Morgunblaðið - 20.02.2014, Blaðsíða 47

47
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. FEBRÚAR 2014
Hin vitræna hag-
fræði er skráð í frásögn
Biblíunnar þegar Faraó
konung Egyptalands
dreymdi hinn merka
draum þar sem sjö feit-
ar og fallegar kýr komu
upp úr ánni Níl og svo
komu sjö magrar og
ljótar kýr í draumnum
upp úr ánni og átu allar
feitu kýrnar. Faraó tók
mark á draumnum og
bað draumaráðningamanninn Jósef
að ráða hann. Jósef sagði honum að
draumurinn væri fyrir sjö gósenárum
í Egyptalandi þar sem smjör myndi
drjúpa af hverju strái en í kjölfarið
kæmu sjö harðinda- og hungurfell-
isár. Faraó tók mark á Jósef og tók
nú að safna til mögru áranna og búa
þjóð sína undir erfiðu árin. Nú blasir
það við í ríki þeirra Sigmundar Dav-
íðs og Bjarna Benediktssonar að
landið er að byrja að rísa eftir hrunið
en þá ætla margir öflugustu athafna-
mennirnir að halda áfram að lifa í
þykjustuveröld. Þeir vilja eyða pen-
ingunum í kringlur og skrifstofu-
húsnæði og turna og blokkir. Þeir
vilja gefa erlendum bændum eftir
markaðina í matvælum og nota tak-
markaðan gjaldeyri til að flytja inn
það sem hægt er að
framleiða í landinu. Þeir
hirða ekkert um þótt
skipin sem afla fiskjar
séu seld úr landi. Þeir
vilja hamast við aðlögun
að Evrópusambandinu.
Ríkisstjórn sem vill
ekki aðild og telur hags-
munum landsins betur
borgið utan ESB skal
halda áfram gegn eigin
sannfæringu að semja
sig inn í ESB. Vitleysan
ríður ekki við einteym-
ing.
Jósef er vitrasti
hagfræðingur sögunnar
Nú sjá allir að allt talið um evruna
er ekki raunhæft og að við viljum ekki
atvinnuleysið sem henni fylgir og er í
ESB. Jafnvel þótt við semdum okkur
inn í ESB fengjum við ekki evruna
strax, kannski aldrei. Svo þurfa að
koma hingað erlendir spekingar til að
segja okkur að við séum að bjargast
eftir hrunið af því að við erum ekki
evruland. Samt leiðir atvinnulífið
þessa frétt hjá sér og setur tappa í
eyrun og lætur eins og þetta mál sé
stærsta verkefnið. Þegar næsta hall-
æri kemur svo eftir sjö ár, hverju
halda menn á Íslandi að tuttugu hæða
turnar í Skuggahverfinu í Reykjavík
skili inn í þjóðarbúið? Þar er ekki
veiddur fiskur eða mjólkaðar kýr eða
brætt ál og ferðamenn eru ekki hing-
að komnir til að glápa á þessar bygg-
ingar, þótt þeir gangi um Reykjavík.
Eða að fjölga stöðvum sem selja
bensín eða byggja áfram versl-
unarhallir í Reykjavík? Nei, það var
rétt sem Jósef ráðlagði Faraó forð-
um, að efla framleiðsluna, framleiða
meira, safna forða til mögru áranna.
Það segjast t.d. íslenskir loð-
dýrabændur hafa gert síðustu árin og
nú mæta þeir verðfalli. Heldur t.d.
nokkur hugsandi maður að það sé
rétt sem verslunarvaldið er að segja
og hagfræðiprófessorinn í Háskól-
anum sem reiknar fyrir þá, að við eig-
um að gefa einhliða eftir tollana í
landbúnaðinum og fela ESB-
bændum að framleiða matinn? Ein-
hver orðaði það svo að í tollabanda-
lagi ESB myndi engin þjóð vera svo
vitlaus að afvopna sig einhliða og gefa
öðrum eftir sín verkefni. Íslendingar
mæta tollum og þvingunum í sínum
útflutningi og þannig hafa þjóðirnar
búið leikvöllinn út fyrir atvinnulífið
og við erum brot af því öllu, hvort
sem á í hlut skyr eða lambakjöt. Ekki
gefa þeir eftir tollana á skyrið þó það
sé ekki framleitt í ESB.
