Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.11.2012, Side 54

Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.11.2012, Side 54
54 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11.11. 2012 Menning Astrup Fearnley-safnið í Ósló er eitthelsta nútímalistasafn Norður-Evrópuog skarar fram úr á Norðurlöndum. 29. október var safnið opnað í nýjum sal- arkynnum á Þjófshólma þar sem það liggur að hafi og setur sterkan svip á höfuðstað Nor- egs. Húsið er eftir arkitektinn Renzo Piano, sem teiknaði Pompidou-safnið í París, og á sýningunni, sem nú stendur þar yfir, er að finna lykilverk eftir marga af helstu lista- mönnum samtímans, öll úr eign safnsins. „Við förum úr mjög hæverskum sýningar- sölum í stóru skrifstofuhúsnæði og inn í sjálf- stæða byggingu, sem einn helsti arkitekt sam- tímans hannaði,“ segir Gunnar Kvaran, forstöðumaður Astrup Fearnley-safnsins. Nýja safnið er fjórum sinnum stærra en það gamla. „Þessa dagana sýnum við eingöngu úr safneigninni, um 15% þess, sem stofnunin á, en í upphafi næsta árs verður önnur bygg- ingin notuð undir sýningar úr safneigninni og hin fyrir sérstakar sýningar.“ Hluti af norska efnahagsundrinu Astrup Fearnley-safnið hefur að geyma slíkt úrval verka eftir nafntogaða listamenn að fremur mætti ætla að slíkt safn væri að finna í Berlín, París eða London heldur en í höf- uðborg lands í útjaðri Evrópu. „Ég vil ekki hljóma hrokafullur, en við í Ósló höfum tekið forustu á Norðurlöndum hvað snertir söfnun á alþjóðlegri samtímalist,“ segir Gunnar. „Það er engin spurning. Í Loui- siana-safninu í Danmörku er safneignin orðin gömul og þeir hafa ekki mikið fé til að kaupa ný verk. Moderna-safnið í Stokkhólmi er í enn verri stöðu. En þetta safn er hluti af gríð- arlegu efnahagsundri í Noregi. Á undan- förnum 10 til 15 árum hafa Norðmenn áttað sig á að þeir geta eytt peningunum. Ósló gengur nú í gegnum hamskipti. Norðmenn eru að reisa nýtt ríkislistasafn upp á 60.000 fermetra, nýtt landsbókasafn er að rísa og miðborgin á eftir að taka stakkaskiptum. Slík þensla finnst ekki í nokkurri annarri borg í Evrópu. Einu borgirnar, sem minna á þetta, eru Abu Dhabi í Samein- uðu arabísku furstadæm- unum og Dúbaí í Dúbaí.“ Astrup Fearnley-safnið var opnað 1993 í Drottning- argötu í Ósló og var þá teiknað inn í stóra bygg- ingu, sem Hans Rasmus Astrup hafði fjármagnað og reist í upphafi tíunda ára- tugarins. „Þar var gert ráð fyrir nútímalistasafni og allt sérstaklega hannað fyrir það,“ sagði Gunnar. „Þetta var flott lítið safn á 1.200 fer- metrum. Hans Rasmus átti hugmyndina að þessu safni, stofnaði það og ánafnaði því myndir sínar. Hann fæddist 1938 og er því 74 ára og hafði verið að safna myndum frá sjö- unda áratugnum. Fjölskylda hans hefur safn- að listaverkum í eina og hálfa öld. Langafi hans var skipakóngur og átti besta og fínasta impressjónistasafn í Norður-Evrópu. Í krepp- unni 1930 varð hann hins vegar að selja stór- an hluta safnsins. Í þessu safni var til dæmis höfuðverk Pauls Gauguins, „Hvaðan erum við, hver erum við og hvert förum við?“, það hékk í borðstofu hans en er nú í Boston.