Morgunblaðið - 11.03.2014, Blaðsíða 16

FRÉTTASKÝRING
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Félagslegar leiguíbúðir eru ætlaðar
þeim sem ekki eru á annan hátt
færir um að sjá sér fyrir húsnæði
vegna lágra launa, þungrar fram-
færslubyrðar eða annarra félags-
legra erfiðleika. Í lok ársins 2012
áttu sveitarfélögin á landinu 4.840
félagslegar leiguíbúðir, þar af voru
993 íbúðir fyrir aldraða og fatlað
fólk.
Í lauslegri könnun Morgunblaðs-
ins, sem byggð var á fyrirspurnum
til forstöðumanna félagsþjónusta á
landinu, kom m.a. í ljós að sums
staðar hefur fólk verið á biðlista eft-
ir félagslegu húsnæði í allt að tíu ár.
Slíkt telst þó til undantekninga og
algengt er að biðtíminn sé um tvö ár
hjá stærri sveitarfélögum og er
gjarnan styttri hjá þeim minni.
Hjá allflestum kom fram að bið-
listar hafa lengst mjög á undan-
förnum árum og fjöldi á biðlista er
víða talsvert meiri en sem nemur
fjölda íbúða. Flestir eru að bíða eft-
ir litlum íbúðum, tveggja eða
þriggja herbergja.
Í þessari könnun kom líka fram
að sífellt eykst hlutfall þeirra um-
sækjenda sem eru skilgreindir í
brýnni þörf fyrir húsnæði. Flestir
þeirra sem leigja félagslegar íbúðir
sveitarfélaganna eru einstæðar
mæður og einhleypir karlar.
Mikil fjölgun á milli ára
Í könnun sem Varasjóður hús-
næðismála gerði á leiguíbúðum
sveitarfélaga 2012 kemur m.a. fram
að félagslegum leiguíbúðum í
stærstu sveitarfélögum landsins
hefur fjölgað talsvert á milli ára.
Þar kemur líka fram að fjöldi slíkra
íbúða er afar mismunandi eftir
landshlutum, en flestar þeirra eru,
eins og gefur að skilja, þar sem
flestir búa; í Reykjavík og öðrum
sveitarfélögum á höfuðborgarsvæð-
inu.
Hæsta hlutfallið á Vopnafirði
Það sveitarfélag þar sem fjöldi fé-
lagslegra leiguíbúða á hverja 100
íbúa var mestur árið 2012 er Vopna-
fjarðarhreppur, þar sem það var
9,02. Næstflestar voru félagslegu
leiguíbúðirnar í sveitarfélaginu
Skagaströnd, 5,91 á hverja 100 íbúa.
Þess ber að geta að íbúafjöldi í
hvoru þessara tveggja sveitarfélaga
er á bilinu 500-700 og því þurfa fé-
lagslegar leiguíbúðir ekki að vera
margar til að vera hátt hlutfall allra
Skipting leiguíbúða sveitarfélaganna eftir landshlutum
1.800
1.600
1.400
1.200
800
600
400
200
0
1.
79
0
60
4
21
3
42
2
0
91
23
10
2
1
88
42 10
11
7
39 5
1 1
14
25 3
5
38
6
72 25
11
1
12
2
69
16
5
78 45
Re
yk
ja
vík
Ve
st
ur
la
nd
No
rð
ur
la
nd
ey
st
ra
Kr
ag
in
n
Ve
st
fir
ði
r
Au
st
ur
la
nd
Su
ðu
rn
es
No
rð
ur
la
nd
ve
st
ra
Su
ðu
rla
nd
718 140 174 302316 207 483 2882.212
Félagslegar leiguíbúðir (alls 3.588)
Íbúðir fyrir fatlað og aldrað fólk (alls 993)
Aðrar íbúðir (alls 259)
Samtals (4.840)
Um 5.000 félagslegar
leiguíbúðir eru á landinu
 Allt að 50% munur er á leiguverði félagslegra leiguíbúða  Dregið hefur úr rekstrarvanda í
félagslega leiguíbúðakerfinu  Hlutfall félagslegra leiguíbúða er afar misjafnt eftir sveitarfélögum
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. MARS 2014
SVEITARFÉLÖGIN
FÉLAGSÞJÓNUSTA
Reynt er að dreifa félagslegu leigu-
húsnæði í eigu Reykjavíkurborgar
sem víðast, en allt félagslegt hús-
næði í borginni er í eigu Fé-
lagsbústaða hf. Lítið framboð er á
markaði af hentugu húsnæði, biðlist-
ar hjá Félagsbústöðum lengjast í sí-
fellu og í skoðun er að byggja 500-
800 nýjar íbúðir.
