Morgunblaðið - 04.06.2013, Blaðsíða 20

20 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. JÚNÍ 2013
Draghálsi 14 - 16
110 Reykjavík
Sími 4 12 12 00
www.isleifur.is
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Mikil ólga var áfram í Tyrklandi í
gær og ungur vinstrisinni úr röðum
mótmælenda í Istanbúl dó af völdum
meiðsla sem hann hlaut á sunnudag
þegar ekið var inn í hóp fólks sem
hafði lagt undir sig aðalbraut. Sam-
tök tyrkneskra lækna, sem eru óháð
stjórn Receps Tayyips Erdogans
forsætisráðherra, gáfu í skyn að öku-
maðurinn hefði ekið af ásettu ráði á
fólkið og ekki sinnt viðvörunum.
Samtökin saka stjórnvöld um
ósveigjanleika og fordæma hörkuna
sem lögreglan beitir við að kveða
niður mótmælin.
Forseti landsins, Abdullah Gul,
hvatti mótmælendur í gær til að
beita friðsamlegum aðferðum.
„Skoðanir þeirra sem vilja af góðum
hug koma þeim á framfæri hafa verið
meðteknar,“ sagði forsetinn. Átök
urðu milli mótmælenda og lögreglu í
Ankara í gær þegar andstæðingar
stjórnvalda reyndu að komast inn í
skrifstofur Erdogans. Lögreglan
notaði táragas og háþrýstisprautur
til að sundra mótmælendahópnum.
Erdogan hefur beitt sér ákaft
gegn Bashar al-Assad Sýrlandsfor-
seta. Ráðamenn í Sýrlandi reyna
ekki að leyna ánægju sinni með
mótmælin gegn Erdogan.
„Ef Erdogan getur ekki látið duga
aðgerðir án ofbeldis ætti hann að
segja af sér,“ sagði Omran al-Zohbi,
ráðherra upplýsingamála í stjórn
Assads.
John Kerry, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, varaði í gær Erdog-
an við því að beita „of miklu valdi“ og
þýskir ráðamenn hafa uppi svipuð
orð. Ekki hefur það lægt óánægju
andstæðinga Erdogans að hann seg-
ir nú að ætlunin sé að reisa mosku á
svæðinu. AK-flokkur hans hampar
mjög gildum íslams og hefur beitt
ýmsum boðum og bönnum sem fara
illa í þá sem krefjast þess að ríkis-
valdið sé óháð trúarbrögðum.
Ekki neitt „tyrkneskt vor“
Erdogan hefur verið við völd í ára-
tug og hefur ekki fyrr þurft að takast
á við svo öfluga andstöðu meðal al-
mennings en mótmæli hafa verið í
tugum borga. Tyrkneski forsætis-
ráðherrann vill ekki heyra minnst á
„tyrkneskt vor“ í samhengi við mót-
mælin en þá er gefið í skyn að um
svipaða uppreisn sé að ræða og í
arabalöndunum síðustu árin þar sem
einræðisherrar hafa fallið hver af
öðrum.
Hvetja Tyrki til sáttfýsi
 Bandaríkjamenn hafa áhyggjur af mikilli valdbeitingu gegn mótmælendum
 Sýrlenskir ráðamenn fagna ákaft og hvetja Erdogan til að segja af sér
Gengi lírunnar hrapar
» Mannréttindahópar og
hjúkrunarfólk segja að hundr-
uð manna hafi særst í átök-
unum síðustu daga. Kveikja
þeirra var deila um breytt
skipulag í Istanbúl.
» Markaðir hafa brugðist við
ástandinu og gengi tyrknesku
lírunnar féll í gær um 10%.
» Stjórnvöld hafa farið hörð-
um orðum um mótmælin og lét
Erdogan meðal annars þau
ummæli falla að mótmælendur
væru ekkert annað en
„skemmdarvargar“.
AFP
Reiði Mótmæli í Ankara í gær, lögreglan beitti táragasi og háþrýstisprautum gegn fólki sem reyndi að ráðast inn á skrifstofu Erdogans.