“ Áhersla á bandaríska samtímalist Gunnar, sem stýrði Kjarvalsstöðum í tólf ár og þar áður Ásmundarsafni, var forstöðu- maður listasafnsins í Björgvin þegar Hans Rasmus leitaði til hans. Þar hafði hann verið í fjögur ár og unnið að uppbyggingu við góðan orðstír. „Þegar framkvæmdum við nýja viðbyggingu við safnið í Björgvin var að ljúka kemur Hans Rasmus til mín og spyr hvort ég vilji koma og vinna með honum í safninu í Ósló, vera forstöðumaður þess og ráðgjafi hans í innkaupum á listaverkum,“ segir Gunnar. „Ég tók þessu boði, byrjaði að vinna hjá hon- um 2001 og hef nú verið þarna í 11 ár. Ég setti fram áætlun um sýningar og saman gerðum við áætlun um innkaup á alþjóðlegri nútímalist eftir hans hugmyndum með meg- ináherslu á bandaríska samtímalist. Ákveðið var að fara þá leið vegna þess að ekkert ann- að safn í Skandinavíu kaupir inn og leggur slíka áherslu á bandaríska samtímalist.“ Stefna safnsins og áhersla í innkaupum er óbreytt. „Einkenni safneignarinnar er að þar er ekki reynt að fá listsögulegt yfirlit eða yfir- lit yfir listhreyfingar með einu verki eftir hvern,“ segir Gunnar. „Okkar markmið er að finna þá listamenn, sem við teljum að hafi umbreytt listasögunni og skapað nýjar víddir innan hennar, listamenn eins og Matthew Barney, Paul Chan, Jeff Koons og Cindy Sherman, og fara á dýptina. Við eigum 65 verk eftir Barney og 25 eftir Koons. Við fáum góða innsýn í einstaka listamenn, en förum allt aðra leið en opinber söfn, sem alltaf verða að halda sig við söguna og eiga eintak eftir hvern og einn. Við hins vegar kaupum einfald- lega ekki verk ef við fáum ekki þau bestu.“ Undanfarið hefur Gunnar unnið að sýn- ingum þar sem áhersla er lögð á tiltekin svæði. „Við ákváðum að setja upp sýningar á bandarískri, kínverskri, indverskri, brasilískri og evrópskri samtímalist,“ sagði hann. „Við erum búin með Bandaríkin, Kína og Indland. Við undirbúum þessar sýningar með því að ferðast í tvö ár um viðkomandi svæði og kort- leggja það. Svo gerum við sýningu og ef við erum ánægð með hana kaupum við hana. Bandaríska sýningin fór til tólf landa og sú kínverska á átta söfn í heiminum.“ Gunnar segir að áfram sé þó lögð áhersla á bandaríska samtímalist. „Við fylgjum eftir þessum stóru listamönnum, sem við keyptum hlutfallslega ódýr verk eftir í byrjun, þótt verkin séu nú orðin dýrari og erfiðara að kaupa þau. En ef eitthvað nýtt kemur til er- um við líka tilbúin að kaupa og það á við um stóru brasilísku samtímalistarsýninguna, sem undanfarið ár hefur verið í undirbúningi.“ Colosseum eftir kínverska listamanninn Huang Yong Ping sem settist að í Frakklandi eftir blóðbaðið á Torgi hins himn- eska friðar 1989. Fyrirmynd verksins er hinn forni leikvangur Rómverja og gróðurinn ber forgengileikanum vitni. ASTRUP FEARNLEY-SAFNIÐ Í ÓSLÓ OPNAÐ Lykilverk úr list samtímans ASTRUP FEARNLEY-SAFNIÐ SETUR STERKAN SVIP Á BORGARMYND ÓSLÓAR. GUNNAR KVARAN VEITIR SAFNINU FORSTÖÐU OG SEGIR AÐ ÞAÐ SÉ Í FORUSTU Á NORÐURLÖNDUM Í SÖFNUN Á ALÞJÓÐLEGRI SAMTÍMALIST. ÞAR ER LÖGÐ ÁHERSLA Á VERK MANNA, SEM HAFA BREYTT LISTASÖGUNNI. Karl Blöndal kbl@mbl.is Róið á báti milli tveggja bygginga nýja Astrup Fearnley-nútímalistasafnsins, sem er eftir arkitektinn Renzo Piano og minnir á bát, sem siglir seglum þöndum. Verk Jeffs Koons, Michael Jackson and Bubbles, frá 1988 er til sýnis í safninu um þessar mundir. Stytta af manni eftir bandaríska listamanninn Frank Ben- son. *Við hins veg-ar kaupumeinfaldlega ekki verk ef við fáum ekki þau bestu. Ljósmynd/ Anders Valde Ljósmynd/Nic LehouxLjósmynd/Astrup Fearnley Collection

x

Morgunblaðið - Sunnudagur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið - Sunnudagur
https://timarit.is/publication/1078

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.