Morgunblaðið - 21.11.2012, Side 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. NÓVEMBER 2012
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
„Þetta er óvenjuslæmt norðan- og
austanlands,“ sagði Björn Ólafsson,
forstöðumaður þjónustudeildar
Vegagerðarinnar, um snjókomuna
undanfarið. Hann sagði að fjárveit-
ing til vetrarþjónustu á þessu ári
hefði klárast strax í haust enda var
síðasti vetur ekki mjög þægilegur.
Heildarfjárveiting til vetrarþjónustu
á þessu ári var 1.580 milljónir og þar
af fóru 1.413 milljónir til þjónustu-
svæðanna. Ekki var búið að taka
saman heildarkostnað við vetrar-
þjónustuna í gær. Engu að síður var
ljóst að fjárveitingin var löngu búin,
að sögn Björns. Vegakerfið er þó
ekki látið lokast vegna ófærðar og
þess vegna er þessi rekstrarliður
kominn í mínus fyrir nokkru.
„Allur norðurhluti landsins og
Austurlandið hefur verið miklu verri
en verið hefur, þetta er með því
meira sem við sjáum,“ sagði Björn.
„Það eru mikil snjóþyngsli á öllum
norðurhluta landsins.“
Ófærðin skall á fyrir norðan í
byrjun september. Lítið lát hefur
verið á ófærðinni síðan og ekki útlit
fyrir að úr dragi næstu daga, að
sögn Björns. Það er því viðbúið að
enn bætist við snjómoksturskostnað
Vegagerðarinnar.
Fannfergi í Skagafirði
Óvenjumikið fannfergi hefur verið
í Skagafirði undanfarið. „Þetta er
búið að vera þrjár helgar í röð,“
sagði Ásta Björg Pálmadóttir sveit-
arstjóri. „Þetta er óvenjusnemmt
hjá okkur. Við erum vön að fá norð-
anáhlaupin í janúar til mars.“
Hún sagði kostnað af snjómokstri
í sveitarfélaginu vera kominn vel yf-
ir tíu milljónir. Sveitarstjórn sam-
þykkti í síðustu viku að bæta við
framlög til snjómoksturs og taldi
Ásta að líklega þyrfti að bæta meiru
við enda horfur á áframhaldandi
snjókomu.
Sveitarfélagið mokar snjó á Sauð-
árkróki, Hofsósi, Hólum, í Varma-
hlíð og ber kostnað á móti Vegagerð-
inni af mokstri tengivega og heim-
reiða að sveitabæjum.
Snjómokstur sveitarfélagsins var
boðinn út í haust en aukaverktaki
var ræstur út í fyrradag því ekki
hafðist undan að moka snjónum.
Ásta sagði ekki hjá því komist að
fara að aka snjónum í burt úr þétt-
býlinu. Mokað var að skíðasvæðinu í
Tindastól í fyrradag og hafði Ásta
heyrt að snjógöngin þangað væru
nokkuð djúp.
Mikið um norðlægar áttir
Meðalhiti fyrstu 20 daga nóv-
embermánaðar er rétt undir með-
allagi, að sögn Trausta Jónssonar
veðurfræðings. Óvenjuhlýtt var
lengst af nóvember í fyrra þótt síð-
ustu dagar mánaðarins þá hafi verið
kaldir. Desember í fyrra var óvenju-
kaldur.
Stormviðvaranir hafa verið nánast
daglegt brauð hjá Veðurstofunni
undanfarið. Trausti sagði það ekki
óvenjulegt þegar til lengri tíma væri
litið. „Það koma alltaf svona kaflar
og hafa gert það alla tíð,“ sagði
Trausti. Hann sagði það óvenjuleg-
asta ef til vill vera að allt frá því í
apríl sl. hefðu vindar mikið verið
norðlægrar áttar og mun meira en
að meðaltali. Samt hefði ekki verið
mjög kalt og norðanáttin verið til-
tölulega hlý. Búast hefði mátt við
kaldara veðri.
Talað hefur verið um snjóþyngsli
fyrir norðan en Trausti sagði að ekki
þyrfti að fara mörg ár til baka til að
finna dæmi um 50 sentimetra djúp-
an snjó á Akureyri í október. Hann
sagði að almennt hefði verið snjólétt
síðustu árin, samt hefðu komið snjó-
þungir kaflar eins og höfuðborgar-
búar fengu að kynnast í desember í
fyrra og janúar sl.
