Morgunblaðið - Sunnudagur - 06.04.2014, Blaðsíða 56

56 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6.4. 2014
„Vorboðinn ljúfi“ er yfirskrift einleiks-
tónleika Ástríðar Öldu Sigurðardóttur pí-
anóleikara í tónleikaröðinni Klassík í Salnum,
á sunnudag klukkan 16.
Ástríður Alda hefur á undanförnum árum
fest sig í sessi sem einn af helstu píanóleik-
urum þjóðarinnar. Hún hefur vakið athygli
fyrir einleik sem samleik, með kamm-
erhópum og söngvurum. Að þessu sinni stíg-
ur Ástríður Alda ein á svið og flytur efnisskrá
sem tengist vorinu á ýmsan hátt. Verkin eru
eftir tónskáldin Rameau, Grieg, MacDowell,
Messiaen, Ravel, Henselt, Granados, Balak-
iriev, Pärt og Taverner.
TÓNLEIKAR ÁSTRÍÐAR ÖLDU
VORBOÐINN
Píanóleikarinn Ástríður Alda Sigurðardóttir
mun leika verk sem öll tengjast vorinu.
Morgunblaðið/Ernir
Listamennirnir Helgi Hjaltalín og Pétur Örn
gera í verkunum sjónrænar tilraunir.
Myndlistarmennirnir Helgi Hjaltalín Eyjólfs-
son og Pétur Örn Friðriksson opna á laugar-
dag klukkan 15 sýningu í Listasafninu á Ak-
ureyri sem þeir kalla „Markmið XIV“.
Listamennirnir hafa á undanförnum árum
vakið athygli fyrir frumleg efnistök og halda
hér áfram að gera tilraunir sem skila engri af-
gerandi niðurstöðu, á ferðalagi sem hefur
engan sérstakan áfangastað. Tilgangur félag-
anna er að setja saman mynd þar sem fram-
kvæmd og framsetning sýningarinnar verður
að sjónrænni upplifun. Þeir ýta myndmálinu
að rökrænum þolmörkum sínum, en bjóða
um leið áhorfandanum upp á dúnmjúkan
þægindaramma fyrir skilningarvitin.
HELGI OG PÉTUR ÖRN SÝNA
MARKMIÐ XIV
Lúðrasveitin Svanur held-
ur vortónleika í Norður-
ljósasal Hörpu á sunnudag
klukkan 15. Sópr-
ansöngkonan Sigrún
Hjálmtýsdóttir, Diddú,
kemur fram með lúðra-
sveitinni og flutt verða
mörg af kunnustu verkum
óperubókmenntanna.
Meðal aría sem lúðra-
sveitin hyggst gæða lífi með hinni ástsælu
söngkonu eru aría Næturdrottningarinnar úr
Töfraflautu Mozarts auk þess sem fluttur
verður forleikurinn að sömu óperu. Að-
standendur tónleikanna lofa kröftugum og
innblásnum flutningi Svans, sem er ein
stærsta og spilaglaðasta hljómsveit landsins.
Sveitin var stofnuð árið 1930 og í dag starfa
um fjörutíu félagar, á aldrinum fimmtán til
sextíu ára, í sveitinni.
VORTÓNLEIKAR SVANS Í HÖRPU
ÓPERUBLÁSTUR
Diddú syngur
með Svani.
Í tilkynningu um sýninguna á verkumHreins Friðfinnssonar í Nýlistasafninukemur fram að hún verði sú síðasta í
húsnæði safnsins við Skúlagötu. Nýkjörinn
formaður stjórnar Nýló, Þorgerður Ólafs-
dóttir, staðfestir að svo sé. Eigendur hús-
næðisins, fasteignafélag í eigu Arion banka,
ákváðu að tvöfalda leiguverð í sumar, sem
hún segir brjóta allmikið í bága við loforð
sem gefin hafi verið.
„Þeir tilkynntu okkur að markmiðið væri
svo að fá milljón á mánuði, sem er óeðlilega
mikil hækkun í ljósi þess hversu gallað rým-
ið er enn þann dag í dag,“ segir Þorgerður.
Leigan hefur nú verið um kr. 400.000.
