Morgunblaðið - Sunnudagur - 03.02.2013, Side 23

Þ
essi hópur telur kalóríurn-
ar í innbyrtu áfengi og
dregur úr kaloríufjölda í
mat á móti. Slíkt getur
leitt til líffæraskemmda og lang-
varandi geðvandamála sé þetta
stundað í miklum mæli og eykur
líkur á alkóhólisma. Þetta hegð-
unarmynstur hefur meira að segja
hlotið nafn, „drunkorexia“.
Þegar útlitsdýrkunin er allsráð-
andi og kröfur um virka þátttöku í
félagslífi miklar eykst hættan á að
„drunkorexia“ verði vandamál.
Samkvæmt rannsókn sem gerð
var í Columbia háskólanum í Mis-
souri í ársbyrjun 2012 sveltu 16%
háskólanema sig eða borðuðu
mjög lítið áður en þeir
héldu út á lífið og teyg-
uðu áfengi. Konur voru
í miklum meirihluta í
þessum hópi, eða þrisv-
ar sinnum fleiri en
karlmennirnir. Þetta
sögðust þær gera til að
bæta ekki á sig og til að
eyða minni pening í að
finna fyrir áhrifum.
Þessi hegðun þekkist
meðal meðferðaraðila hér
á landi þó að hún sé lítið í
umræðunni og er ekki
skilgreind sem sjúkdómur.
Þetta er vissulega tvíþætt
vandamál en hugtakið „drunko-
rexia“ er meðferðarað-
ilum hjá SÁÁ og ís-
lenskum
átröskunarteymum lítið
þekkt þó að allir taki
undir að það sé al-
þekkt að þessi tvö
vandamál eigi það til að
fléttast saman. Kráar-
menning í Bretlandi á
líklega stóarn þátt í því að
þetta er vaxandi vandamál
þar í landi. Hér á landi
þætti það aftur á móti
fréttnæmt ef hópar af
ungu fólki skelltu sér nær
daglega á barinn eftir skóla
eða vinnu.
Fyrirbærið „drunkorexia“
HVAÐ GERIST ÞEGAR ÁTRÖSKUNAR- OG ÁFENGISVANDAMÁL BLANDAST
SAMAN? SLÍK HEGÐUN ER VISSULEGA EKKI NÝ Á NÁLINNI EN BREIÐIST NÚ
ÚT VÍÐA OG ÞÁ SÉRSTAKLEGA MEÐAL UNGRA KVENNA Í BRETLANDI.
Signý Gunnarsdóttir signy@mbl.is
3.2. 2013 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23
Ég er bara dauðástafangin af honum Þorra. Hlakka alltaf svakalegatil að fá hann í heimsókn á sama tíma á ári. „Komdu fagnandi,“hrópa ég til hans og breiði út faðminn þegar hann sviptir sér inn í
líf mitt með karlmannlegum slætti, einmitt þegar ég þarf hvað mest á
upplyftingu að halda. Mér er drullusama þó að hann sé hákarls-
klístraður á krumlunum, angandi af súrum
hval, með harðfiskmylsnu í skegginu og fret-
andi eins og sögunarverksmiðja. Ég sest
skælbrosandi við hlið hans og tek til við að
slafra í mig gallsúra hrútspunga og annað
hnossgæti sem hann ber á borð fyrir mig.
Með sviðakjamma í annarri hendi og hangið
læri í hinni, byrjar hann svo að humma sínum
djúpa rómi, ekki ólíkt og skeggjuðu félag-
arnir í Hobbitanum gera svo undurfallega, og
þegar hann brestur í söng þá get ég ekki
haldið í mér lengur, enda engin ástæða til, ég
tek lagið með honum. Við syngjum í fimmund langt fram á nótt og
skríðum að lokum með stútfullan belg í fletið við kamínuna og tökum til
við að toga vaðmálsklæðin af hvort öðru. Kátínan er við völd og hlátra-
sköllin fylla húsið. Við kútveltumst á sauðskinnsgærum og eldurinn í
augum míns árvissa gests er heitari en sá sem logar í eldstæðinu. Þrótt-
ur Þorra til ástarleikja aldrei þverr. Hann er blíður bangsi og kann að
fara mjúkum höndum um konu með sínum stóru hrömmum.