Trausti sagði að haustið hefði ver-
ið með illviðrasamara móti miðað við
það sem menn þekktu frá seinni ár-
um. Raunar var nýliðinn október
einn sá hægviðrasamasti sem komið
hefur. Nóvembermánuðir hafa verið
tiltölulega hlýir frá síðustu aldamót-
um og hafa staðið sig betur en t.d.
októbermánuðir í því sambandi. Það
sem af var þessum mánuði, til gær-
dagsins, var hiti talsvert neðan við
meðaltal síðustu tíu ár þótt við séum
nálægt meðaltali árin 1961-90. Vikið
frá meðaltali nóvembermánaða
þeirra ára fyrstu 20 daga nóvember
nú er ekki nema 0,2 gráður en gagn-
vart síðustu tíu árum er meðalhitinn
nú 1,7 gráðum undir meðaltali síð-
ustu tíu ár. Akureyri er tiltölulega
kaldari en Reykjavík gagnvart með-
altalinu 1961-90.
Trausti minnti á að afskaplega
hart veður hefði gert snemma í sept-
ember síðastliðnum á Norðurlandi.
Þá hefði verið óvenjumikill snjór
sumstaðar eins og t.d. á Sauðárkróki
og þar um kring. Hins vegar hefði
almennt verið snjólétt á Vesturlandi
og eins á höfuðborgarsvæðinu.
Óvenjumikill snjór fyrir norðan
 Vegagerðin er búin með snjómoksturspeningana  Sveitarfélagið Skagafjörður setur meira í
moksturinn  Kaldara hefur verið það sem af er nóvember nú en að meðaltali frá aldamótum
Morgunblaðið/Björn Björnsson
Sauðárkrókur Snjó hefur kyngt niður í Skagafirði líkt og víðar á Norðurlandi að undanförnu. Skaflarnir á bílunum
sýna snjókomuna vel. Snjómoksturinn er orðinn mun dýrari en sveitarfélög og Vegagerðin gerðu ráð fyrir.
Björn
Ólafsson
Trausti
Jónsson
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Árið í ár hefur verið metár. Hingað
hefur komið fjöldi stórra verkefna.
Því fylgir gífurleg velta sem kemur
með erlendan gjaldeyri inn í landið,“
segir Helga Margrét Reykdal, fram-
kvæmdastjóri kvikmyndafyrir-
tækisins Truenorth, um ganginn í ís-
lenskri kvikmyndagerð í ár.
Fyrirtæki hennar vann að gerð
kvikmyndarinnar The Secret Life of
Walter Mitty í september, sem
Hollywood-stjarnan Ben Stiller
framleiðir, og í október vann það að
framhaldsmyndinni Thor 2. Þá vann
kvikmyndafyrirtækið Pegasus að
sjónvarpsþáttunum Game of Thro-
nes í haust, svo dæmi sé tekið.
Eins og sýnt er á grafinu hér til
hliðar var veltan af gerð kvikmynda
og sjónvarpsefnis á fyrstu 8 mánuð-
um ársins nærri því jafn mikil og allt
árið í fyrra. Stefnir því í metár.
Enn ekkert fast í hendi
Helga Margrét segir of snemmt
að segja til um hvernig næsta ár
verður. „Það eru aðilar sem eru
áhugasamir um að koma en það er
ekkert fast í hendi. Nú er dimmasti
tími ársins og dagarnir ekki langir
og menn eru kannski ekki að horfa
mikið til Íslands á meðan svo er.“
Veltutölur fyrir síðustu mánuði
ársins liggja ekki fyrir fyrr en í vor
og telur Helga Margrét að í ljósi
verkefnastöðunnar verði þeir jafn
stórir eða stærri en í fyrra. Hún
kveðst aðspurð ekki vera sannfærð
um að erlendu verkefnin verði jafn
stór á næsta ári. „Ég á ekki von á að
næsta ár verði jafn stórt í sniðum og
þetta ár. Verkefnin hafa raðast ótrú-
lega vel niður á árið og allt hefur
gengið eins og í sögu,“ segir Helga
Margrét sem telur aðspurð að hækk-
un virðisaukaskatts á gistingu verði
ekki til þess að auka samkeppnis-
hæfni kvikmyndagerðar á Íslandi.
Óheppilegar skattahækkanir
„Ef virðisaukaskatturinn verður
hækkaður jafn gífurlega og boðað
hefur verið hefur það í för með sér að
hótelherbergi verða mjög dýr á Ís-
landi. Gisting á litlu hóteli úti á landi
verður í evrum talið orðin svipað dýr
og á hóteli í evrópskri stórborg. Það
er stór biti að kyngja,“ segir Helga
Margrét.
Kjartan Þór Þórðarson, fram-
kvæmdastjóri Saga Film, er bjart-
sýnn á gott gengi greinarinnar á
næsta ári. „Næsta ár lítur gríðarlega
vel út. Það kæmi mér ekki á óvart að
það yrði svipað að umfangi og árið í
ár. Innlenda framleiðslan mun
sennilega vaxa. Það er kannski ekki
hægt að ætlast til þess að veltan í er-
lendum verkefnum verði jafn mikil.