„Stjórn safnins hefur síðustu fimm ár lagt
gífurlega mikla sjálfboðavinnu og mikla fjár-
muni í að gera rýmið boðlegt og nothæft,
enda gekk stjórn út frá því að halda starf-
seminni hérna áfram til áratuga. Frekari
framkvæmdir hafa hinsvegar stoppað á eig-
endum, þar sem þeir hafa ekki viljað leggja í
nauðsynlega vinnu til þess að fullklára rým-
ið, öllum til heilla. Húsið stendur á klöpp og
vatn hefur flætt inn í leysingum, einnig hafa
raflagnir og pípur verið í lélegu ástandi.
Stöðugt bættist á listann hvað bjátaði á og
umfang viðhalds jókst og kostnaðurinn í
kjölfarið.“
Þorgerður segir tilraunir stjórnar Nýló og
lögmanna hennar til áframhaldandi samn-
ingsgerðar ekki hafa gengið og hafi sam-
skipti við eigendur húsnæðisins valdið von-
brigðum. Stjórn tók því saman yfirlit yfir
allan kostnað sem fór í viðgerðir og betr-
umbætur á rýminu og sendi eigendum, þar
sem lagt var til að þeir mættu safninu á
miðri leið. Lögfræðingar eigenda húsnæð-
isins við Skúlagötu hafa hinsvegar hunsað
erindi stjórnar og sendu safninu á dögunum
tilkynningu um útburð. „Eins og stjórn
safnsins, starfsfólk og listamenn væru í raun
hústökufólk,“ segir Þorgerður. Hún segir
áhugavert að hugsa til þess að á sama tíma
og Nýló stendur í þessu stappi við eigendur
húsnæðisins, leggi þeir mikið í að bæta
menningarímynd sína og skreyta sig með
myndlistarsýningum í höfuðstöðvum Arion
banka.
Umfangsmikil fjáröflun
Nú hefur verðmætri og umfangsmikilli safn-
eign Nýlistasafnsins því verið pakkað niður
og staflað á bretti og bíður eftir því að verða
flutt í húsnæði, sem að öllum líkindum verð-
ur leigt af Reykjavíkurborg.
„Það sem skemmir safnmuni er óþarfa til-
færsla og flutningur og er því augljóst mál
að koma þarf Nýló af almennum leigumark-
aði. Um leið og samlegðaráhrif safnsins
höfðu staðið fyrir sínu og götulengjan hér
við Skúlagötu lifnað við, eins og raunin varð,
vildu eigendur skipta um leigutaka. Fer-
metraverðið var orðið mun hagstæðara
vegna vinnu og seguláhrifa Nýló og annarrar
starfsemi hér, sem missir einnig húsnæðið.
Gömul saga og ný, og alltaf jafn ófrumleg og
leiðigjörn,“ segir Þorgerður.
Það er því ljóst að Nýlistasafnið flytur al-
NÝLISTASAFNIÐ FLYTUR AF SKÚLAGÖTU OG VERÐA SAFNEIGN OG SÝNINGARRÝMI AÐSKILIN
Nýló vísað á dyr
NÝLISTASAFNINU HÓTAÐ ÚTBURÐI, EINS OG „ STJÓRN SAFNSINS, STARFSFÓLK OG LISTAMENN VÆRU Í RAUN
HÚSTÖKUFÓLK,“ SEGIR ÞORGERÐUR ÓLAFSDÓTTIR NÝKJÖRINN FORMAÐUR STJÓRNAR SAFNSINS.
Menning
M
yndlist Hreins Friðfinns-
sonar og verk unnin undir
áhrifum af henni eru áber-
andi í menningarlífinu í
Reykjavík um helgina þar
sem tvær sýningar með verkum hans verða
opnaðar. Í dag, laugardag, klukkan 17 verður
opnuð í Nýlistasafninu sýningin „æ ofaní æ“.
Sýningarstjórar eru Markús Þór Andrésson
og Ragnheiður Gestsdóttir, og eru sýningin
og viðburðir henni tengdir hluti af Listahátíð
í Reykjavík. Þar gefur að líta úrval verka eft-
ir Hrein auk kvikmyndarinnar „æ ofaní æ“
eftir sýningarstjórana, sem byggist á lífi hans
og list. Lykilverk eftir hann eru notuð sem
burðarás í frásögn þar sem sannleiksleit vís-
indanna og sköpunarþrá listarinnar takast á.
