Morgunblaðið - 05.04.2013, Síða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. APRÍL 2013
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Norður-Kóreaheldur
áfram að leika
sér að eldinum,
kjarnorkueld-
inum. Frétta-
myndir þaðan eru þó stund-
um líkastar því að koma úr
sýndarveruleika. Þriðji
ættliður kommúnistaleið-
toga fer á milli herstjórnar-
stöðva og heldur um stýri-
tæki hersins, sem sum líta
raunar helst út eins og dót
sem forðum mátti finna hjá
Sölunefnd varnarliðseigna
á Grensásvegi.
Tugþúsundir hermanna
marséra framhjá leiðtog-
anum unga, steyta hnefa og
hrópa slagorð gegn Banda-
ríkjunum í bland við til-
kynningar um að nú verði
ekki dregið lengur að taka
það illa herveldi í nefið.
Sjónvarpsþulir landsins
standa á öndinni er þeir
lesa með hvin nýjustu tíð-
indi í aðdraganda hinnar
miklu styrjaldar sem yfir
vofi.
Bandaríski varnarmála-
ráðherrann segir að hann
og hermálaráðuneytið taki
málið mjög alvarlega. Og
það segir mikla sögu að
slíka yfirlýsingu þurfi að
gefa þegar æðstráðandi
lands og alvaldur hefur gef-
ið sínum her heimild til
árásar á óvinaríki landsins,
Bandaríkin og leppa þeirra
sunnar á skaganum og þar
með talið að beita kjarn-
orkuvopnum. Aldrei fyrr í
sögunni hefur slík heimild
verið gefin út opinberlega
og fyrir fram, svo vitað sé.
Sprengjunum sem tortímdu
tveimur borgum í Japan í
ágúst 1945, var varpað án
formála. Afleiðingar þess
hafa væntanlega ráðið
mestu um að slíkum vopn-
um hefur ekki verið beitt
þaðan í frá, þótt hótanir
hafi stundum legið í loftinu,
þar á meðal í styrjöldinni
um Kóreu.
Kjarnorkuvopnaógnin
varð þó sífellt stórbrotnari,
tækninni fleygði fram og
eyðileggingarmáttur
sprengnanna margfaldaðist,
allt til loka kalda stríðsins.
Eftir lok þess og ekki síst
eftir upplausn Sovétríkj-
anna var óttinn sem tengd-
ist kjarnorkuvopnum eink-
um sá, að í glundroðanum
næðu hryðjuverkaöfl að
komast yfir einhver slík.
Enn er vakað yfir slíkri vá,
þótt úr hættunni
hafi dregið.
En óútreiknan-
leg vandræðaríki
hafa sífellt færst
ofar á listann yf-
ir áhyggjuefni
tengd kjarnorkuvopnum.
Ríkjum heims mistókst að
koma í veg fyrir að Norður-
Kórea kæmist yfir slík vopn
og áralangar efnahags-
þvinganirnar skiluðu ekki
öðru en því að þrengja enn
kost almennings þar, sem
var æði aumur fyrir.
Efnahagsþvinganir eru
því miður ekki líklegar til
að skila neinum árangri í
Íran, sem er annað óút-
reiknanlega ríkið sem reynt
er að tryggja að komist ekki
yfir kjarnorkuvopn.
Líkur voru lengi taldar
fara vaxandi á að Ísrael
myndi, með þegjandi sam-
þykki Bandaríkjanna eða án
þess, grípa til hernaðar-
aðgerða til að stöðva þró-
unina í Íran. Leyniþjónusta
þess hefur sennilega náð að
hægja eitthvað á ferlinu
með tölvuárásum og með því
að senda flugumenn til að
myrða vísindamenn sem að
málinu hafa unnið. Ekki er
þó talið að slíkar aðgerðir
ráði úrslitum.
Og þar sem bæði þing-
kosningar í Ísrael, sem
veiktu forsætisráðherrann,
og endurkjör Obama Banda-
ríkjaforseta eru frá, þykja
líkur nú minni á beinum
hernaðaraðgerðum gegn
Íran. Því er ekki ólíklegt að
það ríki verði komið með
kjarnorkuvopn í sín búr
innan örfárra ára.
Íran er mun öflugra ríki
en Norður-Kórea. Flug-
skeytaforði Írana og tækni-
þekking er mun meiri. En
það sem skiptir ekki síst
máli er að staðsetning
landsins er hættulegri og
þaðan er hægara að ná til
vestrænna landa. Ísrael og
Sádi-Arabía eru innan seil-
ingar. Og loks er Íran ekki
með voldugan granna, vina-
ríki sem ekki verður komist
hjá að taka ríkt tillit til,
eins og Norður-Kórea, þeg-
ar horft er til Kína.