Hagfræðin undir
svörtu loftum
Við höfum komið okkur upp öfug-
asta eftirlitsiðnaði í samkeppniseft-
irliti, matvæla- og heilbrigðiseftirliti
sem lætur eins og það séu herskáir
lagabrjótar og glæframenn sem reka
fyrirtækin. Það vinna alltof margir
hjá því opinbera og of fáir þora eða
vilja stofna fyrirtæki og framleiða.
Við erum kaþólskari en páfinn og
göngum svo hart fram að atvinnurek-
endur upplifa sig glæframenn. Enda
eftirlitsaðilar með skattavald og geta
árum saman haldið gögnum og á
meðan eru fyrirtækin undir grun
glæpsamlegra verka. Þeir einir sem
eiga fé til að fjárfesta eru lífeyrissjóð-
irnir. Alþingi hefur hinsvegar sett
þeim þá ávöxtunarkröfu að gullforð-
inn stenst ekki samanburð. Það verð-
ur að lækka ávöxtunarkröfu lífeyr-
issjóðanna strax og lækka skatta af
fólki og fyrirtækjum. Lífeyrissjóð-
irnir með allt lausa fjármagnið eru að
raka að sér stærstu fyrirtækjunum
og finna sér leikbræður til spila-
mennskunnar eins og gerðist á útrás-
arárunum. Þeir Sigmundur Davíð og
Bjarni Benediktsson standa frammi
fyrir ærnum vanda því það virðist erf-
itt að koma hjólum atvinnulífsins í
gang til að byggja upp atvinnulíf sem
stækkar þjóðarkökuna og bætir lífs-
kjörin.
Seðlabankinn í eigin heimi
Seðlabankinn er svo undir sínum
svörtu loftum sjálfstæður og stjórnar
eftir lögmálum sem eru úrelt í dag,
hann lokar fjármagnið inni í banka-
kerfinu. Hann beitir 6% í stýrivexti
sem er úr takti við alla þróun. Hann
er ríkisstjórninni æðri og fer sínar
leiðir og virðist einn í heiminum eins
og Palli forðum. Hér er eiginfjár-
krafan á bankana helmingi hærri en í
nágrannalöndunum. Þessi krafa
minnkar útlánagetu bankanna og þar
með peningamargfaldarann. Bank-
arnir eru því að fjárfesta í eignum
sem þeir kjósa, t.d. skuldabréfum og
fasteignum. Einu sinni var þetta kall-
að brask. Bankarnir eru því í aðal-
atriðum fjárfestingarbankar í dag,
ekki viðskiptabankar. Við sjáum svo
upplýsingar frá stóru hagkerfunum
bæði í Kína og Bandaríkjunum.
Bandaríkin enn að skuldsetja sig og
þrengja stöðuna en Kína á fullri ferð
að stækka sína köku. Hvar viljum við
vera?
Eftir Guðna
Ágústsson »Einhver orðaði það
svo að í tollabanda-
lagi ESB myndi engin
þjóð vera svo vitlaus að
afvopna sig einhliða og
gefa öðrum eftir sín
verkefni.
Guðni
Ágústsson
Höfundur er fv. alþingismaður
og ráðherra.
Vitleysan ríður ekki við einteyming
Gönguferð í heiðríkjunni Kona gengur með barnavagn á köldum en sólríkum degi í Vesturbænum. Útlit
er fyrir að ský dragi fyrir sólu í höfuðborginni í dag en úrkomulítið verði næstu daga.
Golli
Stefna Sjálfstæð-
isflokksins í málefnum
Evrópusambandsins er
ákaflega skýr. Hana mót-
aði síðasti landsfundur,
æðsta vald í málefnum
flokksins. Í fyrsta lagi er
stefna Sjálfstæðisflokksins
sú að Ísland gangi ekki í
Evrópusambandið. Í öðru
lagi, og það er mjög mik-
ilvægt, tók landsfundur þá
skýru ákvörðun að Sjálf-
stæðisflokkurinn vill að aðildarvið-
ræðum verði hætt. Þótt slík stefna liggi
auðvitað í augum uppi, fyrst flokkurinn
vill að Ísland standi utan Evrópusam-
bandsins, var mjög mikilvægt að lands-
fundur kvæði skýrt á um að aðild-
arviðræðum yrði hætt.