Fyrr í dag, klukkan 15, verður opnuð í i8
galleríi við Tryggvagötu sýningin „Portrett af
myndhöggvara sem höggmynd, ásamt högg-
mynd eftir myndhöggvarann“. Sýningin
hverfist um áður ósýnt myndbandsverk
Hreins í fimm hlutum, „Portrett af mynd-
höggvara sem höggmynd“, en myndböndin
sýna listamanninn Kristin E. Hrafnsson við
hversdagslega iðju á ýmsum stöðum í
Reykjavík. Sjá má hvar hann hoppar á
trampólíni, rólar sér, skautar, heklar og
spreytir sig með húlahring. Á sýningunni eru
einnig tvö verk Kristins, „Skopparakringla“
sem rennd er í messing og myndbandsverkið
„Gangsetning“. Þegar skopparakringlan nær
ákveðnum hraða birtist prófílmynd af Hreini.
Þess má geta að á athyglisverðri sýningu
Kristins, sem nýlokið er í Hverfisgalleríi,
mátti sjá ljósmyndum af Hreini stillt upp
með myndum af geimnum.
Hreinn Friðfinnsson, sem er 71 árs gamall,
er einn kunnasti íslenski myndlistarmaður
sinnar kynslóðar. Hann hefur um langt árabil
verið búsettur í Hollandi. Þrátt fyrir að hafa
glímt við heilsubrest á undanförnum árum
vinnur hann ötullega að list sinni, sýningar
með verkum hans eru settar upp víða um
lönd og hann er kominn hingað til lands í til-
efni sýninganna.
„Jú, ég er alltaf að sýna út um allar triss-
ur,“ segir Hreinn. „Aðrir verða að annast allt
hið praktíska fyrir mig að verulegu leyti þar
sem heilsan er vond og ég kemst lítið um. En
ég verð að koma með hugmyndir um hvað
það á að vera. Þannig hefur þetta verið und-
anfarin ár og ekkert einstakt við það. Ég er
vel settur miðað við marga aðra.“
Uppljómuð
Sýningarstjórarnir Ragnheiður og Markús
segja að sýningarnar tvær tengist ekki að
öðru leyti en því að verkin eru eftir sama
listamann og endurspegli hversu skapandi
Hreinn er. „Á sýningunni í Nýlistasafninu má
sjá ýmis verk sem við höfum tínt til úr eigu
Nýló, Péturs Arasonar og annarra safnara,
auk nýrra verka. Þau kallast öll á einhvern
hátt á við kvikmyndina sem er sprottin út frá
hugarheimi hans og verkum.“
Kvikmyndin var frumsýnd í Finnlandi á
dögunum en er nú sýnd í fyrsta skipti á Ís-
landi. Kunn finnsk leikkona, Kati Outinen, fer
með hlutverk Aiku sem starfar á Rannsókn-
arstofu tímans. Hún hefur það verkefni að
fylgjast með framvindu tilraunar þar sem tví-
burabræður voru í æsku fluttir á ólíkar slóðir
til þess að mæla framvindu tímans. Magnús
Logi Kristinsson túlkar þann bróður sem ólst
upp hátt uppi í fjöllum Íslands en Hreinn
túlkar sjálfur þann sem ólst upp niðri við
sjávarmál í Amsterdam. Kvikmyndin er um
50 mínútna löng.
„Til að byggja upp söguþráðinn völdum við
ákveðin verk Hreins; þau gegna svipuðu hlut-
verki og smásögur í heildstæðu sagnasafni,“
segir leikstjórarnir. „Fleiri verka Hreins kall-
ast síðan á við kvikmyndina; þau upplýsast af
myndinni og kvikmyndin af verkunum, eins
og gestir sem koma í Nýlistasafnið munu
upplifa.“
TVÆR SÝNINGAR OPNAÐAR MEÐ VERKUM HREINS FRIÐFINNSSONAR MYNDLISTARMANNS
Opnar nýja sýn á lífið
í verkum sínum
„HREINN HEFUR SÉRSTAKA SÝN Á LÍFIÐ,“ SEGJA SÝNINGARSTJÓRARNIR MARKÚS ANDRÉSSON OG RAGNHEIÐUR
GESTSDÓTIR UM LIST HREINS FRIÐFINNSSONAR. ÞAU HAFA GERT KVIKMYND ÚT FRÁ VERKUM HANS.
Einar Falur Ingólfsson efi@mbl.is
Stilla úr verki Hreins, Portrett af myndhöggvara
sem höggmynd, sem sýnt er í i8 galleríi.
Finnska leikkonan Kati Outinen í kvikmyndinni
„Time and Time and Again“.