Þótt fréttirnar frá Kóreu-
skaganum hafi óneitanlega
verið æði reyfarakenndar í
bland við alvöruna þá verð-
ur mönnum ekki hlátur í
huga þegar þeir horfa fram
til kjarnorkuvopnabúrs
klerkastjórnar Írans innan
skamms.
Gauragangurinn í
leiðtogum Norður-
Kóreu vekur athygli
á Íran}
Horft til Kóreuskaga en
hugsað til Írans
V
orið er að koma. Eða svo virðist að
minnsta kosti þegar þessar línur
eru skrifaðar, en það gæti reynd-
ar hafa breyst þegar þær verða
birtar. Á eftir vori kemur sumar,
léttari klæðnaður, jafnvel sólböð og sundlaug-
arferðir. Það eina sem gæti hugsanlega varp-
að skugga á tilhlökkunina eftir vorinu er lest-
ur pistla sem hefjast eitthvað á þessa leið: „Þú
þarft ekki að svelta þig í hel til að geta sprang-
að um á bikiní í sumar með sjálfstraustið í
lagi. Hér eru tíu einföld ráð til að koma þér
hratt og örugglega í flott form fyrir sum-
arið....“
Úff. Eins gott að svona pistlar eru skrifaðir.
Annars hefði þorri kvenna alveg örugglega
annað hvort svelt sig í hel eða tekið búrku upp
sem hversdagsklæðnað í því skyni að hylja
miður bikinífæran kropp sinn. Nema hvort tveggja væri;
það hlýtur að vera betra að hafa vaðið fyrir neðan sig.
Því hver vill fremja voðaverknað á borð við þann að birt-
ast fáklæddur á almannafæri án þess að státa af Ofur-
kroppnum sem greinar á borð við þá sem getið er hér að
ofan lofa? Það eina sem þarf að gera er að fara eftir því
sem í þeim stendur. Þetta virðist vera býsna einfalt.
Skyldi einhver ekki vita um hvers konar greinar er
verið að tala, þá birtast þær gjarnan undir fyrirsögnum á
borð við: Ofurkroppur á átta dögum eða Fimm leiðir til
að verða fabjúlöss.
Nú er enginn að mæla gegn því að fólk stundi heilsu-
samlega lífshætti, hvort sem það felst í hreyf-
ingu eða heilbrigðu mataræði, nema hvort
tveggja sé. Ekki er heldur verið að gera lítið
úr því vandamáli sem offita er og því hversu
mikil blessun það getur verið fólki að losna úr
viðjum of þungs líkama. Heldur er ekki verið
að draga úr því að offita er eitt brýnasta heil-
brigðisvandamál hins vestræna heims og
flestir líklega sammála um að það sé bæði
hollt og gott að stunda hreyfingu og gæta að
mataræðinu. Síður en svo.
Upp úr páskum verður vart þverfótað fyrir
greinum og umfjöllunum um hvernig komast
eigi í bikiníið fyrir sumarið. Upp úr versl-
unarmannahelgi er umfjöllunarefnið hvernig
komast eigi í kjólinn fyrir jólin.
Þar er yfirleitt verið að tala um holdafar og
sköpulag kvenna. Karlar virðast nefnilega,
merkilegt nokk, ekki þurfa að hafa neinar sérstakar
áhyggjur af því hvernig þeir líta út fáklæddir á sund-
laugarbakkanum.
Að minnsta kosti fundust engar greinar við stutta
Google-leit um að karlpeningurinn stæði frammi fyrir
þeim voðalega valkosti að þurfa að svelta sig í hel til þess
að geta látið sjá sig í baðfötum fyrir framan fólk, enda
myndu sennilega flestir skynsamir karlmenn hlæja dátt
að slíkum skrifum. Svo má í þessu sambandi líka velta
því fyrir sér hvers vegna orðið sundskýluhæfur hefur
ekki unnið sér sama sess í tungumálinu og bikinífær.
Hvernig skyldi standa á því? annalilja@mbl.is
Anna Lilja
Þórisdóttir
Pistill
Um bikinífærni og ýmislegt fleira
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
SVIÐSLJÓS
Þórunn Kristjánsdóttir
thorunn@mbl.is
„Mér finnst umræða Sigurðar fyrst
og fremst lýsa því álagi sem starfs-
fólk Landspítalans er undir og þeim
áhyggjum sem það hefur af heil-
brigðiskerfinu. En hann skaut yfir
markið að mínu mati því hann lítur
fram hjá þeim vilja sem stjórnvöld
hafa sýnt,“ segir Sigríður Ingibjörg
Ingadóttir, formaður velferðar-
nefndar Alþingis og þingmaður
Samfylkingar, um ummæli Sigurðar
Guðmundssonar, sérfræðilæknis og
fv. landlæknis, á fundi um heilbrigð-
ismál sl. miðvikudag. Eins og fram
kom í Morgunblaðinu í gær sagði
hann að Íslendingar væru komnir
fram af bjargbrúninni í heilbrigðis-
málum og öryggi sjúklinga væri
stofnað í hættu vegna niðurskurðar.