Við þessar norðurhjarandi hræður sem kúldrumst hér innilokuð í
keng í kuldanum og trekknum í janúar og febrúar, kvartandi ámátlega
yfir myrkri og myglusveppi, verðum glöð sem börn á björtum degi þeg-
ar þokkatröllið hann Þorri býður okkur að blóta sig sem mest við
megum. Hann hvetur okkur til að hrista af okkur slenið, smeygja okkur
í spariföt og koma saman yfir trogum sneisafullum af súrmeti, flat-
brauði og öðru lostæti. Honum er að þakka að við skemmtum hvert
öðru á þessum dauða árstíma með heimatilbúnum leikatriðum, að við
skverum okkur út á gólfið og liðkum liðinn stirða. Í þorrablótstíðinni
syngjum við saman og svitnum í dansi, sem er ekki svo lítils virði, klár-
lega á við margra vikna geðmeðferð.
Ég játa það fúslega að ég er heltekin af þorrablótsfíkn. Ég veð óhikað
eld og brennistein, keyri hundruð kílómetra í flughálku og hríðarbyl, til
þess eins að blóta vininn minn besta: Þorra.
ÞOKKAFULLI
ÞORRI
Stigið í
vænginn
KRISTÍN HEIÐA
Þegar kemur að líkamsrækt sem inniheldur styrktaræf-
ingar er mikilvægi hvíldarinnar of vanmetin staðreynd.
Hvort sem markmiðið er að stækka vöðvana, móta lík-
amann eða öðlast aukinn styrk er næg hvíld og góður
nætursvefn stór partur af leiðinni að takmarkinu. Þegar
vöðvarnir eru undir álagi, til dæmis þegar við lyftum lóð-
um, rifna þeir. Í hvíld gróa þeir svo aftur og stækka. Það
gefur því augaleið hversu mikilvæg hvíldin er ef árangur á
að nást.
Fyrir þá sem æfa nokkrum sinnum í viku er mikilvægt
að skipuleggja sig vel og varast að þjálfa hvern líkamspart
oftar en einu sinni í viku. Þá er gott að nota einn til tvo
daga í viku sem hvíldardaga og sleppa öllum æfingum.
GÓÐUR NÆTURSVEFN MIKILVÆGUR
Vöðvar stækka í hvíld
Líkaminn þarf hvíld svo að vöðvarnir stækki.
Svefnleysi er dauðans alvara ef tekið er mið af breskri
rannsókn sem sagt er frá í The Guardian. Samkvæmt
henni má tengja of lítinn svefn við fjöldann allan af sjúk-
dómum. Það leiði til meira áts, meiri streitu, sem aftur
leiðir til meira álags á hjartað.
Þrátt fyrir mýtu um annað eru það yfirleitt þeir sem
sofa um 8 klst. á nóttu sem eru afkastamestir í vinnu. Er
það eins með vinnuna og allt annað, hvort sem það er
líkamsrækt eða samskipti við vini og fjölsyldu, að svefn
er forsenda velgengni. Jafnframt hefur svefn áhrif á
ákvarðanatöku, sjálfstraust, sköpunargáfu og leiðtoga-
hæfileika og fleira. Þeir sem glíma við svefnvandamál eða
sofa einfaldlega of lítið ættu því að leita sér hjálpar eða
venja sig af þeim slæma ávana að sofa of lítið.
SVEFN VERÐUR SEINT OFMETINN
Sofðu og engar refjar
Svefn viðheldur fegurð. Þessi hlýtur að sofa nóg.