Réttarhöld hófust í gær í Maryland
yfir bandaríska hermanninum Brad-
ley Manning en hann er sakaður um
að hafa komið
miklu magni
trúnaðargagna til
Wikileaks-
vefjarins.
Manning gæti
hlotið lífstíð-
ardóm. Hann hef-
ur boðist til að
játa hluta brot-
anna en neitar að
hafa grafið undan
öryggi þjóð-
arinnar og aðstoðað óvini hennar. Er
þar átt við hryðjuverkasamtökin al-
Qaeda sem sögð eru hafa notfært
sér upplýsingar sem Manning lak.
Fallið hefur verið frá ákæru um
að Manning hafi brotið lög um tölvu-
svindl með því að birta skeyti utan-
ríkisráðuneytisins sem nefnt er
Reykjavik-13. Er þar skýrt frá sam-
tölum sendiráðsmanna í Reykjavík
við hérlenda ráðamenn um efna-
hagsmál Íslendinga. kjon@mbl.is
Réttað
í máli
Mannings
 Ekki kært vegna
„Reykjavik-13“
Bradley
Manning
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Mikil flóð og vatnavextir ógna nú
byggð í mörgum ríkjum Mið-Evrópu
og hafa þúsundir manna þurft að flýja
heimili sín. Starf-
andi forsætisráð-
herra Tékklands,
Petr Necas, boðaði
til neyðarfundar í
ríkisstjórn sinni, og
þúsund hermenn
hafa verið sendir af
stað til að reisa
varnargarða á
hættusvæðum.
„Við munum gera allt til að vernda líf
og heilsu fólks. Nóttin [aðfaranótt
þriðjudags] og morgundagurinn
munu skipta sköpum,“ sagði ráð-
herrann.
Sex manns hafa látist og átta er
saknað í flóðunum, um 7.000 hafa
þurft að flýja heimili sín í Þýskalandi
og 3.000 í Prag. Óttast er að flóð geti
valdið miklu tjóni í miðborg Prag þar
sem mikið er af fornfrægum húsum
og mannvirkjum. Má nefna Karls-
brúna frá 14. öld, en hún liggur yfir
Moldá. Dýr í dýragarði borgarinnar
hafa þegar verið flutt á örugg svæði,
að sögn BBC. Neyðaraðgerðir eru
líka hafnar í Austurríki og Þýska-
landi. Svo mikil hefur úrkoman í fyrr-
nefnda landinu verið á tveim sólar-
hringum að hún jafnaðist á við
tveggja mánaða rigningu, að sögn
veðurfræðinga. Víða hafa orðið aur-
skriður, vegir hafa spillst og lesta-
samgöngur lamast, einnig hefur raf-
magn sums staðar verið tekið af til
öryggis.
Yfir 300 manns voru flutt frá heim-
ilum sínum í Salzburg og Tyrol en
hermenn unnu að því að hreinsa til á
skriðusvæðum og gera vegi færa á ný.
Þúsundir flýja
vatnavexti
 Manntjón og óttast er um Karlsbrúna
Margra enn saknað
» Skammt frá Prag fórust
tveir og fjögurra er enn saknað
eftir að hús hrundi.
» Maður sem vann við að
hreinsa til eftir skriðuföll fórst
í Salzburg eftir að flaumurinn
bar hann á brott.
» Yfirvöld í Bæjaralandi hafa
varað við að flóðin geti haft
áhrif á Dóná og Inn.
Moldá í vexti.
Fulltrúar Líbíustjórnar reyna nú
ákaft að hafa uppi á tugum milljarða
dollara sem hinn fallni einræðis-
herra landsins, Muammar Gaddafi,
sankaði að sér. Sunday Times segir
að nú hafi liðlega milljarður dollara,
130 milljarðar króna, fundist í
nokkrum bönkum í Suður-Afríku.
S-afrískir ráðamenn segja að ver-
ið sé að ganga úr skugga um rétt-
mæti krafna Líbíustjórnar. Gaddafi
var drepinn í október 2011. Alls er
álitið að hann hafi komist yfir um 80
milljarða dollara sem geymdir séu í
bönkum víða um heim. kjon@mbl.is
Geymdi fé
í S-Afríku