Sigríður Ingibjörg ítrekar að
stjórnvöld séu vakandi yfir ástand-
inu sem hefur skapast undanfarið á
Landspítalanum og hafi brugðist við
áður en hætta skapast. Hún bendir á
þær lausnir sem ýmist er búið að
boða eða eru í deiglunni. Ekki sé
skorið niður til heilbrigðiskerfisins
árið 2013 en árlegur niðurskurður
hafi verið þar síðan árið 2004. Land-
spítalinn fékk viðbótarfjárheimild
eftir áramót vegna mikils álags af
fjölda sjúklinga sem voru lagðir inn
með inflúensu, nóróveiru og rs-
vírus. Þá verður milljarði varið til
tækjakaupa á Landspítalanum og
Akureyri í ár. „Síðan höfum við með
harðfylgi náð í gegn byggingu nýs
Landspítala sem er mjög mikil-
vægur fyrir öryggi sjúklinga og að-
stöðu starfsfólks og rekstrar-
hagræði. Um leið og ég skil
áhyggjur starfsfólks Landspítalans
þá hafa stjórnvöld gert allt sem í
þeirra valdi stendur til að tryggja
öryggi sjúklinga,“ segir Sigríður og
bætir við að alþjóðlegir mælikvarðar
og gæðavísar stofnunarinnar bendi
ekki til annars.
Aðspurð hvort nóg sé að gert í
heilbrigðismálum og hvort ekki þurfi
að auka fjárframlög til heilbrigðis-
kerfisins, svarar hún því til að eng-
inn niðurskurður sé til heilbrigðis-
kerfisins á þessu ári heldur þvert á
móti aukning til tækjakaupa, lyfja
og átaks til að eyða kynbundnum
launamum.
„Vandinn sem hrjáir Landspít-
alann er m.a. lélegur húsakostur og
fólk sem bíður eftir að komast í
hjúkrunarrými en þarf að dvelja á
spítalanum þrátt fyrir það,“ segir
Sigríður og bendir á að á næstu vik-
um sé verið að opna samtals um 50
hjúkrunarrými á höfuðborgarsvæð-
inu.
Markvissari áætlanir
„Ég tek heilshugar undir gagn-
rýni Sigurðar. Við þurfum að huga
betur að uppbyggingu heilbrigð-
iskerfisins,“ segir Unnur Brá Kon-
ráðsdóttir, sem situr í velferðaefnd
Alþingis fyrir hönd Sjálfstæð-
isflokksins.
Hún segir lausnina m.a. felast í
því að gera markvissari áætlanir
fyrir allt heilbrigðiskerfið. „Við ger-
um vandaðar áætlanir t.d. í sam-
göngumálum og ættum því vel að
geta gert það einnig í heilbrigð-
iskerfinu. Fjármagnið er til staðar
en það þarf að forgangsraða rétt,“
segir Unnur Brá og telur sitj-
andi ríkisstjórn ekki hafa gert
slíkt. Hún bendir m.a. á að
hjúkrunarrýmum hafi fækk-
að í tíð þeirra og þar af leið-
andi liggi fólk á göngum
Landspítalans. Til að mynda
séu 43 einstaklingar á bið-
lista á Suðurlandi eftir
hjúkrunarrými og
ekkert bendi til
að sá listi
styttist.
Flókinn vandi
heilbrigðiskerfisins
Morgunblaðið/Ómar
Heilbrigðiskerfi Þarf að skilgreina vandann og horfast í augu við hvern-
ig heilbrigðisþjónustu við viljum, segir Geir Gunnlaugsson, landlæknir.
„Þarna kemur rödd frá spítal-
anum og lýsir ástandinu. Um-
ræðan sem hefur skapast er
góð vekjaraklukka. Við þurfum
að skilgreina betur vandann og
brýnt er að horfast í augu við
hvernig heilbrigðisþjónustu við
viljum,“ segir Geir Gunnlaugs-
son landlæknir um ummæli Sig-
urðar. Aðspurður hvort öryggi
sjúklinga sé í hættu vegna
niðurskurðar segir hann: „Við
þurfum alltaf að hafa áhyggjur
af öryggi sjúklinga en samtímis
vitum við að mikið álag og
mannekla getur haft áhrif
á öryggi og þjónustu við
sjúklinga.“ Geir bendir á
að þrátt fyrir gott heil-
brigðiskerfi standi það
frammi fyrir flóknum
vanda. Rótin sé ekki ein-
göngu niðurskurður,
mannekla og launakröfur
heldur sé hann líka skipu-
lagslegs eðlis.
Góð vekjara-
klukka
LANDLÆKNIR BREGST VIÐ
Geir Gunnlaugsson