Ég spái því að veltan muni skiptast í
helminga milli innlendra og erlendra
verkefna. Innlenda framleiðslan get-
ur vel aukist um að minnsta kosti
milljarð króna á næsta ári.
Bæði eru sjónvarpsstöðvarnar að
setja meira fjármagn í innlent efni á
kostnað þess að kaupa erlent efni.
Breytingar á lögum um Ríkisútvarp-
ið munu auka framleiðslu á sjón-
varpsefni á opnum markaði. Þá á að
auka fjárveitingar í kvikmyndasjóð.
Það eitt mun tryggja að minnsta
kosti milljarð króna í aukna veltu á
næsta ári í innlenda efninu.“
Aukið fjármagn frá útlöndum
Hann segir efnið vekja athygli.
„Það hjálpar okkur einnig að
meira af erlendu fjármagni er að
koma fyrirfram inn í framleiðslu á ís-
lensku sjónvarpsefni en áður.
Gæðin og vinnslan skila okkur ár-
angri enda er framleiðslan orðin í
toppklassa í Evrópu. Áður voru
þessar leiknu seríur fjármagnaðar af
innlendum aðilum eingöngu. Með
auknum áhuga erlendra aðila kemur
inn meira fé frá erlendum sjóðum.
Sú þróun er líkleg til að auka fram-
leiðslu á íslensku efni,“ segir Kjartan
og nefnir hvernig norrænu sjón-
varpsstöðvarnar DR, SVT, NRK og
YLE kaupi orðið íslenskt efni.
Líklegt sé að næstu sjónvarpsserí-
ur verði styrktar með fé úr sjóðum
frá Norðurlöndunum og Evrópu,
þ.m.t. Þýskalandi. Þáttaraðir á borð
við Hamarinn, Heimsendi, Svarta
engla og Pressu hafi verið sýndar er-
lendis við miklar vinsældir sem og
Næturvaktin, t.d. á BBC.
Búið er að endurgera Næturvakt-
ina í Noregi og unnið er að endur-
gerð Réttar í Bandaríkjunum, en
það eru framleiðendur Homeland
sem framleiða þáttinn fyrir NBC,
eina stærstu sjónvarpsstöð Banda-
ríkjanna. „Aðilar eins og HBO og
netleigan Netflix eru farnir að fyrir-
framkaupa seríur frá Skandinavíu
og sú þróun mun hjálpa íslenskri
kvikmyndagerð,“ segir hann.
Stefnir í metár í kvikmyndagerð
 Greinin velti rúmlega 7 milljörðum á fyrstu átta mánuðum ársins  Velti 8 milljörðum allt árið í fyrra
 Framkvæmdastjóri Saga Film segir erlenda aðila í auknum mæli setja fé í íslenska kvikmyndagerð
Kvikmyndagerð í sókn
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum, án VSK. (m. kr.)*
4.500
4.000
3.500
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
5.00
0
Ja
n.
-fe
b.
2010
2011
2012
M
ar
s-
ap
r.
M
aí
-jú
ní
Jú
lí-
ág
.
Se
pt
.-o
kt
.
Nó
v.-
de
s.
Ja
n.
-fe
b.
M
ar
s-
ap
r.
M
aí
-jú
ní
Jú
lí-
ág
.
Se
pt
.-o
kt
.
Nó
v.-
de
s.
Ja
n.
-fe
b.
M
ar
s-
ap
r.
M
aí
-jú
ní
Jú
lí-
ág
.
Se
pt
.-o
kt
.
Nó
v.-
de
s.
? ?
Jan.-ágúst: 7.286,3 Jan.-ágúst: 11.272,9 Jan.-ágúst: 12.561,3
*Undir þennan skattflokk heyrir framleiðsla á kvikmynd-
um,myndböndum og sjónvarpsefni; hljóðupptaka og
tónlistarútgáfa; útvarps- og sjónvarpsútsending.
**Undir þennan skattflokk heyrir undirflokkurinn fram-
leiðsla á kvikmyndum,myndböndum og sjónvarpsefni
Samtals á ári
?
17.153
12.848
Þar af
kvikmyndir**
2010 2011 2012
4.672
7.990
7.108
1.
68
2,
9
1.
89
8,
7
1.
90
7,
5
1.
79
7,
2
2.
25
7,
8 3
.3
03
,8
1.
90
2,
1 2.
78
8,
3 3
.6
11
,1
2.
97
1,4
2.
28
8,
8
3.
59
1,4
2.
03
4,
7 2.
74
9,
9
3.
27
6,
9
4.
49
9,
8
Kjartan Þór
Þórðarson
Helga Margrét
Reykdal