvæðinu. Hnoðraholt,
Urriðaholt, Garðaholt og Setbergs-
landið eru skilgreind sem bygging-
arsvæði og þau duga okkur næstu
áratugina og vel það. Málið er hins-
vegar það að megnið af því landi
sem fylgir Álftanesi er annaðhvort
í einkaeigu eða hreinlega óbyggi-
legt af ýmsum ástæðum. Það er því
ekki hagur af sameiningu með
þetta í huga auk þess sem útivist-
arsvæði verða áfram til staðar þó af
sameiningu verði ekki.
Hagkvæmari aldurssamsetn-
ing – Nánast engin breyting
við sameiningu
Oft er rætt um að íbúar Garða-
bæjar séu að eldast og talað um að
með sameiningu megi gera íbúa-
samsetninguna hagstæðari. Við
skoðun kemur í ljós að þessi sam-
eining breytir nánast engu fyrir
Garðbæinga. Fjöldasamsetningu
íbúa fyrir og eftir sameiningu má
sjá í töflunni hér fyrir neðan í hlut-
falli af heildarfjölda íbúa.
Vandséð er að þessar örlitlu
breytingar sem fylgja sameining-
unni séu þess eðlis að hafa áhrif á
svo stóra og mikilvæga ákvarð-
anatöku sem sameining sveitarfé-
laga er.
Mikið samstarf nú þegar –
Ekki fyrirséðar breytingar
þó sameiningu verði hafnað
Sveitarfélög landsins hafa með
sér samstarf um ýmsa þætti í starf-
semi sinni. Meðal þess sem bent er
á er samstarf um Strætó, Sorpu,
Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins og
aðild að ýmsum nefndum og ráðum
sveitarfélaga höfuðborgarsvæð-
isins. Ég get ekki með nokkru móti
séð að það verði breyting á þessu
samstarfi þó svo að ekki verði af
sameiningu og því er ekki hægt að
gefa þessum rökum mikið vægi
Kjósum okkar framtíð
– Segjum nei
Garðabær hefur verið drauma-
sveitarfélagið undanfarin tvö ár
samkvæmt tímaritinu Vísbendingu
og ég trúi ekki að íbúar Garða-
bæjar vilji breyta því. Eftir stendur
að á meðan ókostir eru augljósir og
óafturkræfir standa ekki önnur rök
eftir með sameiningu en vonir og
þrár bæjarstjórnar. Ég mun segja
nei á laugardaginn og hvet alla íbúa
Garðabæjar til að gera slíkt hið
sama.
Garðbæingar, kjósum okkar
framtíð, segjum nei
Eftir Harald Yngva
Pétursson » Verði af sameiningu
eru auknar líkur á
því að Garðabær þurfi
að ráðast í frekari lán-
tökur eða draga úr fjár-
festingum til framtíðar.
Haraldur Yngvi
Pétursson
Höfundur er viðskiptafræðingur
og íbúi í Garðabæ.
8,7%
15,0%
14,1%
51,0%
8,4%
2,8%
Garðabær
Sameinað
sveitaf.
8,5%
14,1%
14,0%
50,9%
9,2%
3,3%
0-5 ára
6-15 ára
16-25 ára
26-66 ára
67-79 ára
80 ára +
Bréf til blaðsins