Félagsbústaðir hf. er hlutafélag
um eignarhald og rekstur fé-
lagslegra leiguíbúða og er í eigu
Reykjavíkurborgar. Félagið er eitt
stærsta leigufélagið í borginni og á
nú um 2.220 íbúðir, flestar eru þær
1-2 herbergja, en þær stærstu eru
fimm herbergja og stærri. Af þess-
um íbúðum eru um 1.800 almennar
íbúðir. Þjónustuíbúðir fyrir aldraða
og íbúðir í sambýlum fyrir fatlað fólk
eru samtals um 400.
Um þriðjungur íbúðanna er í
Breiðholti, en annars dreifast þær
nokkuð jafnt um hverfi borgarinnar.
Fjöldi almennra íbúða í eigu Fé-
lagsbústaða í árslok 2012 svaraði til
15 íbúða á hverja 1.000 íbúa Reykja-
víkur, en var á sama mælikvarða
átta íbúðir árið 1997, þegar félagið
var stofnað.
Um 850 eru á biðlista
Auðunn Freyr Ingvarsson, fram-
kvæmdastjóri Félagsbústaða hf.
segir félagslegum íbúðum lítið hafa
fjölgað undanfarin ár, þrátt fyrir sí-
aukna þörf. „Það er sífellt erfiðara
að finna litlar íbúðir til kaups fyrir
félagið,“ segir Auðun. „Á sama tíma
er neyðarástand á húsnæðismarkaði
í borginni og biðlistarnir okkar
lengjast stöðugt.“ Ein ástæða þessa
er, að sögn Auðunar, að ekki hefur
verið lögð nægileg áhersla á að
byggja litlar íbúðir, þær séu oft af-
gangsstærð í öðrum verkefnum.
Núna eru um 850 á biðlista eftir fé-
lagslegu húsnæði í Reykjavík, þar af
eru 550 í brýnni þörf.
Að sögn Auðunar býr fólk að með-
Morgunblaðið/ÞÖK
Húsnæði Félagslegt húsnæði í eigu Reykjavíkurborgar er víða um borgina.
Ekki lengur
„bæjarblokkir“
 Íhuga að byggja 500-800 íbúðir
altali í 11-12 ár í íbúðum Félags-
bústaða, það geti þó verið talsvert
lengur ef fólk eigi erfitt með að búa
sjálfstætt, eins og t.d. sumt aldrað
og fatlað fólk. Einnig geti það verið
talsvert skemur.
 Þeir sem eiga við bráðan húsnæðisvanda að etja og geta ekki sjálf-
ir séð sér fyrir húsnæði af félagslegum eða fjárhagslegum orsökum
geta átt möguleika á úthlutun félagslegrar leiguíbúðar.
Umsækjandi þarf að vera orðinn 18 ára gamall og skráður með lög-
heimili í viðkomandi sveitarfélagi.
Að öllu jöfnu er sótt um félagslegt húsnæði hjá húsnæðisfulltrúa
eða félagsþjónustu viðkomandi sveitarfélags. Úthlutunin ræðst fyrst
og fremst af fjölskylduhögum, félagslegum aðstæðum og eigna- og
tekjumörkum.
Hvert sveitarfélag setur sér síðan sínar eigin og nánari reglur um
skilyrði fyrir úthlutun og er þær yfirleitt að finna á vefsíðum sveitar-
félaganna.
Ræðst aðallega af fjöl-
skylduaðstæðum og tekjum
Morgunblaðið/Golli
170 - 200
íbúðir á ári
 Um 170-200 íbúðum er út-
hlutað á vegum Félagsbústaða
á ári hverju. Velferðarsvið
Reykjavíkurborgar sér um út-
hlutun þeirra og koma Fé-
lagsbústaðir ekki beint að út-
hlutun. Þeir sem telja sig eiga
rétt á félagslegu húsnæði fara
í félagslegt mat hjá velferð-
arsviði. Þar eru eignir og tekjur
metnar, eignamörk einstaklings
eru 4.381.223 kr. og tekjumörk
eru 3.142.000 kr. Að auki eru
félagslegar aðstæður umsækj-
enda metnar til stiga og verða
umsækjendur að vera metnir
til a.m.k. 4 stiga til að koma til
greina.