Landsfundur sagði meira
En landsfundur sagði ekki aðeins að
aðildarviðræðum yrði hætt. Fundurinn
gerði fleira og það skiptir einnig veru-
legu máli. Það var nefnilega lagt til, í
upphaflegum drögum að ályktun, að
stefna Sjálfstæðisflokksins yrði sú að
gert yrði „hlé“ á aðildarviðræðunum.
Því hafnaði landsfundurinn. Lands-
fundur beinlínis hafnaði þeirri tillögu að
gert yrði hlé á viðræðunum og ákvað að
stefna Sjálfstæðisflokksins væri þvert á
móti sú að viðræðunum skyldi slitið.
Það var í þessu samhengi sem fund-
urinn bætti því við að slíkar viðræður,
sem þá skyldi búið að slíta, skyldu aldr-
ei hafnar aftur án þjóðaratkvæða-
greiðslu. Þjóðaratkvæðagreiðslan var
varnagli. Þannig er stefna flokksins
auðvitað ekki sú að efnt skuli til at-
kvæðagreiðslu núna, um það hvort að-
lögunarviðræðunum verði haldið áfram.
Landsfundur, æðsta vald í málefnum
Sjálfstæðisflokksins, tók af skarið. Við-
ræðunum skal einfaldlega slitið. Og að
því búnu skal það tryggt að aldrei verði
farið aftur í slíkar viðræður án þjóð-
aratkvæðagreiðslu.
Þetta var allt skýrt
Til að ekkert færi milli mála var for-
ysta flokksins sérstaklega spurð á
landsfundinum um skilning sinn á þessu
skýra atriði, áður en greidd voru at-
kvæði um ályktunina. Formaður flokks-
ins svaraði fyrirspurninni á fundinum
og skildi ályktunina auðvitað eins og
blasir við að skilja hana, að
Sjálfstæðisflokkurinn
myndi ekki efna til at-
kvæðagreiðslu um „fram-
hald viðræðna“, enda væri
landsfundurinn að ákveða
að stefna flokksins væri sú
að ekki yrði gert neitt hlé á
viðræðum, heldur skyldi
þeim slitið. Formaðurinn
bætti við að slík kosning
kæmi svo ekki til greina,
nema flokkar, sem hefðu
skýra stefnu um að ganga í
Evrópusambandið, fengju
meirihluta í þingkosn-
ingum. Í síðustu þingkosningum urðu
úrslit svo þau að þeir tveir flokkar sem
áhuga hafa á inngöngu í Evrópusam-
bandið fengu rúmlega 20% fylgi.
Málið liggur ljóst fyrir
Allt ber að sama brunni. Mikill meiri-
hluti lýðræðislega kjörinna alþingis-
manna vill ekki að Ísland gangi í Evr-
ópusambandið. Hvorugur ríkis-
stjórnarflokkurinn vill það. Lands-
fundur Sjálfstæðisflokksins, æðsta vald
í málefnum flokksins, hefur markað þá
skýru stefnu að flokkurinn vilji ekki
„hlé“ á viðræðum heldur að þeim sé slit-
ið og að eftir slík slit megi ekki fara af
stað í nýjar viðræður án leyfis þjóð-
arinnar. Þeir flokkar, sem vilja að Ís-
land gangi í Evrópusambandið, fengu
rúm 20% atkvæða í síðustu þingkosn-
ingum. Við þessar aðstæður blasir við
að alþingi á að gera það eina rétta og
afturkalla inngöngubeiðni Íslands í Evr-
ópusambandið. Það þurfti enga þjóð-
aratkvæðagreiðslu til að senda þá inn-
göngubeiðni og það þarf auðvitað enga
þjóðaratkvæðagreiðslu til þess að aft-
urkalla hana, allra síst við núverandi að-
stæður. Alþingi vill ekki að Ísland gangi
í Evrópusambandið og við þær að-
stæður er fráleitt að Ísland haldi áfram
að vera umsóknarríki að Evrópusam-
bandinu. Þetta skilja allir nema áköf-
ustu Evrópusambandssinnar landsins.
Landsfundur
talaði skýrt
Eftir Sigríði Ásthildi
Andersen
» Landsfundur hafnaði
því að gert skyldi hlé á
viðræðunum en samþykkti
að aðildarviðræðum yrði
hætt.
Sigríður Ásthildur
Andersen
Höfundur er lögmaður og
varaþingmaður.